1. Định nghĩa và phân loại bệnh xơ gan
Xơ gan là kết quả của quá trình xơ hóa hoặc tạo sẹo trên gan. Quá trình này diễn ra qua nhiều yếu tố gây ra, như nghiện rượu hoặc nhiễm virus viêm gan. Sau mỗi tổn thương, gan cố gắng làm lành nhưng lại để lại mô sẹo. Càng nhiều tổn thương, gan càng bị xơ hóa.
Mô sẹo tích tụ khiến gan xơ hóa, ảnh hưởng đến lưu lượng máu và chức năng gan. Gan không thể hoạt động bình thường và không sản xuất đủ protein và dưỡng chất cần thiết. Trong giai đoạn cuối, bệnh nhân có thể đối mặt với nguy cơ tử vong cao.
Quá trình hình thành xơ gan
Tuỳ thuộc vào giai đoạn, bệnh xơ gan sẽ biểu hiện các triệu chứng khác nhau. Dựa trên triệu chứng lâm sàng và kết quả chẩn đoán, bệnh xơ gan được phân thành 2 loại như sau:
Xơ gan không bù:
Là khi gan bị tổn thương nhưng vẫn giữ được khả năng thực hiện các nhiệm vụ cơ bản. Đây là giai đoạn ban đầu của bệnh, kéo dài nhiều năm và ít triệu chứng hoặc triệu chứng nếu có cũng rất nhẹ nhàng, ví dụ như:
-
Triệu chứng của bệnh xơ gan bao gồm:
-
Chán ăn, mất cảm giác ngon miệng;
-
Cơ thể mệt mỏi, không có năng lượng;
-
Sốt nhẹ;
-
Buồn nôn;
-
Giảm cân;
-
Đau ở vùng hạ sườn phải.
Xơ gan mất bù:
Xảy ra khi gan bị tổn thương lan rộng, nhiều vùng gan bị xơ hóa và mất khả năng hoạt động. Đây là giai đoạn tiến triển của bệnh, có nhiều biểu hiện rõ ràng hơn. Biến chứng nguy hiểm nhất là nguy cơ mắc ung thư gan.
-
Biểu hiện của xơ gan mất bù bao gồm:
-
Da và mắt màu vàng;
-
Ngứa ngáy và sạm da;
-
Bàn tay chuyển màu đỏ;
-
Dễ bầm tím hoặc chảy máu;
-
Nước tiểu đậm màu, phân nhạt màu;
-
Nhiều nốt giãn mạch đỏ trên da;
-
Sưng phù ở chân;
-
Báng bụng, tụ dịch ở bụng;
-
Nôn mửa hoặc đi ngoài có máu;
-
Giảm trí nhớ, tính cách thay đổi;
-
Giảm ham muốn tình dục.
Báng bụng thường là một trong những dấu hiệu của bệnh xơ gan
2. Nguyên nhân dẫn đến bệnh xơ gan
Hai nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh xơ gan là nhiễm virus và lạm dụng rượu trong thời gian dài. Chi tiết như sau:
2.1. Nhiễm virus viêm gan
Virus viêm gan A, B, C thường là nguyên nhân chính gây ra viêm gan mạn tính ở Việt Nam. Trong số đó, viêm gan B và C có nguy cơ cao phát triển thành ung thư gan nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách.
2.2. Xơ gan do tiêu thụ rượu
Ở Việt Nam, việc uống rượu bia rất phổ biến và cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh xơ gan. Rượu sẽ gây hại cho các tế bào gan một cách từ từ. Ban đầu là tình trạng gan nhiễm mỡ, tiếp theo là viêm gan mạn tính và sau cùng là bệnh xơ gan.
