Sự hiện diện của những cánh sắt được gắn ở hai bên của con tàu lớn, thường được gọi là vánh chắn sóng hoặc vánh lườn, ẩn chứa nhiều bí ẩn và đóng vai trò quan trọng trong vận hành tàu thuyền.
Say sóng là mối quan hệ không thể dung hòa giữa con người và biển cả. Ngoài thuốc chống say sóng, nhân loại đã nghĩ ra nhiều cách để ứng dụng trên các con tàu để giảm tình trạng này. Vì vậy, vây ổn định trên các con tàu lớn đã được ra đời.
Trên thực tế, thiết kế của bộ phận này được lấy cảm hứng từ vây cá mập nên vây ổn định còn được gọi là vây cá mập nhân tạo, vánh chắn sóng hoặc vánh lườn giúp tàu giữ thăng bằng khi có gió và sóng mạnh.
Nó được lắp đặt trên các đáy tàu ở cả hai phía của tâm tàu và có mặt cắt ngang hình cánh máy bay. Khi dòng nước đi qua vây ổn định, cơ cấu điều khiển sẽ làm quay vây ổn định khiến dòng nước tác dụng lực lên phần trên, từ đó hình thành mô-men chống lật, nhờ đó làm giảm độ lăn ngang của thân tàu. Và tốc độ càng cao thì hiệu quả càng tốt nên thường được sử dụng trên các tàu cỡ lớn có tốc độ cao.
Bộ vây ổn định bao gồm một cánh thủy lực được điều khiển dưới nước, tương tự như vây giảm lắc đáy tàu. Sự khác biệt chính giữa hai loại này là góc tấn có thể được thay đổi bằng cách sử dụng bộ ổn định.
Nhìn kỹ vào mặt bên của bộ vây ổn định, bạn có thể thấy rằng khi nó thay đổi góc, dòng nước cũng sẽ thay đổi tương ứng. Ví dụ, khi vây ổn định quay lên trên, dòng nước sẽ tạo ra một lực hướng lên rất lớn.
Khi xoay vây xuống, dòng nước sẽ ngay lập tức thay đổi hướng của lực. Đồng thời, với khả năng điều khiển quay hồi chuyển chính xác, lực có thể được giảm thiểu bằng cách xoay bộ vây ổn định.
Tuy nhiên, do những ưu điểm của nó quá nổi bật, các nhược điểm tương đối của vành chắn sóng cũng trở nên rõ ràng hơn. Thực tế cho thấy, bộ vây ổn định chỉ hoạt động khi tàu di chuyển thực sự, thường là ở tốc độ khoảng 6 hải lý/giờ, vì chúng cần nước để hoạt động.
Ngoài phần thiết kế vây ổn định tàu, còn có một công nghệ đặc biệt được sử dụng để duy trì ổn định của tàu, đó là bộ ổn định con quay hồi chuyển Seakeeper.
Hãy quan sát hai chiếc tàu trong hình ảnh, chiếc ở bên trái được trang bị bộ ổn định con quay hồi chuyển, có thể thấy biên độ rung lắc nhỏ hơn nhiều so với chiếc ở bên phải. Thực tế cho thấy, nó có thể giảm và loại bỏ 95% rung lắc của mặt biển mà không bị ảnh hưởng bởi tốc độ của tàu.
Bộ ổn định con quay hồi chuyển Seakeeper có hình dạng như một quả cầu, được lắp đặt ở giữa phần đuôi của tàu. Bên trong quả cầu là một cánh quạt quay với tốc độ cao và có độ quán tính lớn. Khi tàu lắc lư, mô-men xoắn bên trong quay với tốc độ lên đến 9750 vòng/phút để chống lại sự lắc lư của tàu. Do đó, nó còn được gọi là 'van điều tiết biển'.
Tương tự, việc áp dụng loại van điều tiết này cho các tòa nhà cũng có thể đóng vai trò giảm năng lượng chuyển động. Ví dụ, có một quả bóng sắt lớn được đặt trong Tòa nhà Taipei 101 (Đài Loan) của Trung Quốc. Nó được lắp đặt từ tầng 88 đến tầng 92 của tòa nhà, có tổng trọng lượng 680 tấn và đường kính 5,5 mét. Nó có thể làm giảm độ rung của tòa nhà trong trường hợp có gió mạnh đạt cấp 6.