Nếu bạn có cơ hội đi qua bất kỳ sân bay nào trên thế giới, bạn sẽ nhận thấy một 'trùng hợp' kỳ lạ: hầu hết các máy bay bạn nhìn thấy thường có cùng một màu, cụ thể là màu trắng.
Mặc dù một số hãng hàng không có thể lựa chọn màu sơn độc đáo và táo bạo cho máy bay của họ, phần lớn các máy bay thương mại vẫn được sơn màu trắng hoặc tông màu sáng. Trong khi đó, máy bay sơn màu đen hoặc tối lại rất hiếm khi xuất hiện.
Như mọi khía cạnh của công nghệ hàng không khác, điều này không xảy ra ngẫu nhiên. Lý do máy bay luôn được sơn màu trắng là một trong những chủ đề được những người yêu hàng không thảo luận nhiều nhất. Chi phí và kỹ thuật hóa học là hai nguyên nhân chính dẫn đến sự đồng nhất trong màu sắc của máy bay.
Theo Boeing, việc sơn các lớp sơn trên máy bay chở khách có thể làm tăng trọng lượng của phương tiện bay từ 273 đến 544kg. Điều này có nghĩa là nếu máy bay không được sơn, nó có thể chở thêm được 8 hành khách. Do đó, sơn các màu sắc khác có thể làm tăng trọng lượng của máy bay, giảm hiệu suất và chi phí vận hành ngay lập tức.
Một câu hỏi được đặt ra: Màu sơn nào mang lại hiệu quả tốt nhất cho máy bay? Một chuyên gia về sơn hàng không đã đề xuất rằng màu đen có thể là sự lựa chọn tốt nhất cho việc sơn máy bay.
Theo đó, một lon sơn hàng không màu trắng nặng hơn 53% so với màu đen, tức là 6393,7g so với 4156,7g trên mỗi lon sơn 3,78 lít tiêu chuẩn. Sự khác biệt này xuất phát từ thành phần của sơn trắng và sơn đen. Thông thường, sơn trắng chứa một lượng lớn oxit kim loại để tạo ra sắc trắng, làm tăng trọng lượng của nó. Do đó, sơn màu đen có thể giúp máy bay tiết kiệm nhiên liệu hơn, nhờ trọng lượng nhẹ hơn so với sơn màu trắng.
Tuy vậy, vẫn ít máy bay thương mại được sơn màu đen.
Câu trả lời cho vấn đề này liên quan đến chi phí và thời gian. Sơn lại một chiếc máy bay bằng màu đen có thể phức tạp và tốn kém hơn so với những ưu điểm về trọng lượng nhẹ mà màu sơn này mang lại. Sơn trắng có giá rẻ hơn và dễ dàng tìm mua hơn. Do thợ sơn thường mua sơn trắng số lượng lớn, các nhà sản xuất sơn thường ưu tiên sản xuất màu này hơn các màu khác, giúp giảm chi phí.
Bên cạnh đó, sự khác biệt về trọng lượng giữa các màu khi sơn máy bay là rất nhỏ, vì tất cả các máy bay đều cần lớp sơn lót và lớp phủ ngoài để đáp ứng yếu tố khí động học. Ngoài ra, còn nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nhiên liệu như trọng lượng hàng hóa.
Sơn trắng giúp làm mát máy bay và tăng khả năng chống bức xạ
Theo nhiều nghiên cứu, màu sơn trắng giúp phản xạ nhiệt ra khỏi máy bay. Năm 1996, phát hiện rằng lớp sơn màu xanh lam trên Concorde của Air France dành cho Pepsi Cola dễ gặp sự cố quá nhiệt. Nó chỉ có thể bay ở tốc độ Mach 2 trong 20 phút hoặc có nguy cơ bốc cháy.
Ngoài ra, việc sử dụng sơn trắng có hàm lượng oxit kim loại cao giúp bảo vệ hành khách và máy bay khỏi bức xạ Mặt trời. Máy bay được sơn màu trắng để giảm nhiệt độ và thiệt hại từ bức xạ Mặt trời. Trong chuyến bay kéo dài 3 giờ, hành khách tiếp xúc với lượng bức xạ tương đương với khi chụp X-quang lồng ngực.
Gần đây, lớp sơn lót trên máy bay 787 Dreamliners của Boeing gặp vấn đề bong tróc khi tiếp xúc nhiều với ánh sáng Mặt trời. Các nhà sản xuất máy bay đã buộc phải thu hồi máy bay để sửa lỗi này.
Trong quá trình chờ xử lý, các hãng hàng không phải sử dụng băng keo chuyên dụng để khắc phục vấn đề bề mặt máy bay bong tróc.
“Mặc dù việc sử dụng băng keo không ảnh hưởng đến an toàn của máy bay, nhưng công chúng có thể cảm nhận sự không an toàn khi thấy chúng trên bề mặt cánh máy bay,” Beoing nói.
Sơn trắng giúp giảm chi phí vận hành
Việc sơn trắng toàn bộ một chiếc Boeing 777 dẫn đến tăng trọng lượng lên 544kg. Theo Telegraph Travel, đây tương đương với việc thêm một dãy ghế hành khách vào máy bay, có thể mang lại nhiều hơn về doanh thu.
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, không có gì ngạc nhiên khi các hãng hàng không sử dụng máy bay không được sơn. Thay vào đó, bề mặt ngoài của chúng được đánh bóng thành một lớp crôm mịn. Đặc biệt, American Airlines sử dụng các chiếc ‘chim bạc’ cho đến năm 2013.
Tuy nhiên, sau đó hầu hết các máy bay đã được sơn màu trắng mới phát triển dành riêng cho American Airlines, không cần sơn lót mica. Hãng hàng không cho biết điều này giúp tiết kiệm 300.000 gallon (1.135.000 lít) nhiên liệu mỗi năm.
Tổng kết