(Mytour) Ngày nay, có ngày càng nhiều người tìm đến con đường học Phật để tìm hiểu về những quy luật tự nhiên, những lẽ thật, những chân lý... thông qua giáo lý mà Đức Phật đã truyền dạy. Nhưng không phải ai cũng nắm bắt được điều cốt lõi của con đường học Phật. Thực tế, bí quyết cao nhất của Phật giáo chỉ nằm trong 8 chữ đơn giản, nhưng rất ít người hiểu biết về điều này.
- Phật dạy cách làm giàu không mất PHƯỚC: Làm đúng ung dung hưởng phúc trọn đời
- Vì sao sống lương thiện vẫn gặp xui xẻo? Nghe xong lời giải thích của Phật, bạn sẽ tỏ tường tất cả!
Những lời dạy của Phật là vô cùng phong phú, trong khi sự hiểu biết của chúng ta tuy đa dạng nhưng thực hành vẫn còn hạn chế. Học Phật để trở thành người tốt hơn, đó là điều quan trọng nhất.
Người theo đạo Phật có nhiều mục tiêu khác nhau: Học Phật để trở thành Phật, học Phật để giải thoát khỏi sinh tử, học Phật để quay về cõi Phật, học Phật để thoát khỏi đau khổ, học Phật để làm thay đổi tâm hồn,... Tuy nhiên, bất kể điều gì xảy ra, học Phật để trở thành người tốt, hữu ích cho gia đình và xã hội là quan trọng nhất.
Phép màu của đạo Phật chính là lời dạy của Đức Phật không phải là một công thức cứng nhắc mà nó được thích nghi linh hoạt với từng người, tình huống cụ thể. Nghĩa là người đang gặp khó khăn muốn hạnh phúc sẽ áp dụng lời dạy Phật theo cách nào? Người muốn trở thành Phật sẽ áp dụng lời dạy theo phương pháp nào?
Con đường Phật luôn dẫn đến hạnh phúc thực tại thông qua việc thực hành các lời dạy. Nếu tu tập không đúng cách hoặc được hướng dẫn sai sẽ dễ khiến bản thân rơi vào đau khổ của cuộc sống.
Đức Phật giác ngộ thành Phật và đã truyền dạy từng bước của con đường giác ngộ đó cho mọi người.
Đức Phật nói: “Vốn không có gì đâu, đâu là bụi trần?” Lòng người luôn bình yên tự tại. Nhưng khi sống trong thế giới hiện tại, áp lực từ công việc, gia đình khiến con người luôn bận rộn và lo lắng.
Trong một xã hội đầy ham muốn và xô bồ như thế này, con người thường bị cuốn vào suy nghĩ quá nhiều, khiến hạnh phúc trở nên xa xỉ.
Nhiều người tìm hiểu đạo Phật với mong muốn thoát khỏi tâm trí bất an để trở về với sự tự do của “tánh không”.
Học cách buông bỏ dễ hơn nói thực tế, nhưng ít ai có thể bình tĩnh buông bỏ khi thực sự đến lúc cần phải làm.
Học cách buông bỏ không chỉ là kỹ năng, mà còn là một tâm trạng hiểu biết sâu sắc.
Buông bỏ dễ nói, chỉ cần một cử động là có thể từ bỏ, mọi người đều có thể, nhưng hiếm ai thực sự làm được. Đa số không muốn buông, không dám buông. Vì thế, không thể buông bỏ không phải là thiếu kỹ năng, mà là thiếu sự hiểu biết sâu sắc.
Nhiều người học Phật chỉ biết tu hành theo cách mơ hồ, họ chỉ biết cùng người tu Phật, tụng kinh, sao chép kinh.
1. Ngoài không CHẤP TƯỚNG
Ngoài không chấp tướng, có nghĩa là không bị ảnh hưởng bởi danh vọng, lợi ích, và những cám dỗ của thế gian.
