Bệnh viêm da cơ địa: định nghĩa, triệu chứng và yếu tố hình thành

1. Bệnh viêm da cơ địa là gì ?

Viêm da cơ địa, còn gọi là eczema, là một loại viêm nhiễm phổ biến, thường xảy ra trên da, đặc biệt là đối với những người có làn da nhạy cảm. Dù không gây nguy hiểm và không có biến chứng nghiêm trọng, nhưng nó vẫn gây ra rắc rối trong cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.

Tùy vào mức độ nặng nhẹ mà các triệu chứng sẽ có tính chất và biểu hiện khác nhau, cũng như mức độ tiến triển:

• Cấp tính: trên da sẽ xuất hiện các nốt mẩn, ban đỏ và mụn nước, chúng có thể là dạng phù nề, ứ dịch và kết vảy. Các vị trí có các biểu hiện này chủ yếu là phần mặt (cằm, trán, má…), có thể lây đến các vị trí khác trên cơ thể như ngực, cổ, lưng, tay và chân,…

• Bán cấp: đây là giai đoạn mà các biểu hiện trên da xuất hiện khá thưa thớt, chủ yếu là các dạng vảy, giảm bớt phù nề, dịch,… Bệnh nhân thường khá chủ quan vì lầm tưởng đang ở giai đoạn sắp kết thúc.

• Mãn tính: là giai đoạn vùng tổn thương trên bề mặt da đã bắt đầu kết thành những lớp sừng vảy, nổi cộm (đây được gọi là lichen hóa), dễ dàng phân biệt được so với những vùng da khỏe mạnh khác. Những nơi thường xuyên xuất hiện ở các nếp gấp tự nhiên trên da bao gồm cổ, lòng bàn tay hoặc chân, khuỷu tay,…

Các dấu hiệu của viêm da cơ địa giống với các bệnh lý ngoài da khác nên rất khó phân biệt

2. Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa khá phổ biến, có các triệu chứng giống với các tình trạng bất thường trên da khác như dị ứng, viêm da tiếp xúc,… Từ đó khiến bệnh nhân lầm tưởng, dẫn đến sự chủ quan và chỉ đi khám chữa khi bước sang giai đoạn nặng. 

Xuất hiện những vùng da đỏ đặc trưng

Thường xuất hiện sau 3 - 4 ngày từ khi bị nhiễm, các vùng da này sẽ biến thành các đám đỏ, ngứa, sưng phù và đỏ. Sau đó sẽ phát triển nhiều nốt nước, dễ vỡ, chảy nước và bong vảy. Việc gãi bằng tay hoặc dùng các vật dụng để cọ xát lên vùng da ngứa sẽ khiến vết thương lan rộng sang các vùng da khác trên cơ thể thông qua dịch chứa vi khuẩn từ phù nề. Trong trường hợp biến chứng nặng hơn, có thể xảy ra nhiễm trùng.

Tình trạng vảy

Các vùng da tổn thương sẽ dần khô và hình thành lớp vảy do tế bào da chết. Lớp vảy này có thể bong ra bất kỳ lúc nào hoặc bị tác động từ các yếu tố bên ngoài.

Nguy cơ mắc bệnh này ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là rất cao, và có thể gặp phải các biến chứng nếu không được điều trị kịp thời

3. Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa thường có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng được phân loại chủ yếu thành 2 loại: yếu tố bên trong cơ thể và yếu tố bên ngoài ảnh hưởng vào:

Yếu tố bên trong cơ thể

• Yếu tố di truyền thường là nguyên nhân phổ biến nhất trong những gia đình có người thân mắc bệnh này. Khi có người thân trong gia đình mắc bệnh, nguy cơ di truyền sang thế hệ sau là rất cao. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu cả bố và mẹ đều mang bệnh, tỉ lệ con cái gặp các triệu chứng da không bình thường thường rất cao.

• Những người có làn da khô, thiếu ẩm, hoặc da nhạy cảm,… là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển bệnh này. 

• Trong trường hợp mắc tình trạng viêm nang lông, tổn thương da không được chăm sóc, điều trị cẩn thận trong thời gian dài, các biến chứng nhiễm khuẩn có thể là nguyên nhân gây ra viêm da cơ địa.

• Sự suy yếu của cơ thể liên quan đến độ tuổi (người già, trẻ em, phụ nữ mang thai,...). Các trường hợp suy yếu miễn dịch bẩm sinh như suy dinh dưỡng, sinh non,... hoặc mắc các bệnh khác làm giảm sức đề kháng, làm suy yếu hệ miễn dịch, khó chống chọi với các tác nhân gây hại.

Yếu tố từ bên ngoài

• Môi trường sống bị ô nhiễm bởi các chất thải dạng khí và lỏng từ nhà máy là một trong những nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh. Những khu vực có chất lượng môi trường sống kém thường gặp nhiều vấn đề về da liễu hơn so với các khu vực khác.

• Vệ sinh cá nhân không đúng cách, không thường xuyên rửa tay bằng các sản phẩm diệt khuẩn,... và thường xuyên tiếp xúc với môi trường bẩn có nguy cơ cao gây ra nhiều bệnh lý về da.

• Chế độ ăn thiếu dưỡng chất thiết yếu làm hệ miễn dịch suy yếu, thể trạng kém, không đủ khả năng bảo vệ và ngăn chặn các tác nhân gây bệnh.

• Thời tiết hanh khô làm da mất độ ẩm, tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn và nấm ký sinh phát triển.

Nguyên nhân gây viêm da cơ địa có thể xuất phát từ cả bên trong lẫn bên ngoài cơ thể