Buzz
Không cần giới thiệu nhiều, chắc hẳn mọi người đều đã nghe về cà phê sữa nổi tiếng của Việt Nam. Không gì có thể so sánh với công thức này, và hầu như mọi quán cafe đều có nó trong menu.
Mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng cà phê sữa Việt Nam đã tạo ra một ấn tượng mạnh mẽ, thu hút hàng triệu du khách và đầu bếp toàn cầu đến Việt Nam để trải nghiệm cách pha cà phê sữa thơm ngon và độc đáo.
Bạn còn chờ đợi gì mà không khám phá thêm về công thức cà phê đặc trưng của quê hương? Hãy cùng TopListCafe khám phá trong bài viết này nhé!
Cà phê sữa: Giới thiệu về nguồn gốc hấp dẫn
Hành trình hình thành cà phê sữa tại Việt Nam
Theo Curious Cuisine, hạt cà phê lần đầu tiên nhập vào Việt Nam vào năm 1857, được mang đến bởi một linh mục người Pháp. Từ đó, người Việt bắt đầu làm quen và nắm bắt cách pha chế, tận hưởng hương vị đặc trưng của cà phê.
Đến năm 1986, Việt Nam chính thức trở thành địa điểm nổi tiếng với tiềm năng và điều kiện tuyệt vời để trồng và sản xuất cà phê, đặc biệt là trên đất đỏ bazan ở Tây Nguyên. Hầu hết sản lượng cà phê thu hoạch ở Việt Nam thuộc chủng loại hạt Robusta, không phải là Arabica phổ biến ở nhiều quốc gia Âu Mỹ.
Thu hoạch cà phê tại vùng Tây Nguyên: Nguồn gốc của hương vị đặc trưng
Mặc dù có vị đắng mạnh mẽ, không nhẹ nhàng như Arabica, nhưng hạt Robusta mạnh mẽ và dễ trồng, ít bị tác động của bệnh tật hay sâu bọ.
Thời điểm đó, sữa tươi trở nên hiếm, khiến công thức cà phê sữa theo phong cách Âu không còn khả dụng. Do đó, cả người dân Việt Nam và lính Pháp bắt đầu chuyển sang sử dụng sữa đặc thay thế.
Không có ghi chép cụ thể về người sáng tạo phương pháp pha cà phê sữa này. Tuy nhiên, Việt Nam được công nhận toàn cầu là quê hương của công thức pha cà phê sữa ngon và độc đáo, khiến bất kỳ ai thưởng thức đều bất ngờ trước sự dễ chịu và quyến rũ của hương vị.
Do đó, đến ngày nay, bên cạnh cà phê trứng, cà phê sữa đá cũng đứng vững như một lựa chọn phổ biến đại diện cho Việt Nam trong danh sách những phong cách pha cà phê độc đáo trên thế giới.
Phân loại cà phê sữa
Cà phê sữa theo phong cách truyền thống của Việt Nam
Cà phê sữa Việt Nam được chế biến từ bột cà phê được ủ lọc qua phin, kết hợp với sữa đặc (chứa đường), sau đó đều đặn khuấy và thưởng thức. Tùy thuộc vào sở thích, mỗi người có thể lựa chọn thưởng thức cà phê sữa lạnh hoặc nóng.
Dựa vào loại hạt cà phê và quy trình rang xay độc đáo, nước cốt cà phê tại Việt Nam thường có màu nâu đậm, gần giống màu đen. Khi pha trộn với sữa đặc, màu sắc chung thường dịu dàng chuyển sang tông nâu truyền thống, tạo ra hai tên gọi quen thuộc là 'nâu đá' hoặc 'nâu nóng' tại các quán cafe.
Với cộng đồng quốc tế, công thức này thường được biết đến với tên gọi 'Cà phê sữa lạnh Việt Nam' hoặc 'Cà phê nâu lạnh.'
Cà phê sữa tươi
Cụ thể, cà phê sữa tươi là thuật ngữ phổ biến, bao gồm nhiều phương pháp pha chế đa dạng, miễn là dựa trên hai thành phần chính là cà phê và sữa tươi.
