Bệnh thủy đậu ở trẻ em và những điều cha mẹ cần nắm vững

1. Hỗ trợ cha mẹ hiểu rõ hơn về bệnh thủy đậu

1.1. Bệnh thủy đậu là gì?

Thủy đậu là một loại bệnh truyền nhiễm trên da do vi rút Varicella Zoster gây ra. Hơn 90% dân số chưa được tiêm phòng vaccine có thể mắc bệnh. Thường xuất hiện vào mùa xuân, đặc biệt ở trẻ nhỏ dưới 10 tuổi, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn, đặc biệt là phụ nữ mang thai.

Thủy đậu ở trẻ em thường phát hiện vào mùa xuân

Bệnh này lan truyền nhanh chóng, chủ yếu thông qua không khí hoặc tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân. Người khỏe mạnh có thể bị lây nhiễm khi tiếp xúc với nước bọt hoặc dịch từ người bệnh khi ho hoặc hắt hơi. Nếu không kiểm soát kịp thời, bệnh có thể lan rộng thành dịch.

Thủy đậu cũng có thể lây qua vùng da tổn thương hoặc vết thương bỏng. Đặc biệt, phụ nữ mang thai mắc bệnh này có thể lây sang thai nhi qua cơ chế nhau thai.

1.2. Các dấu hiệu của thủy đậu

Các biểu hiện của bệnh thủy đậu chia thành 2 giai đoạn:

• Giai đoạn khởi phát: giống như các trường hợp bị nhiễm virus khác, bệnh nhân có thể có sốt, đau đầu, đau nhức cơ,… Đặc biệt, trẻ em mắc bệnh thủy đậu thường không có triệu chứng cảnh báo rõ ràng.

• Giai đoạn phát triển: trên cơ thể bệnh nhân sẽ xuất hiện các “nốt mụn nước”. Đặc điểm của những nốt mụn này là nhỏ, hình tròn và xuất hiện trong khoảng 12 - 24 giờ. Sau đó, chúng sẽ phát triển thành các phồng nước, bóng nước. Các nốt mụn này có thể xuất hiện trên toàn bộ cơ thể hoặc chỉ rải rác ở một số vị trí. Trung bình mỗi người mắc bệnh thủy đậu có từ 100 - 500 nốt mụn.

Tiếp xúc trực tiếp với các nốt mụn nước làm lây nhiễm bệnh thủy đậu

Trong các nốt mụn nước có chứa virus, do đó tiếp xúc trực tiếp với dịch trong các nốt mụn có thể lây nhiễm bệnh thủy đậu. Các nốt mụn nước tự khô thành vảy sau khoảng 4 - 5 ngày. Bệnh thủy đậu ở trẻ em thường kéo dài từ 5 - 10 ngày, khiến trẻ cần phải nghỉ học.

Cần nhớ rằng, nếu không được kiểm soát và điều trị đúng cách, bệnh thủy đậu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng da, nhiễm trùng máu, xương/khớp, thậm chí là viêm phổi, viêm não,…

2. Bệnh thủy đậu dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nào?

Mặc dù bệnh thủy đậu được xem là không nguy hiểm, nhưng vẫn có khả năng gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được chữa trị kịp thời. Một số biến chứng phổ biến bao gồm:

• Nhiễm trùng mụn nước, xuất huyết bên trong: tình trạng này thường xảy ra ở trẻ em khi mụn nước bị vỡ hoặc bong tróc, dễ nhiễm trùng và gây lở loét.

• Viêm não và viêm màng não: biến chứng phổ biến ở người lớn và trẻ em, thường xuất hiện sau 7 ngày từ khi bắt đầu bệnh. Nguy cơ mắc biến chứng này ở người lớn cao hơn so với trẻ em, và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

• Viêm phổi thủy đậu: thường xảy ra ở người lớn với triệu chứng như ho nhiều, đau ngực và khó thở.

• Thủy đậu chu sinh: biến chứng ở phụ nữ mang thai, có thể gây nguy hiểm cho thai nhi và dẫn đến tử vong.

Thủy đậu chu sinh thường xuất hiện ở phụ nữ đang mang thai

• Bệnh zona thần kinh: dù đã hồi phục nhưng vi rút gây ra thủy đậu vẫn tồn tại ở dây thần kinh. Nếu hệ thần kinh suy yếu, vi rút này có thể tái phát và gây nên bệnh zona thần kinh.

