1. Nguyên nhân và quá trình thoái hóa khớp gối ở người cao tuổi
Trong các bệnh lý xương khớp, thoái hóa khớp gối là phổ biến nhất, liên quan chặt chẽ với tuổi tác. Nguy cơ thoái hóa khớp gối tăng cao với tuổi tác, tổn thương do thoái hóa cũng nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân chính của tình trạng này là quá trình lão hóa ở cơ thể và khớp xương. Những người có bệnh lý khớp như nhiễm trùng, viêm khớp dạng thấp, từng bị chấn thương mạnh ở khớp,... có nguy cơ thoái hóa khớp gối cao hơn khi già.
Thoái hóa khớp gối là bệnh xương khớp phổ biến
Di truyền hoặc béo phì cũng làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp gối do việc chấn thương ở khớp gối. Thoái hóa thường bắt đầu từ đây, ảnh hưởng đến khả năng vận động và gây đau đớn cho người mắc bệnh.
Khi lão hóa diễn ra, nếu không được điều trị kịp thời, thoái hóa khớp gối sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, gây đau đớn và giảm, thậm chí mất chức năng vận động của khớp. Ngoài khớp gối, tình trạng này cũng có thể xuất hiện ở nhiều khớp khác như: khớp cổ, khớp háng, khớp cổ chân, khớp lưng,...
Thoái hóa khớp gối thường đi kèm với các vấn đề ở các khớp khác
Phần lớn người cao tuổi sẽ mắc thoái hóa khớp gối và các khớp khác trên cơ thể. Hiểu rõ tình trạng và điều trị sớm giúp kiểm soát bệnh, làm chậm tiến triển. Tuy nhiên, điều trị thoái hóa khớp gối hoàn toàn rất khó do lão hóa không thể đảo ngược.
2. Nhận biết sớm thoái hóa khớp gối ở người cao tuổi
Triệu chứng thoái hóa khớp gối ở người cao tuổi dễ nhận biết. Đau khớp và đau khi vận động là những dấu hiệu đầu tiên. Đau có thể trở nên nghiêm trọng khi di chuyển nhiều, làm người bệnh cảm thấy không thoải mái và phải tìm cách giảm đau.
Đặc điểm đau do thoái hóa khớp gối là đau cơ học, giảm khi nghỉ ngơi nhưng tăng khi vận động. Các hoạt động hàng ngày như đứng lên, cúi xuống, quay ngang,... cũng gây đau. Nếu thoái hóa khớp gối kèm theo chèn ép dây thần kinh, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau lan từ gối xuống chân.
Triệu chứng cứng khớp buổi sáng là dấu hiệu điển hình của thoái hóa khớp gối. Sau khi ngủ dậy, người bệnh thấy khó khăn khi vận động, cần phải xoa bóp và luyện tập nhẹ nhàng để giảm cứng khớp. Thường thì tình trạng này giảm sau khi vận động trong khoảng 30 phút.
Có thể nhận biết thoái hóa khớp gối ở người cao tuổi qua triệu chứng lạo xạo khớp khi cử động. Trong trường hợp nặng, có thể thấy rõ tình trạng biến dạng khớp, mất hoặc hạn chế vận động khớp.
Thoái hóa khớp gối làm giảm khả năng vận động của người cao tuổi
Khi có những triệu chứng này, bệnh nhân nên sớm đến bác sĩ để được khám. Chụp X-quang xương khớp gối là phương pháp chẩn đoán thoái hóa khớp hiệu quả nhất. Dấu hiệu trên ảnh X-quang bao gồm: đặc xương dưới sụn, khe khớp hẹp, gai xương ở rìa,… Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu, dịch khớp, siêu âm khớp, MRI,… để chẩn đoán và phân biệt với các bệnh lý khác.
Phát hiện sớm và điều trị thoái hóa khớp gối giúp người cao tuổi giảm đau, tăng cường vận động khớp. Điều này giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm gánh nặng kinh tế điều trị cho gia đình.
3. Chiến lược phòng ngừa và điều trị thoái hóa khớp gối ở người cao tuổi
Thực tế, thoái hóa khớp gối là một vấn đề phổ biến ở người cao tuổi, chủ yếu do quá trình lão hóa nên chỉ có thể được kiểm soát và phòng ngừa.
3.1. Chiến lược phòng ngừa thoái hóa khớp gối ở người cao tuổi
Để ngăn ngừa bệnh, người trung niên và người cao tuổi cần duy trì một lối sống lành mạnh bao gồm: chế độ ăn uống, tập thể dục, di chuyển,... khoa học và phù hợp với cơ địa và tình trạng sức khỏe của từng người.
Những hoạt động thể chất tốt giúp người cao tuổi duy trì độ linh hoạt của xương khớp và giảm nguy cơ thoái hóa khớp gối như: đi bộ, chạy bộ, đạp xe, tham gia các hoạt động thể thao,... Ngoài ra, cần tránh mang vác nặng hoặc thực hiện các động tác quá sức có thể gây tổn thương cho khớp gối và xương khớp nói chung.
Do quá trình lão hóa, sức khỏe và khả năng vận động của người cao tuổi giảm đi so với người trẻ. Do đó, hãy tập thể dục và làm việc dựa trên tình trạng sức khỏe. Dinh dưỡng cần được bổ sung đầy đủ hàng ngày với các nhóm chất cần thiết, đặc biệt là nên tăng cường vitamin, khoáng chất như vitamin D, calcium,...
Ngoài các biện pháp phòng ngừa đã đề cập, có một số loại thuốc hiện nay có tác dụng phòng và điều trị thoái hóa khớp gối khá hiệu quả. Bạn có thể thảo luận thêm với bác sĩ về hiệu quả và khả năng sử dụng các loại thuốc này, như chondroitin sulfate, glucosamine sulfate, diacerein, piascledine,...
3.2. Phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối ở người cao tuổi
Trong các trường hợp thoái hóa khớp gối bắt đầu phát triển, khi có nhiều triệu chứng đau đớn cần được điều trị bằng các loại thuốc giảm đau. Tuy nhiên, không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau mà cần phải đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Nếu sử dụng không đúng cách hoặc lạm dụng, thoái hóa khớp gối có thể trở nên nghiêm trọng hơn và làm giảm hiệu quả của việc điều trị bằng thuốc.
Trong các trường hợp thoái hóa khớp gối bắt đầu phát triển, khi có nhiều triệu chứng đau đớn cần được điều trị bằng các loại thuốc giảm đau
Ngoài việc sử dụng thuốc, người mắc bệnh thoái hóa khớp gối cũng có thể áp dụng các phương pháp hỗ trợ điều trị hiện đại như: tiêm tế bào gốc từ mô mỡ tự thân vào khớp, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu vào khớp, phẫu thuật thay khớp,... Tùy thuộc vào tình trạng bệnh và điều kiện kinh tế, bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.
Người cao tuổi đang điều trị hoặc đã điều trị thoái hóa khớp gối cần duy trì chế độ sinh hoạt, ăn uống và tập thể dục hợp lý. Do quá trình lão hóa tiếp tục diễn ra, thoái hóa khớp gối có thể tái phát bất kỳ lúc nào, không nên chủ quan.
Vì vậy, thoái hóa khớp gối ở người cao tuổi là một bệnh phổ biến liên quan đến quá trình lão hóa và tổn thương khớp đầu gối. Việc điều trị cần được thực hiện một cách nghiêm túc và kiên trì từ giai đoạn sớm, kết hợp với biện pháp phòng ngừa mới có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh, bảo tồn khả năng vận động.