Buzz
Được vẽ trên chất liệu da của linh dương, bản đồ Piri Reis là một trong những tác phẩm bí ẩn và lôi cuốn nhất trong lĩnh vực đồ họa địa lý. Nó đã gây ra nhiều tranh cãi và thách thức cho các nhà nghiên cứu, học giả, và nhà lý thuyết âm mưu.
Bản đồ Piri Reis đại diện cho một trong những công trình nghệ thuật bản đồ học đáng chú ý và huyền bí nhất. Nó là một tác phẩm bản đồ thế giới đặc sắc được vẽ trên giấy da linh dương bởi Piri Reis, một đô đốc và nhà vẽ bản đồ người Thổ Nhĩ Kỳ, vào năm 1513.
Bản đồ này nổi bật với độ chính xác và chi tiết của nó, đặc biệt là đối với những khu vực chưa được khám phá hoặc chưa được biết đến vào thời điểm đó. Vì thế, nó đã trở thành đề tài tranh luận và suy đoán đáng chú ý. Điều đặc biệt hơn, nó còn hiển thị cả Nam Cực trước khi được chính thức khám phá, mở ra những suy đoán về những bí mật cổ xưa của những nền văn minh đã mất trên hành tinh chúng ta.
Điểm bí ẩn nhất của bản đồ là việc nó miêu tả các khu vực chưa được khám phá vào thời điểm đó, như vùng biển Bắc Nam Cực. Làm thế nào mà tại thời điểm đó, con người có thể vẽ lại bờ biển phía Bắc của Nam Cực một cách chính xác? Một giả thuyết đưa ra rằng đây là kết quả của sự thám hiểm toàn cầu của một nền văn minh cổ đại chưa được biết đến trước đó.
Piri Reis là một sĩ quan hải quân xuất sắc và cũng là một nhà vẽ bản đồ tài ba của Đế chế Ottoman. Ông sinh ra vào năm 1465 hoặc 1470 tại Gallipoli, một thành phố cảng trên eo biển Dardanelles. Ông bắt đầu sự nghiệp đi biển từ khi còn trẻ, trước hết là với tư cách là một tội phạm biển được chính phủ bảo trợ (về cơ bản là một tên cướp biển có giấy phép), và sau đó là một phần của hải quân Ottoman, nơi ông đã leo lên vị trí đô đốc. Piri Reis tham gia vào nhiều chiến dịch và trận hải chiến quan trọng, như cuộc chinh phục Ai Cập năm 1517 và cuộc vây hãm Rhodes năm 1522.
Piri Reis cũng là một người yêu thích địa lý và bản đồ. Ông thu thập một loạt các bản đồ và biểu đồ từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả châu Âu, Ả Rập, Trung Quốc và Ấn Độ. Ông đã phỏng vấn thủy thủ, thương nhân và những người du lịch đã từng đến thăm nhiều nơi trên thế giới. Thông tin thu thập được này đã giúp ông biên soạn các bản đồ và sách của riêng mình về hướng dẫn điều hướng và địa lý.
Bản đồ này được tình cờ phát hiện vào năm 1929 bởi nhà thần học người Đức, Gustav Adolf Deissmann (1866-1937). Ông được Bộ Giáo dục Thổ Nhĩ Kỳ ủy nhiệm để tạo danh mục các hiện vật ngoài Hồi giáo trong thự viện cung điện Topkapi. Trong quá trình đó, Deissmann đã phát hiện ra một tấm bản đồ cổ. Nhận thấy đây có thể là một phát hiện độc đáo, Deissmann đem đến cho nhà Đông phương học Paul Kahle, người đã xác định đây chính là bản đồ Piri Reis.
Năm 1513, ông hoàn thành tác phẩm nổi tiếng nhất của mình: tấm bản đồ thế giới mà ông tặng cho Sultan Selim I (vị vua thứ 9 của đế quốc Ottoman) như một món quà. Bản đồ này dựa trên khoảng 20 nguồn khác nhau, một số trong đó là cổ xưa và một số trong đó là đương đại. Ông tuyên bố rằng ông đã sử dụng bản sao một phần bản đồ của Christopher Columbus, hiện đã bị thất lạc, cũng như các bản đồ của các nhà vẽ bản đồ Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Ả Rập và Ấn Độ.
Bản đồ dường như mô tả Nam Mỹ một cách chính xác và chi tiết, đồng thời bao gồm các ghi chú bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Ả Rập của Ottoman. Nó cũng cho thấy các khu vực của Bắc Mỹ, châu Âu, châu Phi và châu Á. Hơn nữa, bản đồ được trang trí phong phú với hình ảnh minh họa về tàu, động vật, thực vật và hình người.