2.3. Các nguyên nhân khác dẫn đến xơ gan
-
Viêm gan tự miễn: đây là hiện tượng hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào gan khỏe mạnh gây tổn thương;
-
Viêm gan nhiễm mỡ không phải do rượu: dạng viêm gan do béo phì, thừa cân, tiểu đường tuýp 2, gan thấm mỡ;
-
Ký sinh trùng gây xơ gan: ký sinh trùng sốt rét, amip, sán lá gan,... là những loại ký sinh trùng gây tổn thương gan phổ biến;
-
Lạm dụng thuốc: thuốc kháng sinh, acetaminophen, thuốc chống trầm cảm,... nếu dùng quá liều hoặc lâu dài mà không có chỉ định của bác sĩ sẽ tăng nguy cơ xơ gan;
-
Xơ gan do yếu tố di truyền: hội chứng Alagille, hemochromatosis, thiếu alpha-1 antitrypsin, bệnh Wilson, các bệnh về dự trữ glycogen;
-
Ứ đọng máu kéo dài gây xơ gan: viêm tắc tĩnh mạch tại gan, suy tim;
-
Mắc các bệnh lý làm tắc nghẽn hoặc tổn thương ống mật tại gan: tắc ống mật, viêm đường mật, ung thư đường mật,...
Hãy từ chối uống bia rượu trước khi nó trở thành nguyên nhân gây ra bệnh xơ gan
3. Phương pháp điều trị bệnh xơ gan là gì?
3.1. Điều trị nguyên nhân
Bệnh xơ gan khi ở giai đoạn đầu cần được can thiệp để giảm thiểu tổn thương cho gan. Các phương pháp điều trị bao gồm:
-
Cai nghiện rượu: bệnh nhân không được uống rượu, nếu nghiện rượu thì cần cai nghiện càng sớm càng tốt. Quá trình cai nghiện rượu có thể gặp nhiều khó khăn, do đó bệnh nhân và người nhà cần tham vấn ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để có phương án hiệu quả;
-
Sử dụng thuốc điều trị viêm gan do virus;
-
Giảm cân: áp dụng cho những người mắc bệnh xơ gan thừa cân, tiểu đường tuýp 2 hoặc gan nhiễm mỡ;
-
Sử dụng các loại thuốc khác để kiểm soát các triệu chứng khác nhằm giúp bệnh nhân giảm bớt biểu hiện khó chịu do bệnh gây ra.
3.2. Phương pháp điều trị các biến chứng
Khi bệnh xơ gan đã phát triển thành nhiều biến chứng nguy hiểm, bác sĩ sẽ chỉ định một số biện pháp điều trị cụ thể:
-
Tăng áp tĩnh mạch cửa: sử dụng thuốc huyết áp để ngăn ngừa xuất huyết tiêu hóa và tăng áp tĩnh mạch cửa. Bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện nội soi đường tiêu hóa định kỳ để kiểm tra tình trạng của các tĩnh mạch giãn tại dạ dày hoặc thực quản để có phương án điều trị kịp thời nếu xảy ra sự cố;
-
Cổ trướng và phù: kiểm soát tình trạng này bằng cách giảm muối, truyền albumin và sử dụng thuốc lợi tiểu. Trong trường hợp nặng, có thể thực hiện thủ thuật dẫn lưu ổ bụng hoặc kỹ thuật thông nối tĩnh mạch chủ với tĩnh mạch cửa của gan để giảm áp lực tĩnh mạch cửa;
-
Bệnh não gan: xử lý nhiễm độc máu do chức năng gan kém bằng cách sử dụng thuốc do bác sĩ kê đơn;
-
Nhiễm trùng: sử dụng kháng sinh, tiêm phòng viêm gan A, B, viêm phổi và cúm;
-
Phòng ngừa ung thư gan: bệnh nhân cần được tiến hành siêu âm và xét nghiệm máu định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu của ung thư gan.
3.3. Phẫu thuật ghép gan
Nếu bệnh xơ gan đã làm hỏng chức năng gan hoàn toàn, lựa chọn duy nhất để cứu sống bệnh nhân là phẫu thuật ghép gan. Điều này giúp thay thế lá gan đã hỏng của người bệnh bằng một lá gan khỏe mạnh từ nguồn tạng hiến. Tuy nhiên, tỷ lệ thành công của phẫu thuật ghép gan vẫn còn hạn chế do nguồn cung tạng hiến không đủ.
Để bảo vệ gan khỏi nguy cơ suy yếu và nhiễm độc, hãy thăm khám và điều trị các vấn đề liên quan tại Mytour với đội ngũ chuyên gia hàng đầu. Đây là địa chỉ được trang bị thiết bị tiên tiến và cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh chất lượng, chuyên nghiệp, và chi phí hợp lý.