Nếu muốn thêm chút sang trọng, bạn có thể thử làm cà phê sữa tươi theo phong cách châu Âu như Latte, Mocha, Cappuccino... Nguyên liệu phổ biến cho những công thức này thường là hạt Arabica và sữa tươi nguyên chất (whole milk).
Ngược lại, nếu bạn muốn tự do sáng tạo, hãy tự tay pha cà phê sữa tươi tại nhà với hạt cà phê ưa thích và sữa tươi tiệt trùng thông thường. Cách pha chế đơn giản, nhanh chóng này sẽ được chia sẻ ở phần tiếp theo.
Bạc xỉu
Bạc xỉu là một phiên bản khác của cà phê sữa, trong đó lượng sữa chiếm ưu thế so với cà phê. Để tránh vị ngậy và béo quá, sữa tươi hoặc nước nóng thường được sử dụng để làm cho hương vị trở nên dễ chịu và nhẹ nhàng hơn.
Theo Wikipedia, bạc xỉu có nguồn gốc từ Sài Gòn, là sự kết hợp của ba nền văn hóa Hoa-Việt-Pháp. Trong những năm thuộc địa Pháp, cộng đồng người Hoa tại Sài Gòn đã biến cà phê thành một sản phẩm kinh doanh phổ biến trong các quán.
Ngoại hình quen thuộc của một cốc bạc xỉu. (Ảnh: Delicious Vietnam)
Tuy nhiên, cà phê đen hay thậm chí cà phê sữa lúc ấy vẫn là thức uống khó chấp nhận với phụ nữ và trẻ con vì vị đắng đặc trưng.
Dần dần, các chủ quán người Hoa đã nảy ra ý tưởng điều chỉnh tỷ lệ thành phần một cách linh hoạt hơn, tăng lượng sữa tươi và giảm cà phê để làm cho thức uống dễ uống hơn. Bạc xỉu từ đó ra đời và trở thành một công thức hoàn thiện.
Cà phê sữa chua
Trong thực tế, công thức này chính xác là sữa chua cà phê, với sữa chua chiếm tỷ lệ lớn và cà phê chỉ đóng vai trò nhỏ. Nói cách khác, 'cà phê sữa chua' là một cách diễn đạt không chính xác, vì không ai trộn sữa chua làm thành phần phụ pha chế cùng một cốc cà phê.
Trong quá trình làm sữa chua cà phê, bạn chỉ cần chuẩn bị một hộp sữa chua có đường, khoảng 5g bột cà phê, thêm chút nước cốt chanh hoặc sữa đặc để tạo hương vị đa dạng là đã hoàn thành.
Cà phê sữa dừa
Cà phê sữa dừa – hay còn được biết đến với tên gọi cà phê cốt dừa – là thức uống phổ biến với hương thơm ngậy, vị ngọt béo của dừa kết hợp với hương vị đậm đà của cà phê.
Hai thành phần chính là cà phê và nước cốt dừa, bạn cũng có thể thêm chút sữa đặc, dừa khô và đá bào để làm cho trải nghiệm thưởng thức trở nên thú vị hơn.
Cà phê cốt dừa (Ảnh: K8)
Cà phê sữa lắc
Cơ bản, cách chuẩn bị nguyên liệu của cà phê sữa lắc giống hệt cà phê sữa truyền thống. Điểm đặc biệt là bạn sẽ sử dụng bình lắc chuyên dụng để tạo ra thức uống cuối cùng.
Ngoài ra, cà phê sữa lắc có thể thêm sữa tươi, siro để tạo vị khi lắc – một điểm độc đáo không có ở cách làm cà phê sữa đá truyền thống.
Cách Pha Cà Phê Sữa Ngon Chuẩn Vị
1. Cách pha cà phê sữa đá
Chuẩn bị nguyên liệu
Cách pha cà phê sữa Việt Nam. (Ảnh: CNN)
Quy trình và công thức làm cà phê sữa đá
Cốc cà phê sữa sau khi hoàn thành. (Ảnh: Eat, Little Bird)
2. Cách pha cà phê sữa nóng
Về cơ bản, để làm cà phê sữa nóng, bạn chỉ cần làm theo bước giống như cà phê sữa đá, nhưng không thêm đá lạnh. Hãy tham khảo công thức trên để thưởng thức một cốc nâu nóng ngon trong tiết trời se lạnh cuối năm.
