Kể từ khi Puma Punku được phát hiện, vô số nhà nghiên cứu đã làm việc chăm chỉ để khám phá bí ẩn đằng sau di tích này.
Thời gian trôi qua, các nền văn minh cổ đại đã để lại cho chúng ta nhiều di sản văn hóa phong phú, như kim tự tháp, Stonehenge ở Anh, và tượng đá trên đảo Phục Sinh. Và trong số đó có một di tích được cho là kỳ diệu hơn cả kim tự tháp - 'Di tích Puma Punku với cấu trúc đá độc đáo'.
Khi nói đến Puma Punku, nhiều người có thể cảm thấy lạ lẫm, vị trí này nằm ở dãy núi Andes của Bolivia, là một khu vực hoang vu ở độ cao 3.800 mét. Nơi này nổi tiếng với những viên đá được chế tạo một cách cẩn thận, như được cắt gọt bởi tia laser.
Những khối đá ở Puma Punku được làm từ đá andesite cực kỳ cứng, có độ cứng 7 trên thang Mohs. Thậm chí với công nghệ hiện đại, việc xử lý đá andesite vẫn là một thách thức. Điều đáng nói là ngay cả với máy móc hiện đại, việc tạo ra các lỗ tròn trên những khối đá này cũng rất khó khăn.
Vậy, người ta đã xử lý những khối đá này như thế nào vào thời điểm đó? Họ đã sử dụng công nghệ nào để chế tạo đá andesite?
Nếu bạn quan sát kỹ các tảng đá tại đây, bạn có thể nhận thấy một số cấu trúc rất phức tạp, như thể chúng được tạo ra bằng máy móc hoặc thậm chí là thiết bị laser.
Theo truyền thuyết địa phương, hơn 17.000 năm trước, những người khổng lồ bí ẩn đã xuất hiện để giúp xây dựng địa điểm Puma Punku. Những người khổng lồ này có sức mạnh phi thường, có thể dễ dàng di chuyển những tảng đá nặng trong mỏ đá, và nhờ vào sức mạnh ma thuật, những tảng đá có thể bay lơ lửng và xếp chồng lên nhau thành các công trình.
Mặc dù truyền thuyết này cực kỳ khó tin, nhưng kể từ khi Puma Punku được phát hiện, vô số nhà nghiên cứu đã làm việc chăm chỉ để khám phá bí ẩn của di tích này. Trong khoảng thời gian từ 1910 đến 1945, nhà khảo cổ học người Áo Arthur Posnanski, đã giả thuyết rằng Puma Punku có thể được xây dựng từ 11.000 đến 15.000 năm trước dựa trên nghiên cứu về tuổi địa chất.
Tuy nhiên, tuyên bố này đã không được chấp nhận rộng rãi. Cho đến năm 1999, trong một bài báo nghiên cứu đặc biệt, Flamich, một giáo sư khảo cổ học tại Đại học Pennsylvania, đã công bố kết quả phát hiện điểm cố định phóng xạ của Puma Punku. Thật ngạc nhiên, hóa ra Puma Punku được xây dựng cách đây 1.500 năm. Theo đó mốc thời gian này đã được giới khoa học, khảo cổ chính thống ngày nay chấp nhận.
Tại Puma Punku, bạn sẽ tìm thấy những viên đá kỳ lạ với các góc vuông hoàn hảo, mặt đá nhẵn mịn.
Kiến trúc hùng vĩ của di tích Puma Punku khiến các nhà nghiên cứu muốn khám phá sâu hơn về bối cảnh lịch sử và văn hóa của nó. Sau nhiều năm nghiên cứu của các nhà khảo cổ và các chuyên gia, học giả phát hiện ra rằng những công trình này được xây dựng từ hai loại đá là đá sa thạch đỏ và đá andesit.
Tảng đá nặng nhất tại di tích này lên tới hơn 130 tấn, những tảng đá khác cũng có trọng lượng từ hàng chục đến gần trăm tấn, con số này thực sự ấn tượng. Không chỉ vậy, từng khối cự thạch đều được cắt gọt tinh xảo mà không có lỗi lầm. Ngay cả với các hình dạng phức tạp và chồng chéo nhiều lớp, các góc cũng được cắt gọt một cách chính xác.
Sự tinh tế cũng thể hiện ở các rãnh trên đá và các lỗ tròn nhỏ được sắp xếp đều nhau với đường kính chỉ 5 mm. Trong khu vực phế tích, bạn cũng có thể thấy những khối đá lớn được ghép lại với nhau bằng các chiếc đinh.