3. Làm thế nào để ứng phó với bệnh thủy đậu ở trẻ em?

Dưới đây là một số gợi ý giúp các bậc cha mẹ chăm sóc trẻ một cách đúng đắn và giảm thiểu nguy cơ biến chứng của bệnh, cũng như giúp trẻ mau hồi phục:

• Trẻ em mắc bệnh thủy đậu cần được đặt ở phòng cách ly âm trước để ngăn ngừa sự lây lan cho người khỏe mạnh. Cần tiếp tục giữ trẻ cách ly cho đến khi họ hồi phục hoàn toàn.

• Người chăm sóc cần đeo khẩu trang N95 (nếu chưa mắc bệnh) hoặc khẩu trang ngoại khoa (nếu đã mắc hoặc đã tiêm phòng). Khi đưa trẻ đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế khác, cũng cần đảm bảo trẻ đeo khẩu trang. Ngoài ra, luôn vệ sinh tay trước và sau khi chăm sóc trẻ.

• Sử dụng dung dịch xanh methylen hoặc castellani để bôi lên các vết phỏng hoặc mụn nước đã vỡ.

Sử dụng thuốc bôi lên các nốt thủy đậu cho trẻ

• Tránh cho trẻ gãi mụn nước hoặc vây mủ để không làm tổn thương da xung quanh. Tốt nhất là cho trẻ đeo bao tay vải để bảo vệ mụn nước.

• Kết hợp sử dụng thuốc kháng sinh hoặc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ cho trẻ mắc bệnh thủy đậu.

• Vệ sinh sạch sẽ mũi và họng của trẻ mỗi ngày bằng dung dịch muối sinh lý 0,9%.

• Chọn quần áo mềm mại, thấm mồ hôi và đảm bảo vệ sinh da cho trẻ để phòng tránh các biến chứng không mong muốn. Tắm cho trẻ bằng nước ấm và thay quần áo ngay sau khi tắm.

• Cho trẻ ăn thực phẩm mềm, dễ nuốt và dễ tiêu hóa. Khuyến khích trẻ uống nhiều nước hoặc nước trái cây.

• Sử dụng các dụng cụ cá nhân riêng biệt như khăn, cốc, đũa,...

• Tránh tiếp xúc với những nơi đông người để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.

• Hạn chế ra ngoài trong gió để tránh tình trạng cơ thể bị lạnh và làm cho bệnh trở nên nặng hơn.

4. Cách phòng tránh bệnh thủy đậu

Hiện nay, y học đã phát triển vắc xin phòng tránh bệnh thủy đậu rất hiệu quả. Đặc biệt, trẻ em cần được tiêm phòng đúng lịch trình. Bố mẹ cần theo dõi và đảm bảo trẻ tiêm phòng đầy đủ theo chỉ định:

• Mũi 1: thực hiện khi trẻ đạt 1 tuổi.

• Mũi 2:

• Từ 1 đến 13 tuổi: sau khi tiêm mũi 1 ít nhất là 1 tháng.

• Sau 13 tuổi: sau khi tiêm mũi 1 ít nhất là 30 ngày.

Tiêm vắc xin ngừa thủy đậu là biện pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho trẻ

Trong trường hợp chưa tiêm vắc xin ngừa bệnh thủy đậu nhưng tiếp xúc với bệnh nhân mắc thủy đậu, phải đi tiêm vắc xin ngừa ngay trong vòng 3 ngày. Cần nhớ không sử dụng chung đồ dùng cá nhân hoặc tiếp xúc với mụn nước của người mắc thủy đậu.

Bệnh nhân mắc thủy đậu cần được cách ly khỏi những người trong gia đình và cộng đồng. Phòng ở của họ cần được lau dọn sạch sẽ bằng dung dịch tẩy rửa.

Bệnh thủy đậu ở trẻ em có thể chữa khỏi nếu phát hiện kịp thời và điều trị đúng cách. Bố mẹ hãy chăm sóc cho trẻ cũng như chăm sóc bản thân mình một cách kỹ lưỡng để tránh nguy cơ lây nhiễm.