3. Cách pha cà phê sữa tươi
Như đã giới thiệu trước đó, cách làm cà phê sữa tươi có thể chia thành 2 hướng, tùy thuộc vào nhu cầu và sở thích cá nhân của bạn:
- Công thức pha chế cà phê theo phong cách Âu như Latte, Mocha, Cappuccino…
- Tự do sáng tạo và biến đổi theo sở thích cá nhân
Nếu bạn quan tâm đến các loại cà phê sữa tươi nổi tiếng từ châu Âu, hãy tham khảo bài viết của TopListCafe về cách phân biệt từng loại cà phê pha máy phổ biến.
Ngược lại, nếu bạn muốn tự do sáng tạo mà không bị ràng buộc bởi các quy chuẩn có sẵn, hãy tiếp tục theo hướng dẫn cơ bản dưới đây để pha được một tách cà phê sữa tươi đúng vị.
Chuẩn bị nguyên liệu
Quy trình/công thức pha cà phê
Cà phê sữa tươi có thể tùy biến dễ dàng theo sở thích cá nhân. (Ảnh: Demi DeHerrera)
Những điều cần lưu ý khi pha cà phê sữa tươi
3 Mẹo giúp pha cà phê sữa đá ngon
Để trở thành chuyên gia pha cà phê sữa đá ngon chuẩn vị và không làm gián đoạn trải nghiệm thưởng thức, đừng quên áp dụng những mẹo hữu ích dưới đây.
Bảo đảm vệ sinh cho dụng cụ và nguyên liệu pha chế
Môi trường pha chế và dụng cụ cần được giữ gìn sạch sẽ, đặc biệt là phin, cốc, và thìa. Kiểm tra chất lượng nước, cà phê, và sữa để đảm bảo chúng đạt chuẩn và không có dấu hiệu nhiễm bẩn. Đây là nguyên tắc cơ bản nhưng rất quan trọng để tạo ra một tách cà phê ngon như mong đợi.
Rót nước sôi từ từ khi pha cà phê
Nếu bạn không sử dụng máy pha cà phê hiện đại và ưa dùng phin để ủ cà phê, hãy luôn giữ tốc độ rót nước sôi từ từ và chậm rãi theo đường viền tròn của phin. Tránh đổ nước quá nhanh hay tập trung vào một điểm, giúp bột cà phê nở đều trong quá trình ủ.
Tóm lại, không nên đổ nước sôi quá nhanh hoặc quá chậm, vì cả hai đều có thể tạo ra kết quả không mong muốn.
Việc đổ quá nhiều nước nóng cùng một lúc có thể tạo ra hiện tượng nước đọng cục bộ hoặc bột cà phê thô bị cuốn theo nước lọt qua tấm lọc, tạo thành cặn. Điều này có thể khiến cà phê chưa được ủ đủ thời gian và có vị chua rõ rệt. Nếu bạn đổ quá nhiều nước gây chảy nhanh, hãy vặn chặt nắp nén trong phin để hãm lại tốc độ lọc.
Ngược lại, việc đổ nước sôi quá chậm (hoặc nước quá nóng) có thể làm bất lợi cho quá trình ủ, làm tăng vị đắng hơn cần thiết. Nhiệt độ nước ủ cà phê nên ở mức gần sôi, khoảng 95°C. Bạn có thể đun sôi nước và chờ 3-5 phút trước khi rót để đảm bảo nhiệt độ lý tưởng.
Thêm sữa đặc vào ở bước cuối cùng
Thực tế, bạn có thể lựa chọn thêm sữa đặc theo cách nào bạn ưa thích: (1) Đặt sẵn sữa trong cốc và đặt phin lên để cà phê chảy trực tiếp vào; hoặc (2) Chờ cà phê từ phin ủ xong rồi mới thêm sữa đặc vào sau cùng.
Rót sữa đặc vào sau cùng sẽ tiện lợi hơn ở nhiều khía cạnh. (Ảnh: Culturemap Dallas)
Cả hai cách đều không tạo ra sự khác biệt đáng kể đối với hương vị tổng thể. Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân của TopListCafe, cách thứ 2 vẫn được ưa chuộng hơn.
