1. Hiểu rõ về căn bệnh liệt
Liệt là tình trạng mất đi khả năng vận động cơ thể do nhiều nguyên nhân khác nhau
Liệt là tình trạng mất đi cơ lực có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều nhóm cơ, tiến triển từ từ hoặc đột ngột. Liệt có thể gây khó nói, rối loạn vận nhãn, khó nuốt, liệt hô hấp.
Liệt thường do nhiều nguyên nhân như đột quỵ, bệnh lý thần kinh, chèn ép rễ thần kinh tủy sống, xơ cứng rắc thải, ép tủy sống, bệnh tật hoặc do không hoạt động lâu dài, bệnh đa dây thần kinh, bệnh cơ, dùng thuốc gây ra,...
2. Phương pháp chăm sóc người bị liệt đúng cách
2.1. Lựa chọn giường phù hợp cho người bị liệt
Đối với người bị liệt, việc chọn một chiếc giường phù hợp là rất quan trọng, giúp họ thoải mái và tăng cường khả năng phục hồi. Chiếc giường đa năng là lựa chọn tốt nhất vì nó hỗ trợ dễ dàng hơn, giúp người chăm sóc giảm bớt mệt mỏi, đặc biệt khi vệ sinh cho bệnh nhân.
2.2. Chăm sóc vệ sinh cá nhân
Chăm sóc người bệnh bị liệt đặt ra nhiều thách thức vì họ không thể tự di chuyển. Khi chăm sóc bệnh nhân, cần lưu ý:
- Vệ sinh cơ thể
Người bệnh nên tắm 2 lần/tuần vào mùa hè và 1 lần/tuần vào mùa đông. Có thể dùng khăn ấm lau toàn bộ cơ thể. Cần thay bỉm thường xuyên để giữ khô ráo.
- Vệ sinh răng miệng
Vì người bệnh không thể tự đánh răng, người chăm sóc cần vệ sinh răng miệng cho họ 2 - 3 lần mỗi ngày bằng bông gạc kèm nước muối.
Người bị liệt cần được vệ sinh răng miệng 2 - 3 lần mỗi ngày.
- Vệ sinh vết loét
Nằm lâu trên giường có thể gây ra vết loét trên da. Việc chăm sóc vết loét là rất quan trọng để tránh nhiễm trùng, hoại tử,... Người chăm sóc người bệnh bị liệt cần phải có kỹ năng vệ sinh. Sử dụng cồn y tế để lau sạch vết loét, sau đó bôi thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
2.3. Dinh dưỡng cho người bị liệt
Người bị liệt có thể tự xúc ăn để tăng cơ hội phục hồi. Thức ăn nên được xay nhuyễn nếu cần và phải chia thành nhiều bữa đa dạng để khuyến khích ăn uống.
Trong trường hợp người bị liệt không thể tự ăn uống, cần hỗ trợ cho họ. Phải nhớ đút từ từ, chậm rãi và cung cấp thêm ngũ cốc hoặc sữa nếu cần.
2.4. Luyện tập phục hồi
Luyện tập là quan trọng đặc biệt trong giai đoạn mới mắc bệnh để tăng khả năng phục hồi cho người bị liệt. Nên đến trung tâm vật lý trị liệu để được hướng dẫn cùng sử dụng dụng cụ phù hợp, hoặc tự tập luyện theo phác đồ của bác sĩ.
Nếu người bị liệt ở mức độ nhẹ, thì hàng ngày nên dẫn họ đi lại vài lần, tốt nhất là khuyến khích họ tự mình đi. Người chăm sóc cần giữ thăng bằng cho họ. Có thể sử dụng các dụng cụ như xe tập đi, gậy,... để hỗ trợ trong quá trình tập luyện.
Trong việc chăm sóc người bị liệt, quan trọng phải duy trì các bài tập thích hợp và đều đặn để hỗ trợ quá trình phục hồi.
Đối với những người bị liệt ở mức độ nặng, nên lăn họ 1 lần mỗi 2 giờ. Hỗ trợ họ ngồi dậy và vỗ nhẹ vào lưng để kích thích tuần hoàn máu. Đồng thời, cần co duỗi các ngón tay, ngón chân và các khớp để tăng cường khả năng vận động trong tương lai.
Trong quá trình chăm sóc người bị liệt, tốt nhất là đảm bảo họ tập luyện 6 tiếng mỗi tuần để tăng cơ hội phục hồi. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ và thực hiện đúng tư thế, các bài tập nhằm cải thiện sức mạnh cơ bắp và tăng khả năng độc lập trong hoạt động hàng ngày.
2.5. Chăm sóc tâm trạng
Bởi vì người bị liệt đã gặp khó khăn trong việc di chuyển, họ cần phụ thuộc nhiều vào người chăm sóc. Điều này dần dần ảnh hưởng đến tâm lý của họ, gây ra cảm giác chán nản, bi quan và buồn bã...
Đối với những người bị liệt, tinh thần đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục khả năng vận động. Do đó, người chăm sóc cần động viên họ cảm thấy yêu đời, lạc quan và khuyến khích họ tự mình nỗ lực trong khả năng của mình để có động lực tiến lên.