1. Tại sao phải quan sát nhịp thở của trẻ?
Việc theo dõi và kiểm tra nhịp thở của con không chỉ là biểu hiện của tình yêu thương mà còn là biện pháp cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho bé. Đặc biệt, đối với các bé sinh non hoặc có các vấn đề liên quan đến hô hấp, việc quan sát nhịp thở trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Duy trì kiểm tra hơi thở của trẻ giúp cha mẹ đánh giá sức khỏe của con mình có ổn không
Đối với một số phụ huynh, dù con khỏe mạnh, họ vẫn lo lắng về nguy cơ hội chứng tử vong đột ngột ở trẻ sơ sinh. Giấc ngủ của trẻ trải qua nhiều giai đoạn khác nhau. Có lúc là giấc ngủ sâu, có lúc lại ngủ nhẹ, ngủ ít, khó ngủ,... Xây dựng thói quen kiểm tra hơi thở của con là cách để cha mẹ an tâm, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
2. Nếu hơi thở của trẻ không đều, cha mẹ cần làm gì
2.1. Hơi thở của trẻ được coi là bình thường như thế nào
Trước khi tìm hiểu cách xử lý hơi thở của trẻ không đều, cha mẹ cần phải hiểu rõ hơi thở của trẻ được coi là bình thường như thế nào. Trẻ sơ sinh thường có chu kỳ hơi thở nhất định từ hít thở sâu cho đến nhanh dần, sau đó hít thở chậm và nông hơn. Đặc biệt, khi trẻ ngủ, cha mẹ có thể thấy như con có vài giây ngưng thở nhưng đó là điều rất bình thường. Khi trẻ lớn lên, chu kỳ hơi thở sẽ thay đổi và trở nên ổn định hơn.
Tùy theo giai đoạn phát triển, nhịp thở bình thường của trẻ sẽ có sự biến đổi:
- Trẻ từ 0 - 6 tháng tuổi thường có nhịp thở từ 30 đến 60 lần/phút.
- Trẻ từ 6 - 12 tháng tuổi thường có nhịp thở từ 24 đến 30 lần/phút.
- Trẻ từ 1 - 5 tuổi thường có nhịp thở từ 20 đến 30 lần/phút.
- Trẻ từ 5 - 12 tuổi thường có nhịp thở từ 12 đến 20 lần/phút.
2.2. Các dấu hiệu đặc biệt trong nhịp thở của trẻ mà cha mẹ nên lưu ý
Trẻ được coi là có vấn đề về nhịp thở khi số lần hít thở không đúng với thông số bình thường như đã đề cập ở trên. Ngoài ra, các dấu hiệu khác của sự bất thường trong nhịp thở trẻ bao gồm:
- Mỗi lần hít thở, lỗ mũi của trẻ sẽ phình to hơn do trẻ gặp khó khăn trong việc hít thở do thiếu oxy.
- Ngực trẻ bị lõm và co lại, thể hiện qua việc mỗi nhịp thở đều thấy phần giữa xương ức và xương sườn lõm vào.

Trẻ có dấu hiệu bất thường về nhịp thở và ngực lõm cần phải được kiểm tra bởi bác sĩ ngay lập tức
- Âm thanh thở khò khè hoặc khẽ cảnh báo rằng trẻ có thể gặp vấn đề trong đường hô hấp.
- Khi có triệu chứng như thở nhanh, thở gấp, thở sâu, ho nhiều và nôn kèm theo, có thể là dấu hiệu của viêm phổi do trào ngược dạ dày hoặc nhiễm trùng đường hô hấp.
2.3. Cách xử lý khi nhận biết trẻ có dấu hiệu bất thường về nhịp thở
Phương pháp xử lý khi nhận biết nhịp thở của trẻ bất thường sẽ thay đổi tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể:
- Cho những em bé có nhịp thở trên 60 lần/phút:
+ Mở nhẹ áo cho trẻ.
+ Điều chỉnh nhiệt độ phòng cho phù hợp.
+ An ủi bé để bé ngừng khóc.
+ Kiểm tra lại nhiệt độ cơ thể của bé sau khi đã thực hiện các bước trên. Nếu thấy nhịp thở của bé vẫn cao như vậy hoặc bé bị sốt, hãy đưa bé đến bệnh viện ngay lập tức.

Việc thăm bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp cha mẹ hiểu được cách xử lý khi nhịp thở của bé không bình thường là gì là tốt nhất.
- Đối với các bé có sự cố ngưng thở trên 20 giây:
+ Gọi xe cấp cứu ngay.
+ Đặt bé nằm phẳng, đầu hơi ngửa lên để giữ cho miệng bé mở ra một chút.
+ Gần môi mẹ vào miệng bé và thổi hơi nhẹ trong khoảng 1 giây, sau đó rút ra và lặp lại thao tác này 4 lần nữa.
+ Đặt 2 ngón tay vào giữa ngực trẻ và nhấn xuống 30 lần.
+ Tiếp tục thực hiện hơi thở cứu sinh cho trẻ như đã hướng dẫn.
+ Áp dụng áp lực lên ngực như trên 30 lần, sau đó tiếp tục thổi hơi thêm 2 lần.
Các bước này cần được thực hiện theo trình tự, liên tục cho đến khi trẻ thở lại hoặc xe cấp cứu đến.
Ngoài 2 trường hợp đặc biệt đã đề cập ở trên, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi trẻ có những dấu hiệu sau đây:
- Trẻ bày tỏ khó khăn trong việc ăn hoặc ngủ.
- Thái độ khó chịu, hay quấy rối của trẻ.
- Trẻ ho liên tục và sâu.
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt cao hơn 38.5 độ C.
- Trẻ khóc không ngớt.
- Trẻ gặp khó khăn trong việc h hít thở.
- Tần suất h hít thở của trẻ vượt quá 60 nhịp mỗi phút.
- Da, móng tay, và môi của trẻ trở nên mờ màu.
Nhiều phụ huynh, khi phát hiện con mình có nhịp thở không bình thường, thường tự tìm cách xử lý tại nhà để tránh sử dụng kháng sinh hoặc đưa con đến bệnh viện. Tuy nhiên, hành động này có thể đưa trẻ vào những tình huống nguy hiểm cho sức khỏe và thậm chí gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng.
Là những bậc phụ huynh thông thái, cha mẹ không nên tự mò mẫm cách xử lý nhịp thở không bình thường của trẻ và tự thực hiện tại nhà. Phương pháp đúng đắn nhất là đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra, xác định nguyên nhân và áp dụng biện pháp điều trị phù hợp cho từng trường hợp.