Đơn giản hơn, người tu hành không thể bị cuốn vào cám dỗ của thế gian, đó là 'không chấp tướng'. Không phải là từ bỏ thế gian, mà là không bị thế gian chi phối. Dù tiếp xúc nhưng không chấp tướng, không bị ảnh hưởng, đó là 'Thiền'.
Thích Ca Mâu Ni Phật đã dạy Tôn giả Tu Bồ Đề rằng: “Bất thủ ư tướng, như như bất động”. Thiền tông được truyền lại bởi Lục Tổ, 'Thiền định' xuất phát từ hai câu này.
'Không chấp trước tướng là thiền, không động tâm là định'. Thiền định thực sự là khi lục căn tiếp xúc với cảnh giới lục trần mà không khởi tâm, không chấp tướng, chứ không phải là ngồi mỗi ngày. Nếu thân tuy ngồi mỗi ngày, tâm thì phát sinh tưởng tượng, đó không phải là thiền định. Chấp trước tướng thì không có thiền, ý niệm động thì không có định.
Trong 'Kinh Kim Cương', viết rằng 'hết thảy những gì có hình tướng đều là hư giả”, tất cả các hiện tượng đều nên được coi là ảo ảnh, miễn là không ám bám vào chúng, chỉ khi đó chúng ta mới có thể có một nhận thức chính xác về sự vật.
Tất cả các bản chất đều trống rỗng, và chính vì sự kết hợp của nghiệp lực mà có các 'giai đoạn' khác nhau, và bất kỳ sự thay đổi nào của nghiệp lực cũng sẽ thay đổi 'giai đoạn' hiện tại và trở thành một 'giai đoạn' khác.
Tính tương đối của 'tính không' trong Phật giáo là 'tuyệt đối', và tính không trong tự tính của tự tánh cũng thể hiện rằng vạn vật trên đời luôn biến đổi không ngừng, vô thường bao trùm vạn vật.
Không có gì tồn tại vĩnh viễn, mọi thứ đều ở trạng thái “dĩ bất biến”.
Theo Phật giáo, người mê vật chất là người mê sắc tướng của mình, yêu thích những vật thể làm thỏa mãn dục vọng của mình, tự gánh chịu áp lực cho mình, gây ra nhiều phiền não, đau khổ, khó chịu do không đạt được.
Tuy nhiên, mọi thứ đều phù phiếm, mọi thứ đều có sự biến đổi, bất cứ điều gì thuộc về mình sẽ mất đi, biến mất. Có và mất đều là pháp luật của cuộc sống, và những rắc rối và đau khổ của cuộc sống luôn đi kèm với sự thông suốt.
Trạng thái cao nhất trong việc học Phật là không bị ràng buộc bởi hình thức, không dính líu vào tất cả những điều bên ngoài.
Không phụ thuộc vào vật chất, không tự buồn bã, không bị ràng buộc bởi số mệnh, không gắn bó với mọi việc trên thế gian này, tâm trí tự do và bình tĩnh, trong sáng và thanh thản.
Trong cuộc sống vật chất, nếu chúng ta có dư thì hãy giúp đỡ người khác. Lúc đó phước lành của bạn sẽ được gia tăng, công đức cũng sẽ lớn lên.
Hành đạo mà không bị ràng buộc bởi hình thức, thì phước lành biến thành công đức; nhưng nếu hành đạo vẫn bị ràng buộc bởi hình thức, thì chỉ mang lại phước lành mà không tạo ra công đức.
2. Bên trong Không BỊ DAO ĐỘNG TÂM
Trong không bị dao động tâm tức là bên trong phải loại bỏ phiền não của tham, sân, si, mạn.
Bên trong không bị dao động tâm, đó là không bị ảnh hưởng bởi tham, sân, si, mạn; không bị dao động bởi những thứ tạm thời, quyết không có sự phân biệt, không chấp trước, đó là 'Định'.
