Mắt, bộ phận quan trọng của cơ thể, dễ tổn thương. Bệnh liên quan đến mắt thường gây biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến thị lực, trong đó có viêm màng bồ đào.

Màng bồ đào, một phần quan trọng của mắt, bao gồm mống mắt, thể mi và màng mạch (hắc mạc). Viêm màng bồ đào là bệnh viêm nhiễm một trong ba vị trí này do nguyên nhân nào đó. Đặc điểm của viêm màng bồ đào:

• Bệnh lý mắt phổ biến trên toàn cầu.
• Không phụ thuộc vào tuổi, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.
• Không lây truyền.
• Nguyên nhân phức tạp.
• Gây nhiều biến chứng, tổn thương nặng cho mắt, có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.
• Tính tái phát cao.

Viêm màng bồ đào có nguyên nhân phức tạp. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây viêm màng bồ đào:

• Viêm nhiễm: Vi khuẩn, virus, nấm hay ký sinh trùng có thể tấn công màng bồ đào, gây nhiễm trùng sau phẫu thuật nhãn khoa.
• Nhiễm độc: Viêm do độc tố từ thức ăn, hóa chất...
• Viêm màng bồ đào do tự miễn.
• Chấn thương trực tiếp vào mắt.
• Viêm thứ phát sau những bệnh lý toàn thân: collagenose, bệnh da liễu, sarcoidose, bệnh Behcet, bệnh máu.
• Viêm màng bồ đào chưa rõ nguyên nhân.

Tùy theo vị trí tổn thương, viêm màng bồ đào được chia thành 3 loại như sau:

• Viêm màng bồ đào trước: Tổn thương ở mống mắt và thể mi.
• Viêm màng bồ đào trung gian.
• Viêm màng bồ đào sau: Tổn thương hắc mạc, đôi khi kèm võng mạc.

Một số dấu hiệu nhận biết bệnh gồm:

• Mờ nhìn, dấu hiệu dễ nhận biết, cảm giác nhìn mọi vật qua màn sương, thường gặp ở viêm màng bồ đào trước.
• Cương tụ mạch máu ở kết mạc.
• Đau nhức mắt âm ỉ, có thể đi kèm tăng nhãn áp.
• Nhạy cảm với ánh sáng, chảy nước mắt.
• Đỏ mắt, dễ nhầm với viêm kết mạc.
• Thấy nhiều bóng đen (hiện tượng ruồi bay).

Tuy nhiên, đôi khi người bệnh không có triệu chứng và việc chẩn đoán chỉ thông qua khám mắt định kỳ và phát hiện bất thường của viêm màng bồ đào.

Nếu không chẩn đoán và điều trị kịp thời, viêm màng bồ đào có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng thị lực và gây mù lòa.

• Tăng nhãn áp: Trong giai đoạn viêm cấp, khi đồng tử hoặc góc tiền phòng bị nghẽn do tăng sinh, tăng tiết dịch có thể gây tăng nhãn áp. Đây là biến chứng thường gặp của viêm màng bồ đào trước. Ngoài ra, di chứng của viêm màng bồ đào cũng có thể gây tăng nhãn áp, nguyên nhân là do dính góc tiền phòng, dính bít đồng tử hoặc do tân mạch mống mắt (Glaucoma tân mạch).
• Đục thủy tinh thể: Thủy tinh thể bị đục thường xuyên ở thể viêm màng bồ đào trung gian hoặc tái phát do di chứng sau quá trình viêm nhiễm hoặc hậu quả của điều trị bằng corticoid kéo dài.
• Phù hoàng điểm nang: Gây giảm thị lực, thường gặp ở thể viêm màng bồ đào trung gian hoặc viêm hắc mạc.
• Teo nhãn cầu: Thể mi giảm tiết dịch vĩnh viễn do viêm nặng, dẫn đến teo nhãn cầu.
• Tổ chức hóa dịch kính: Dịch kính đục, tổ chức hóa làm giảm thị lực.
• Bong dịch kính sau co kéo gây thoái hóa, bong võng mạc.
• Bong võng mạc: Viêm màng bồ đào sau có thể gây bong võng mạc do xơ dịch kính, co kéo.

Điều trị bên trong:

• Đối với viêm màng bồ đào trước, sử dụng thuốc giãn đồng tử và chống xơ dính đồng tử.
• Chọn lựa một số loại thuốc như: corticoid chống viêm uống, nhỏ mắt, tiêm; kháng sinh điều trị nhiễm trùng, và các loại thuốc kháng virus...

Điều trị bên ngoài:

Nếu tình trạng viêm màng bồ đào nặng, phức tạp, tái phát nhiều lần gây tổn thương thị lực và điều trị nội khoa không mang lại kết quả, việc can thiệp bằng phẫu thuật là cần thiết. Các phương pháp phẫu thuật chủ yếu nhằm giải quyết các biến chứng ảnh hưởng đến thị lực của viêm màng bồ đào:

• Phẫu thuật thay thế thủy tinh thể: áp dụng cho trường hợp đục thủy tinh thể.
• Phẫu thuật điều trị tăng nhãn áp.
• Phẫu thuật loại bỏ dịch kính.
• Phẫu thuật xử lý bong võng mạc.

• Bệnh viêm màng bồ đào tự miễn hiện chưa có phương pháp phòng ngừa.
• Đối với bệnh viêm màng bồ đào do nhiễm ký sinh trùng, cần chú ý duy trì vệ sinh tay sạch, chỉ tiêu thụ thực phẩm chín, nước sôi, tránh ăn sống để ngăn chặn lây nhiễm các loại giun sán.
• Không rửa mặt bằng nước nhiễm bẩn.
• Bảo vệ mắt bằng kính khi tiếp xúc với môi trường có khói bụi.
• Khi xuất hiện các triệu chứng của viêm màng bồ đào, người bệnh cần thăm các chuyên gia mắt để được kiểm tra và điều trị kịp thời, ưu tiên gấp.

Nếu phát hiện mắc bệnh viêm màng bồ đào, người bệnh cần kiên trì chấp nhận điều trị, vì bệnh này có xu hướng tái phát.

• Bong võng mạc có chữa được không?
• Gây tê cạnh nhãn cầu phẫu thuật cắt mống mắt quang học
• Mắt đột nhiên chớp sáng dấu hiệu bệnh gì?