Cách thực hiện Cắt tỉa cây bonsai để duy trì kích thước và hình dạng theo phong cách mong muốn. Có hai phương pháp cắt tỉa: cắt tỉa bảo dưỡng, giữ cho cây nhỏ và khuyến khích sự phát triển mới, và cắt tỉa tạo cấu trúc hoặc kiểu dáng, cách này giúp định hình cây và tăng chất lượng thẩm mỹ của cây. Cho dù bạn muốn cắt tỉa cây bonsai để bảo trì hay tạo kiểu dáng, và bất kể loại cây bonsai nào, bạn chỉ cần có con mắt tinh tế và kéo cắt nhánh cây hoặc mấu cây cảnh để bắt đầu.
Các bước
Cắt tỉa bảo trì

Loại bỏ tất cả các loại cỏ dại, cành hoặc lá khô. Tìm cỏ dại mọc trong chậu cây cảnh cũng như cành hoặc lá hỏng trên cây. Cẩn thận nhổ hết cỏ dại, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến rễ cây cảnh. Chọn và loại bỏ cành cây hoặc lá hỏng ra khỏi cây.

Chăm sóc cành mọc chéo và bị gãy. Cành mọc chéo có thể gây ra tổn thương và mời sự xâm nhập của sâu bệnh hoặc dịch bệnh vào cây. Cần loại bỏ cành gãy hoặc cành mọc chéo để cây có thể tập trung sức mạnh cho sự phát triển mới. Sử dụng kéo cắt cành để cắt cành mọc chéo và gãy ngay phía trên chỗ chúng nảy ra từ thân cây.

Cắt bớt nhánh con để chỉ còn 3-4 mắt. Mắt là các đốt cây mà lá mọc ra từ đó. Khi một nhánh con có quá nhiều mắt, cần cắt bớt để chỉ còn 3-4 mắt. Cắt gọn ngay phía trên các mắt còn lại bằng kéo cắt cành hoặc mấu cây. Điều này giúp cây không quá phát triển và khuyến khích sự tăng trưởng mới.

Cắt tỉa nhiều vào mùa xuân và mùa hè. Mặc dù có thể cắt tỉa cây bonsai suốt cả năm, nhưng nên thực hiện nhiều nhất vào mùa xuân và mùa hè khi cây đang trong giai đoạn phát triển tích cực nhất. Thời gian thích hợp để cắt tỉa là từ tháng ba đến tháng chín tùy theo điều kiện khí hậu và vùng địa lý.
Cắt tỉa để tạo cấu trúc và kiểu dáng

Cắt tỉa để tạo cấu trúc và kiểu dáng từ tháng 11 đến tháng 2. Để tránh gây tổn thương hoặc làm gián đoạn quá trình phát triển của cây, nên chỉ cắt tỉa để tạo cấu trúc và kiểu dáng trong thời gian cây đang trong giai đoạn ngủ đông. Thông thường, đây là từ tháng 11 đến tháng 2 của năm sau.

Cắt bớt các cành lớn. Những cành lớn không tự nhiên hoặc không đẹp mắt có thể được loại bỏ để cân bằng diện mạo của cây. Cắt mỗi cành ngay phía trên một mắt ở vị trí giúp cây trở nên cân đối hơn. Sử dụng kéo cắt cành để thực hiện công việc này.

Tỉa thưa phần chóp và tán cây. Để ánh sáng có thể xuyên qua tán cây và chiếu đến các nhánh dưới, cũng như định hình tán cây theo kích thước mong muốn, hãy tỉa bớt các cành hoặc chồi nhỏ trên ngọn cây. Sử dụng kéo cắt cành để thực hiện việc tỉa.

Loại bỏ cành con khỏi cây. Cành con có thể làm mất đi sự cân bằng và tính thẩm mỹ của cây. Sử dụng ngón tay để bẻ cành con ra khỏi cây. Loại bỏ những cành con mà bạn cho là không hợp lý với diện mạo tổng thể của cây cảnh.

Vặt bỏ chồi ra khỏi cây lá kim. Để cây trở nên gọn gàng hơn, hãy ngắt toàn bộ chồi quá lớn hoặc quá phát triển từ cây. Vặt bỏ chồi ra khỏi cành cây và chỉ để lại 3 chồi trên mỗi nhánh. Điều này sẽ khuyến khích sự phân nhánh của cây.

Các cây rụng lá sau khi tăng trưởng mới đã ổn định. Rụng lá giúp loại bỏ lá già và dài, thúc đẩy sự phát triển của lá nhỏ hơn và thẩm mỹ hơn. Cắt bỏ từng chiếc lá ở gốc và để lại cuống. Lá mới nhỏ hơn sẽ mọc lên thay thế. Đây là một kỹ thuật có tính rủi ro, vì việc rụng lá vào thời gian không phù hợp có thể làm cây không bao giờ phục hồi được.
Chăm sóc cây bonsai sau khi cắt tỉa

Bảo vệ vết cắt bằng nhựa mủ. Để ngăn vết cắt bị rò rỉ quá nhiều và giúp vết cắt mau lành, sử dụng nhựa mủ để bọc vết cắt. Thoa một lớp mỏng nhựa mủ lên mỗi vết cắt bằng ngón tay đeo găng.
- Bạn có thể mua nhựa mủ bọc vết cắt cây cảnh tại các cửa hàng làm vườn hoặc trực tuyến.

Tưới nước cho cây cảnh ngay sau khi cắt tỉa. Việc tưới nước đầy đủ cho cây cảnh ngay sau khi cắt tỉa là rất quan trọng để kích thích sự phát triển mới. Đảm bảo đất được ướt đều trong lần tưới đầu tiên sau khi cắt tỉa.

Tưới nước nhẹ cho cây mỗi ngày. Sau khi đã tưới nước đầy đủ ngay sau khi cắt tỉa, tiếp tục tưới nước nhẹ mỗi ngày. Mục đích là giữ đất ẩm nhưng không quá nặng nước. Đất ẩm quá mức có thể gây hại cho hệ thống rễ, vì vậy cần chú ý không tưới nước quá nhiều.

Bón phân 7-7-7 mỗi 2 tuần khi cây đang phát triển. Sử dụng phân bón đặc biệt cho cây bonsai, như phân bón 7-7-7. Dùng phân bón lỏng cho cây bonsai nhỏ và phân bón hạt cho cây bonsai lớn. Pha loãng phân bón hoặc sử dụng nửa liều lượng so với hướng dẫn trên bao bì.
Lời khuyên
- Sử dụng các dụng cụ cắt tỉa đặc biệt cho bonsai như kéo cắt lõm và cưa kiểu Nhật Bản để việc cắt tỉa cây cảnh trở nên dễ dàng hơn.
- Thực hiện việc cắt tỉa nhỏ gọn bằng tay nếu có thể.
- Vệ sinh dụng cụ cắt tỉa trước và sau khi sử dụng để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh và sâu bệnh.
- Kiểm tra cây cảnh của bạn để phát hiện bệnh và sâu bệnh trong quá trình cắt tỉa. Nếu phát hiện một nhánh bị nhiễm khuẩn, hãy cắt tỉa và vứt bỏ nó.
- Tưới nước đầy đủ sau khi cắt tỉa.