Trong cuốn “Kinh Kim Cương”, nguyên tắc thực hành được tóm gọn bằng sáu chữ. Tu là tu “tâm bất động”, không để mọi dục vọng của thế gian kiểm soát, không để dục vọng làm mờ đi, không đắm chìm trong biển khổ.
Các nhà Phật thường nói: tu Phật chính là tu tâm, vì tâm chính là Phật, vậy nên Phật không ở xa. Nếu có tâm giác ngộ, thì người đó không thể không trở thành Phật, nhưng thiếu tâm Bồ Đề.
Như Kinh Lăng Nghiêm đã nói: “Khi tâm bị dao động dừng lại, bạn sẽ giác ngộ.” Khi bạn buông bỏ tất cả các loại ham muốn và không chấp trước bất kỳ thứ gì ở thế gian, và không bị chúng cám dỗ nữa, bạn sẽ giác ngộ.
Tu Phật nhưng không tu tâm, thì dù bạn tu luyện đến đâu, nó vẫn chỉ là giả. Do đó, bạn cần phải tu tập vượt qua năm dục và sáu trần, và tâm hồn của bạn phải trải qua nhiều thử thách và trở nên vô cảm với mọi thứ trước khi bạn có thể thực sự tìm được con đường đúng đắn.
Chúng ta hàng ngày không thể tránh khỏi xã hội, không thể tránh khỏi những người khác, mắt nhìn vật, tai nghe âm, sáu cơ quan tiếp xúc với thế giới vật chất không gặp trở ngại, không có sự ngăn cản, có câu 'lý sự vô ngại, sự sự vô ngại'.
Nơi mà sự ngăn cản của chúng ta xuất phát là ở đâu? Nó xuất phát từ sự ham muốn, phân biệt, và sự chấp nhận trước. Chỉ cần bạn thoát khỏi những ham muốn, phân biệt, và chấp nhận trước đó, thì sự ngăn cản sẽ biến mất.
Lý do tâm hồn của chúng ta bối rối là vì chúng ta chấp nhận trước, nếu không chấp nhận trước thì tâm hồn của chúng ta không bối rối. Kết cục, sự bối rối bắt nguồn từ việc chấp nhận trước. Chấp nhận trước bao gồm cả việc chấp nhận những điều tốt xấu, đẹp xấu, hay xấu... Những điều đó chỉ cần được chấp nhận là tâm hồn sẽ bối rối, vì vậy khi nói rằng thoát khỏi những điều đó tức là không chấp nhận, và khi tâm hồn không bối rối tức là định.
Nếu bên ngoài bạn không chấp nhận trước thì bên trong tâm hồn không bị bối rối, bản chất của bạn tự lập tự định.
Nếu ngoài không chấp nhận trước thì bên trong tâm hồn không dao động, tâm hồn không dao động đó là bản chất của bạn tự lập tự định. Có nhiều người ngồi thiền hy vọng đạt được sự định. Không cần phải hy vọng, chỉ cần ngồi mà mắt thấy tai nghe nhưng không bị cuốn vào cảnh vật, đó chính là không chấp nhận trước, là thiền; tâm yên bình, không bị kích thích, đó là định, khi đó gọi là thiền định.
Thiền định như vậy mới được gọi là Thiền Tự Tánh Thanh Tịnh, là Thiền Thanh Tịnh của Tự Tánh, không phải là quên hết mọi thứ, không nghe thấy, không nhìn thấy, không phải là Thiền do ép buộc mà tâm yên hay say trong việc chấp nhận cảnh vật.
Thay vì tập trung vào sự khác biệt về hình thức như điều này đẹp - điều kia xấu, rồi các loại phân biệt khác như tốt - xấu, thắng - bại, khen ngợi - chỉ trích, thành công - thất bại... khiến tâm hồn bị phân biệt như thường lệ, Phật dạy người tu hành nên giảm bớt, từ từ loại bỏ các phân biệt này, nhìn nhận mọi thứ với tư duy bình đẳng, khiến tâm hồn trở nên yên bình trước mọi biến động của cuộc sống.
