Buzz
Nhật Bản trước đây tự hào về hệ thống tàu cao tốc, nhưng thực tế, 9/10 lượng hàng hóa của đất nước này được vận chuyển bằng đường xe tải.
Tờ Nikkei báo rằng việc áp dụng luật cấm làm việc quá giờ với tài xế lái xe chở hàng vào tháng 4/2024 đang đe dọa toàn bộ nền kinh tế của Nhật Bản.
Nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới đang đối mặt với tình trạng thiếu tài xế do dân số lão hóa, và việc thực thi quy định mới sẽ làm tình hình trở nên nghiêm trọng hơn.
Nền kinh tế của Nhật Bản phụ thuộc chủ yếu vào vận tải đường bộ trong giao thông hàng hóa, chiếm 9/10 tổng lượng giao thông thay vì đường sắt hoặc hàng không. Điều này đặt ra thách thức lớn cho chính quyền Tokyo.
Báo cáo của Viện nghiên cứu Nomura cho biết sự bùng nổ của thương mại điện tử đã tăng cường nhu cầu vận tải và logistic, nhưng quy định cắt giảm thời gian lái xe sẽ làm giảm 1/3 công suất vận chuyển hàng hóa vào năm 2030 và giảm 35% số lượng tài xế so với năm 2015.
'Tôi nghĩ rằng nếu thu nhập không còn như trước, có lẽ tôi sẽ chuyển sang nghề khác tốt hơn', tài xế lái xe tải Toshiua Kajiyama chia sẻ với Nikkei.
Điều này được xem là một tin đáng lo ngại đối với các nhà máy, bệnh viện và cả siêu thị tiện lợi thường hoạt động liên tục 24/7 tại Nhật Bản.
Theo Nikkei, Nhật Bản đang cố gắng giải quyết vấn đề thiếu tài xế trong khi vẫn duy trì các tiêu chuẩn lao động để tránh các vụ tai nạn do tài xế mệt mỏi hoặc không khỏe mạnh.
Hiện đã có những biện pháp như tăng giới hạn tốc độ cho xe tải và xây dựng đường dành riêng cho xe tải tự hành. Thậm chí, việc áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực logistic và triển khai các phương tiện vận tải như tàu cao tốc, đường biển và đường hàng không đặc biệt dành cho hàng hóa đã được thảo luận.
Vào tháng 4 năm sau, Nhật Bản sẽ chính thức giới hạn số giờ làm việc của tài xế xuống còn 960 giờ mỗi năm hoặc 80 tiếng mỗi tháng, và chính phủ sẽ theo dõi chặt chẽ việc áp dụng quy định mới này.
Thực tế không chỉ riêng Nhật Bản, nhiều quốc gia trên thế giới đều đang gặp tình trạng thiếu tài xế, và nguyên nhân có thể đa dạng.
Báo cáo của Liên minh vận tải đường bộ quốc tế (IRU) tháng 11/2023 cho biết trên toàn thế giới đang thiếu khoảng 3 triệu tài xế xe tải tại 36 thị trường. Trong đó, Trung Quốc một mình đã thiếu đến 2,2 triệu tài xế.
IRU dự đoán từ nay đến năm 2028, toàn cầu sẽ thiếu 7 triệu tài xế, trong đó có 4,9 triệu tài xế tại Trung Quốc, chiếm 20% tổng số lao động trong ngành.
Quay lại với Nhật Bản, theo phân tích của hãng Mordor Intelligence, ngành vận tải đường bộ của đất nước này có giá trị tổng cộng hơn 300 tỷ USD, và các tập đoàn lớn đang phải thích nghi với quy định mới.
Ví dụ, hãng Yamato Transport gần đây đã hợp tác với Japan Airlines để thành lập đội bay chuyên chở hàng hóa của riêng mình.
Tuy nhiên, không phải tất cả các công ty đều có đủ tài nguyên để thích nghi như Yamato. Theo báo cáo của công đoàn Unyu Roren, khoảng 99% trong số 63.000 công ty vận tải ở Nhật Bản thuộc loại vừa và nhỏ, do đó rất dễ bị ảnh hưởng bởi các quy định mới.
'Trong những năm 1980, lực lượng lái xe chúng tôi tràn ngập những người trẻ tuổi, năng động. Nhưng giờ đây, chỉ có 5/16 tài xế của công ty dưới 40 tuổi, phần còn lại đều ở độ tuổi từ 50-60', Chủ tịch Yasunori Fujikura của hãng vận tải Fujikura Transport chia sẻ.
Trò chơi sinh tồn
Chủ tịch Yasunori Fujikura của hãng vận tải Fujikura Transport cho biết ngành vận tải ở Nhật Bản hiện đang phải đối mặt với một trò chơi sinh tồn khi nằm ở vị trí cuối cùng trong chuỗi cung ứng.
Việc giá đồng Yên giảm khiến chi phí năng lượng tăng cao do Nhật Bản phải nhập khẩu dầu. Thêm vào đó, lệnh cấm làm thêm giờ càng làm cho tình hình trở nên khó khăn hơn.
'Đây giống như một trò chơi sinh tồn. Các hãng vận tải sẽ dần chết vì sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường', Chủ tịch Fujikura bày tỏ.
Theo các quy định mới, nếu các tài xế không tuân thủ giới hạn làm việc, họ sẽ bị đình chỉ lái xe trong 10 ngày, sau đó sẽ đối diện với các hình phạt nghiêm trọng hơn.
Tờ Nikkei nhận định rằng người tiêu dùng Nhật Bản, đã quen thuộc với dịch vụ giao hàng hiệu quả và chi phí thấp, sẽ bị sốc khi phải đối mặt với hóa đơn mua sắm tăng cao đột ngột do các biện pháp này.
Một người phát ngôn của một tập đoàn logistics lớn tại Nhật Bản đã cho biết không có gì như 'giao hàng miễn phí' trong thương mại điện tử, vì các doanh nghiệp sẽ phải chịu chi phí này.
Nếu tình hình tiếp tục phức tạp, người tiêu dùng sẽ phải chịu thêm chi phí do các quy định mới gây ra.
Theo Nikkei, chỉ còn 4 tháng nữa để các tài xế tuân thủ các quy định mới, nhưng phần lớn lao động trong ngành vẫn chưa nhận ra tác động tiêu cực của chúng.
Thậm chí các cửa hàng tiện lợi ở Tokyo cũng không hiểu rõ về vấn đề này và tin rằng cuối cùng mọi thứ sẽ ổn.
*Nguồn: Nikkei