Điều khiến các nhà nghiên cứu cảm thấy bất ngờ hơn nữa là những chiếc đinh này thực ra là một loại hợp kim độc đáo từ đồng, asen, niken và đồng điếu. Điều này cho thấy người xây dựng Puma Punku không chỉ giỏi xử lý đá tảng mà còn thành thạo trong công nghệ luyện và xử lý kim loại tiên tiến.
Nhóm của giáo sư Davidowitz tin rằng những vật liệu đá này có thể là vật liệu tổng hợp, vì chúng chứa một số vật liệu không tồn tại trong đá tự nhiên.
Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khảo cổ học, đá sa thạch đỏ tại Puma Punku đến từ hồ Titicaca cách đó 10 km, và các khối đá andesite nhỏ hơn đến từ bán đảo Copacabana cách đó 90 km. Những tảng đá khổng lồ này được vận chuyển đến cao nguyên ở độ cao 3.800 mét bằng cách lăn các khúc gỗ, dây thừng, lạc đà alpaca và với đủ nguồn nhân lực.
Nhưng vào năm 2018, nhà khoa học vật liệu người Pháp, giáo sư Joseph Davidowitz, đã phát hiện ra một điều đáng ngạc nhiên khi nghiên cứu các mẫu đá từ Puma Punku. Ông đã tìm thấy một số vật liệu không tồn tại trong đá tự nhiên, thậm chí còn tìm thấy sự hiện diện của vật chất hữu cơ ở các mẫu đá mang về từ Puma Punku. Phát hiện này thu hút sự chú ý của cộng đồng khoa học vì nếu đúng, các mẫu đá này dường như có khả năng là vật liệu tổng hợp.
Theo quan sát của nhóm nghiên cứu, vật liệu đá của Puma Punku bao gồm đá sa thạch đỏ và đá andesite, được sử dụng trong nhiều công trình kiến trúc cổ xưa trong khu vực, bao gồm các công trình như 'Cổng Mặt trời' và 'Cổng Mặt trăng'. Những tòa kiến trúc này rất lớn và phức tạp, chứa rất nhiều rãnh và lỗ, những rãnh và lỗ này dường như tinh xảo đến mức khó có thể tưởng tượng rằng chúng được chạm khắc bằng tay bởi người cổ đại.
Để xác nhận giả thuyết này, nhóm nghiên cứu đã đi tìm kiếm vật liệu đá gần Puma Punku và thêm chất hữu cơ địa phương làm chất kết dính, cuối cùng đã thành công trong việc tái tạo đá andesite của Puma Punku. Nếu giả thuyết này đúng, thì những cấu trúc cổ xưa này có thể đã được xây dựng theo một cách rất khác so với những gì chúng ta nghĩ trước đây.
Nếu con người cổ đại có thể tổng hợp vật liệu đá, họ sẽ không cần phải vận chuyển cả tảng đá, cũng như không cần phải cắt và chạm khắc những khối đá khổng lồ. Khám phá này có thể thay đổi những gì chúng ta biết về kỹ thuật xây dựng của các nền văn minh cổ đại.
Mặc dù nhóm nghiên cứu đã thành công trong việc tái tạo đá andesite của Puma Punku, nhưng những viên đá họ tạo ra không có rãnh chồng lên nhau nhiều lớp ở phần còn lại, điều đó có nghĩa là họ vẫn cần nghiên cứu thêm để tìm ra cách con người cổ đại tạo ra những công trình phức tạp này.
Có những khối cự thạch ở Puma Punku nặng hơn 100 tấn.
Tuy nhiên, những người xây dựng và lịch sử của Puma Punku vẫn còn là một bí ẩn. Kiến thức về khu phức hợp hiện còn hạn chế do thiếu hồ sơ bằng văn bản. Một số nhà khảo cổ coi Puma Punku là một phần của nền văn minh Tiwanaku, một trung tâm tôn giáo và nghi lễ có thể liên quan đến việc quan sát thiên văn và tính toán lịch.
Một số học giả tin rằng Puma Punku lâu đời hơn nền văn minh Tiwanaku và là tàn tích của một nền văn minh nguyên thủy hơn nhưng tiên tiến hơn. Những người khác tin rằng Puma Punku được chế tạo bởi người ngoài hành tinh hoặc người khổng lồ vì kỹ thuật chế tạo nó vượt quá khả năng của con người vào thời điểm đó.