Bằng việc nhìn nhận mọi thứ bình đẳng, sự gắn bó vào hình thức trong tâm hồn sẽ dần giảm, ta không còn quá coi trọng cá nhân, cái của tôi, của người khác, không còn cảm giác cạnh tranh thắng bại hay mọi loại tình thế, hành động phát sinh giữa tôi và người khác nữa, và người tu hành sẽ dần dần có tâm lý buông bỏ, không gắn bó với sự thắng bại, khen ngợi - chỉ trích, niềm vui - nỗi buồn, thành công - thất bại, sự sở hữu - sự mất mát, có - không của thế gian. Đó chính là tâm lý buông xả.
Khi có tâm lý buông xả, sự thay đổi của cuộc sống từ niềm vui đến nỗi buồn, từ sự thành công đến sự thất bại... không còn làm ảnh hưởng đến tâm hồn của người tu hành nữa.
Đối diện với lời khen - lời chê, tâm hồn bình đẳng xem chúng như nhau, như tiếng gió thoảng bên tai, sau đó chúng sẽ biến mất mà không để lại dấu vết, do đó tâm hồn yên bình, không bị lời chê trách quấy rầy.
Đối diện với sự thắng bại, tâm hồn bình đẳng xem chúng như nhau, vì ngày hôm nay ai hơn ai, ngày mai sẽ có người thua ai, cuộc sống luôn biến đổi như sóng biển lên xuống, không có gì làm cho chắc chắn, do đó tâm hồn yên bình, không bị nỗi đau của sự thất bại làm phiền.
Trước sự đắp đổi giữa việc nhận - mất, tâm hồn bình đẳng coi chúng như nhau, vì mọi thứ đạt được sẽ mất đi, quy luật này không thay đổi, thậm chí tính mạng cũng không thể giữ mãi, càng khó giữ những thứ khác.
Tất cả những gì ta có đều sẽ mất đi, giống như những gì chúng ta có trong giấc mơ, khi tỉnh dậy, chúng biến mất, không còn tồn tại. Hiểu điều này từ đầu sẽ giúp tâm hồn vẫn bình tĩnh khi đối mặt với sự mất mát, không bị nỗi đau của sự mất mát làm phiền.
Các sự kiện khác cũng tương tự như vậy, tâm luôn giữ bình đẳng, không để sự khác biệt về hình thức ảnh hưởng, từ đó có thể bình thản đối diện với mọi biến động của cuộc sống, và điều còn tồn tại lâu dài trong tâm, đó là sự yên bình.
Niềm vui từ lời khen, từ sự thắng cuộc, từ việc đạt được điều gì đó, thực tế sẽ nhanh chóng biến mất sau một khoảng thời gian ngắn, để lại trong tâm hồn một cảm giác trống rỗng, hoặc một sự chán chường, thậm chí là cảm giác đau đớn vì mất mát. Không có cách nào để duy trì những niềm vui đó vĩnh viễn.
Còn sự yên bình mà tâm hồn đạt được thông qua việc buông xả, nếu tu hành đạt đến mức độ cao nhất, sẽ trở nên vĩnh viễn, không bao giờ mất đi, đó chính là cảnh giới giải thoát của các hành giả, được chứng minh bởi Thánh Quả, Bích Chi, Bồ Tát, Phật, được gọi là niết bàn.
Do đó, trạng thái tu tập cao nhất của Phật giáo chỉ được tóm gọn trong 8 từ “ngoài không chấp trước, trong không động tâm”. Đây là điều cốt lõi, nhưng thực hiện nó không hề dễ dàng. Vì vậy, quá trình tu hành của người Phật tử đòi hỏi nỗ lực và giác ngộ từ bản thân.