Bí ẩn của chiếc mặt nạ ngọc bích được phát hiện trong lăng mộ của một vị vua Maya ở Guatemala

Các nhà khảo cổ đang nghi ngờ rằng chiếc mặt nạ có thể liên quan đến Itzam Kokaj Bahlam, một vị vua Maya cai trị vào năm 350 sau Công Nguyên.

Khi khám phá di tích cổ Chochkitam ở Petén, Guatemala, các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra hai điều đáng kinh ngạc. Đầu tiên, những kẻ cướp mộ đã đào vào phần còn lại của một tòa tháp cổ. Và thứ hai, những tên cướp bóc đã bỏ lỡ một khu vực bên trong căn phòng của tháp.

Khi các nhà khảo cổ tự mình khai quật căn phòng, họ đã tìm thấy một số kho báu tuyệt đẹp, trong đó có chiếc mặt nạ ngọc bích nằm gọn trong đó, rõ ràng là của một vị vua Maya.

Nhà thám hiểm Francisco Estrada-Belli chia sẻ với National Geographic: “Đó thực sự là một trải nghiệm đầy kích thích và là một vinh dự”. “Đôi khi chúng tôi gặp may mắn”.

Việc khám phá mặt nạ ngọc bích của người Maya

Theo báo cáo của National Geographic, Estrada-Belli và các đồng nghiệp của ông lần đầu tiên phát hiện ra dấu vết của vụ cướp mộ tại địa điểm Chochkitam vào năm 2021 trong quá trình nghiên cứu các khảo sát LiDAR. Mặc dù những kẻ cướp bỏ qua căn phòng trung tâm trong tòa tháp cổ, các nhà khảo cổ đã khai quật nghiêm túc.

Estrada-Belli chia sẻ qua email với

May mắn thay, họ đã không dừng lại. Và bên trong tòa tháp, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra mặt nạ ngọc bích, hộp sọ người, răng và các mảnh xương, một chiếc hộp giống quan tài và các đồ tế lễ bao gồm một chiếc nồi và vỏ hàu. Đáng chú ý, họ cũng phát hiện ra một số xương dài có hình chạm khắc.

Được biết đến với cái tên tesserae, loại ngọc bích này đã được sử dụng làm mặt nạ tại các địa điểm Maya khác, thường mô tả các vị thần hoặc tổ tiên.

Các nhà khảo cổ phát hiện ra một hình chạm khắc trên một trong những bộ xương cho thấy người được chôn đang nâng đầu của một vị thần Maya, giống hệt chiếc mặt nạ ngọc bích.

Vậy ai là hoàng gia được chôn tại Chochkitam?

Lịch sử huyền bí của một vị vua Maya

National Geographic đưa tin rằng các nhà nghiên cứu đã giải mã được các hình chạm khắc và chữ tượng hình trên các mảnh xương, có vẻ như ghi tên của vị vua: Itzam Kokaj Bahlam. Điều này chỉ ra mối liên kết của ông với vị thần bão Maya Yax Wayaab Chahk G1, có nghĩa là “thần mưa phù thủy đầu tiên”.

Dựa trên xác định niên đại bằng carbon-14 của ngôi mộ, các nhà khảo cổ học tin rằng vua này trị vì vào năm 350 sau Công Nguyên, thuộc thời kỳ Maya Cổ điển từ năm 250 đến 900 sau Công Nguyên, thời kỳ cao điểm và ít được hiểu rõ nhất của nền văn minh này.

Estrada-Belli nói với Allthatsinteresting rằng Chochkitam là một “thành phố Maya trung bình với các công trình công cộng tương đối khiêm tốn”. Ông giải thích rằng có khoảng 10.000 đến 15.000 người sống trong thành phố và 10.000 người khác sống ở vùng lân cận.

Mặc dù lăng mộ của vị vua cho thấy ông là người có quyền lực, nhưng các nhà khảo cổ nghi ngờ rằng Itzam Kokaj Bahlam có thể chỉ là một nhân vật phục tùng những người cai trị mạnh mẽ hơn.

Estrada-Belli nói với National Geographic: “Tất cả mọi thứ cho thấy rằng đây là một vị vua Maya, một phần của mạng lưới hoàng gia Maya với ảnh hưởng từ Tikal ở Petén và Teotihuacán ở Mexico ngày nay” .

Ông nhấn mạnh thêm: 'Không có tuyên bố nào về sự tồn tại của các tín đồ tại đây. Nhưng nếu bạn đọc giữ ý thì đó là thông điệp của nó - đây là những người tín đồ, có thể là tín đồ trực tiếp của Tikal và Teotihuacán gián tiếp'.

Hiện tại, vẫn còn rất nhiều điều cần khám phá về Itzam Kokaj Bahlam, Chochkitam và văn minh cổ đại đã từng phát triển mạnh mẽ ở đây. Kim tự tháp có thể chứa đựng nhiều bí mật cổ xưa hơn, và Estrada-Belli cùng các nhà nghiên cứu khác đang mong muốn nghiên cứu DNA từ xương của ngôi mộ.

Ông chia sẻ với Allthatsinteresting rằng ông và nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục khám phá các hầm mỏ của những kẻ cướp và vẽ bản đồ các thành phố lân cận bằng LiDAR. Ông tin rằng có khả năng kim tự tháp sẽ có nhiều phòng hơn.

Đó là một cơ hội hấp dẫn, vì nhiều hiện vật hơn có thể mô tả một bức tranh sâu sắc hơn về cuộc sống của người Maya cổ đại ở Chochkitam.

Tham khảo: Allthatsinteresting; Smithsonianmag