Việc thêm sữa đặc vào sau cùng mang lại những lợi ích sau:
Có Nên Uống Cà Phê Sữa? Tác Dụng & Nguy Cơ
Tác dụng của cà phê sữa
Uống cà phê sữa có tác dụng gì? Thực chất, những lợi ích của cà phê sữa đến từ tác động cơ bản của cà phê nói chung, giúp cải thiện tâm trạng và ngăn chặn một số bệnh nguy hiểm.
Nâng cao tâm trạng và tinh thần
Những người yêu cà phê thực sự nên biết ơn caffeine, vì đây là chất cơ bản hỗ trợ nhiều tác dụng kỳ diệu liên quan đến tâm lý và não bộ của chúng ta. Có những hiệu ứng rõ ràng như sự tỉnh táo, sự tập trung cải thiện, khả năng ghi nhớ và phản xạ tốt hơn, thậm chí là khả năng kiểm soát cảm xúc và giảm căng thẳng ngắn hạn.
Tăng cường năng lượng
Mặc dù cà phê đen nguyên chất không cung cấp nhiều năng lượng tinh khiết cho cơ thể, nhưng cà phê sữa lại khác biệt. Với sự thêm vào của sữa đặc, bạn sẽ cảm thấy sảng khoái và sẵn sàng tham gia các hoạt động mạnh mẽ, ngay cả khi bạn chưa có bữa ăn nặng trước đó.
Phòng ngừa bệnh tật
Khi sử dụng một cách có độ và khoa học, caffeine có thể là yếu tố hiệu quả giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh nguy hiểm. Điều này được chứng minh qua nhiều nghiên cứu khoa học.
Các bệnh lý có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng cách sử dụng cà phê bao gồm: Alzheimer, Parkinson, Gout, tiểu đường, ung thư da, ung thư vú…
Bất lợi của cà phê sữa
Nguy cơ quá liều caffeine
Mặc dù mang lại nhiều điều tích cực, nhưng không thể phủ nhận, caffeine vẫn mang theo những rủi ro tiềm ẩn nếu bạn không kiểm soát được lượng cà phê tiêu thụ. Tình trạng từ nhẹ như say cà phê, căng thẳng, mất ngủ, đến nặng hơn như đau cơ, ngộ độc, tăng huyết áp, ảnh hưởng đến tim mạch có thể xảy ra nếu bạn không sử dụng cà phê một cách hợp lý.
Ảnh hưởng đến cân nặng
Mặc dù nguyên liệu sữa đặc trong cà phê sữa có thể làm cho trải nghiệm thưởng thức trở nên ngọt ngào và dễ chịu hơn, nhưng đồng thời cũng là yếu tố có thể gây tổn thương cho cân nặng của bạn.
Thành phần năng lượng và dinh dưỡng chủ yếu của sữa đặc là chất đường bột. Các chất khác như đạm, vitamin, và khoáng chất cũng có mặt nhưng không đáng kể.
Đối với những người muốn tăng cân, sữa đặc có đường là một thực phẩm bổ sung tốt. Tuy nhiên, nếu bạn muốn duy trì cân nặng ổn định, hãy đặt ra giới hạn về lượng sữa đặc bạn tiêu thụ để tránh những thay đổi đột ngột trong cân nặng.
Câu Hỏi Thường Gặp Về Cà Phê Sữa
Uống cà phê sữa buổi sáng có tốt không?
Thực tế, không chỉ riêng cà phê sữa, việc uống cà phê vào buổi sáng không tốt như mọi người vẫn nghĩ.
Có thể nhận thức rằng tác dụng kích thích của caffeine giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và tràn đầy năng lượng ngay sau khi thức dậy. Tuy nhiên, điều này đi kèm với những ảnh hưởng không tốt đến dạ dày và hormone tự nhiên trong cơ thể. Thậm chí, uống cà phê khi đói có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày.
Bạn có thể đọc bài viết này để hiểu thêm về việc uống cà phê buổi sáng có tốt không và thời điểm nào trong ngày là lựa chọn lý tưởng nhất.
Uống cà phê sữa nhiều có tốt không?
Nếu bạn không tự quản lý tần suất và lượng cà phê, việc uống cà phê sữa quá nhiều sẽ không tốt.