Tấm bản đồ này đã được Sultan Selim I khen ngợi và cất giữ trong kho bạc của hoàng gia trong nhiều năm. Tuy nhiên, cuối cùng nó đã bị lãng quên cho đến khi được phát hiện lại vào năm 1929 trong thư viện Cung điện Topkapi ở Istanbul. Bản đồ sau đó đã được nhiều học giả và chuyên gia nghiên cứu, những người này rất ngạc nhiên về chất lượng và độ chính xác của nó.
Tấm bản đồ Piri Reis sử dụng nhiều nguồn tham khảo khác nhau. Trong đó bao gồm hơn 10 nguồn Ả Rập, 4 bản đồ xứ Anh điêng (từ người Bồ Đào Nha) và 1 bản đồ của Columbus. Khoảng một phần ba bản đồ còn sót lại cho thấy các bờ biển phía Tây của châu Âu và Bắc Phi và bờ biển Brazil với độ chính xác đáng kể.
Bản đồ Piri Reis cũng gây ra nhiều sự tò mò và tranh cãi giữa các nhà sử học, nhà địa lý và những người theo thuyết âm mưu. Một trong những khía cạnh hấp dẫn nhất của bản đồ là mô tả một vùng đất rộng lớn ở phía nam Nam Mỹ mà một số người tin là Nam Cực.
Theo chính Piri Reis, ông đã sử dụng bản đồ từ Columbus cho thấy vùng đất này là một hòn đảo ngăn cách với Nam Mỹ bởi một eo biển. Ông cũng viết rằng vùng đất này được phát hiện bởi một nhà thám hiểm vô danh đã đi thuyền đến đó vào năm 1501. Tuy nhiên, một số người cho rằng vùng đất này thực sự là Nam Cực (mãi đến năm 1820 mới được phát hiện chính thức) và nó được hiển thị trên bản đồ là không có băng và tuyết.
Hiện nay, bản đồ Piri Reis được bảo quản trong thư viện của cung điện Topkapi (Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ), nhưng không thường xuyên được trưng bày cho công chúng. Hình ảnh của tấm bản đồ này cũng xuất hiện trên mặt trái của tờ tiền giấy 10 lira Thổ Nhĩ Kỳ giai đoạn 1999-2005 và tờ tiền giấy 10 lira mới 2005-2009.
Một số ý kiến cho rằng những bản đồ cổ mà Piri Reis sử dụng có nguồn gốc từ những nền văn minh đã mất, như Atlantis hay Lemuria, những nơi có kiến thức sâu sắc về địa lý và thiên văn học. Có người tin rằng ông đã tiếp xúc với người ngoài hành tinh hoặc tổ chức bí mật đã tiết lộ bí mật cho ông. Cũng có ý kiến cho rằng Piri Reis có khả năng tâm linh hoặc du hành thời gian cho phép ông nhìn thấy tương lai. Những lý thuyết này phản ánh trên cách giải thích về các ký hiệu, màu sắc và hình dạng trên bản đồ.
Tuy nhiên, hầu hết các học giả chính thống bác bỏ những lý thuyết này là không căn cứ và không hợp lý. Họ chỉ ra rằng bản đồ Piri Reis không phản ánh hoàn toàn thực tế mà chỉ là tổng hợp của nhiều nguồn khác nhau với mức độ chính xác và biến dạng khác nhau. Họ cũng chú ý rằng vùng đất phía Nam của Nam Mỹ không phải là Nam Cực mà là Patagonia hay Tierra del Fuego, những nơi mà một số nhà thám hiểm châu Âu đã biết đến vào thời điểm đó.
Một số tác giả cũng đã nhận thấy sự tương đồng về mặt hình ảnh với các khu vực ở châu Mỹ chưa được khám phá chính thức vào năm 1513. Tuy nhiên, điều quan trọng là không có bằng chứng lịch sử hoặc văn bản hỗ trợ nào chứng minh rằng bản đồ thể hiện các vùng lãnh thổ phía Nam Cananéia ngày nay ở miền Nam Brazil.
Bản đồ Piri Reis là một tác phẩm bản đồ đáng giá và ấn tượng, thể hiện sự hiểu biết và khám phá vào đầu thế kỷ 16. Nó cũng là minh chứng cho trí tuệ và sự tò mò của Piri Reis, người đã cố gắng nắm bắt cả thế giới trên một tờ giấy da.