Đầu tiên, việc tiêu thụ quá nhiều caffeine liên tục có thể dẫn đến nhiều vấn đề như say cà phê, lo âu, mất ngủ, thậm chí có thể gây khó thở hoặc ngộ độc. Đồng thời, lượng sữa đặc trong cà phê sữa cũng có thể làm thay đổi chế độ dinh dưỡng, gây thừa cân, và tiềm ẩn nguy cơ béo phì hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
Vì vậy, dù có 'nghiện' hay không, hãy luôn tự kiểm soát thói quen uống cà phê sữa đúng cách và điều độ, tránh việc lạm dụng có thể gây ra nhiều hậu quả không lường trước được.
Uống cà phê sữa có làm tăng cân không?
Hạt cà phê nguyên chất chứa rất ít calo, thậm chí không đáng để bạn phải lo lắng về lượng calo. Do đó, hầu hết năng lượng trong một tách cà phê sẽ đến từ các thành phần khác như đường, sữa...
Với công thức pha chế cà phê sữa, việc bạn trở nên béo phì hay không phụ thuộc vào cách kiểm soát tỷ lệ nguyên liệu. Tuy nhiên, những người yêu thích hương vị ngọt ngào sẽ cần hết sức cẩn trọng để tránh việc tăng cân một cách không kiểm soát.
Uống cà phê sữa có giúp giảm cân không?
Thói quen uống cà phê sữa sẽ làm cho việc giảm cân trở nên khó khăn, bởi lượng calo trong cà phê sữa thường cao hơn mức cần thiết.
Như đã đề cập trước đó, lượng calo trong cà phê sữa chủ yếu đến từ đường và sữa. Vì vậy, nếu bạn muốn giảm cân mà vẫn thưởng thức hương vị cà phê, cách duy nhất là chọn cà phê nguyên chất, không thêm bất kỳ phụ gia nào trong quá trình pha chế.
1 cốc cà phê sữa bao nhiêu calo?
Nếu bạn tuân theo đúng cách pha chế cà phê sữa đá với tỷ lệ nguyên liệu như đã nêu ở trên, một cốc cà phê sữa sẽ cung cấp khoảng 90-100 calo.
Tuy nhiên, kết quả thực tế về lượng calo trong cà phê sữa có thể biến động tùy thuộc vào công thức và sở thích cá nhân.
Đối với một ly cà phê sữa tươi như Latte, Mocha hay Capuchino, năng lượng cung cấp có thể lên tới 120-150 calo, do sữa chiếm tỷ lệ lớn, kèm theo các nguyên liệu trang trí như bột cacao và kem sữa.
Phụ nữ mang thai uống cà phê sữa có tác dụng gì?
Tác động của cà phê nói chung đối với phụ nữ mang thai vẫn gây tranh cãi. Tuy nhiên, nhiều ý kiến vẫn khuyến cáo không nên uống cà phê khi mang thai.
Tổng thể, cơ thể người mẹ ít bị ảnh hưởng, nhưng thai nhi có thể gặp rủi ro. Lượng caffeine khuyến nghị cho bà bầu là dưới 200mg/ngày.
Tính chính xác tỷ lệ caffeine trong một cốc cà phê để tránh vượt quá giới hạn 200mg là rất khó. Hàm lượng caffeine biến động tùy thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước cốc, loại hạt, quy trình rang xay và pha chế. Ngoài ra, các đồ uống khác như trà và nước ngọt cũng chứa caffeine mà bạn có thể không biết.
Nếu lạc quả, việc nạp caffeine quá mức có thể dẫn đến hậu quả nặng nề như sinh non, suy dinh dưỡng, thậm chí sảy thai hoặc thai chết lưu.
Chia sẻ chi tiết về cà phê sữa, đặc điểm phân loại, tác dụng và cách pha cà phê sữa ngon theo truyền thống Việt Nam. Bạn có thể sáng tạo và thay đổi để tạo ra một ly nâu đá theo ý thích cá nhân.
Nếu bạn đam mê trải nghiệm cách pha chế cà phê độc đáo, đừng bỏ lỡ chuyên mục công thức cà phê của chúng tôi!
Tác giả: Thế Dĩ
Từ khóa: Bí quyết pha cà phê sữa: Cách làm nâu đá ngon hấp dẫn
