1. Hiểu về bệnh cúm ở trẻ
1.1. Cúm là bệnh như thế nào, vì sao nguy hiểm với trẻ
Cúm là bệnh truyền nhiễm theo đường hô hấp, dễ gây thành dịch. Tùy từng loại virus gây bệnh và mức độ lây lan của chúng mà chia thành: cúm A, cúm B và cúm C.
Đa số trường hợp nhiễm cúm đều không nguy hiểm, chỉ có những biến chứng nặng mới có thể gây ra vấn đề cho sức khỏe. Đối với trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là dưới 2 tuổi, cúm thường xảy ra và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Cúm thường xảy ra ở trẻ em hơn người lớn vì tuổi này có sức đề kháng yếu, và cơ thể đang trong giai đoạn phát triển.
Cúm là một bệnh lý dễ lây lan qua đường hô hấp
Thường sau khoảng 2 ngày tiếp xúc với virus cúm, trẻ sẽ bắt đầu có các triệu chứng như sốt nhẹ sau đó tăng dần, cảm thấy lạnh, đau họng, ho, chảy nước mắt và sổ mũi, ăn kém, mệt mỏi, đôi khi có tiêu chảy. Nhiều trường hợp trẻ còn đau nhức ở các bộ phận như chân, tay, cơ thể và mắt. Sau 4 - 7 ngày, nếu được chăm sóc đúng cách, các triệu chứng sẽ dần biến mất, chỉ còn lại ho và mệt mỏi. Một số trường hợp nặng có thể gặp phải biến chứng nguy hiểm như:
- Viêm não.
- Viêm phổi.
- Viêm cơ tim.
- Suy hô hấp.
- Suy thận.
- Tiêu vân cơ.
- Viêm cơ.
- Nhiễm trùng huyết.
Trường hợp nghiêm trọng nhất có thể dẫn đến tử vong ở trẻ mắc bệnh lý mãn tính về hô hấp, tim, mất quá nhiều muối và nước dẫn đến suy kiệt cơ thể.
1.2. Dấu hiệu nào cho thấy trẻ mắc bệnh cúm
Để chăm sóc trẻ mắc bệnh cúm đúng cách, cha mẹ cần phát hiện đúng bệnh lý này qua các dấu hiệu sau:
- Sốt kéo dài kèm cảm giác lạnh.
- Đau đầu nhức nhối.
- Cơ thể và các cơ đau nhức mỏi.
- Mệt mỏi và yếu đuối.
- Ho nhiều và không ngừng.
- Tắc nghẽn hoặc chảy nước mũi.
- Đau họng.
- Cảm giác xoay vòng.
- Buồn nôn và nôn nhiều.
- Mất khẩu vị.
- Trạng thái tiêu chảy.
- Cảm giác đau ở tai.
2. Cha mẹ cần chú ý khi chăm sóc trẻ mắc bệnh cúm
2.1. Trường hợp thông thường và không thông thường
2.1.1. Bình thường
Các trường hợp trẻ bị sốt do cúm thường bắt đầu bằng việc tăng đột ngột nhiệt độ, đau cơ, đau họng và ho, một số trẻ có thể buồn nôn và nôn. Nếu trẻ có hệ miễn dịch và sức khỏe tốt, cúm sẽ mau chóng hồi phục sau 3 - 4 ngày giảm sốt, 1 - 2 tuần giảm ho.
Các dấu hiệu đặc trưng của bệnh cúm
Trong quá trình chăm sóc trẻ mắc bệnh cúm, cha mẹ cũng cần chú ý đến sức khỏe của mình, đặc biệt là thai phụ và những người nhạy cảm đối với biến chứng của cúm. Để giảm nguy cơ lây bệnh, cha mẹ cần thường xuyên rửa tay, tránh để trẻ ho bắn dịch tiết vào người chăm sóc trẻ.
2.1.2. Không bình thường
Khi chăm sóc trẻ mắc bệnh cúm, cha mẹ cần chú ý đến các dấu hiệu sau để kịp thời đưa trẻ đến bệnh viện, phòng tránh những biến chứng nguy hiểm:
- Sốt từ 39 độ C trở lên, đã sử dụng thuốc giảm sốt nhưng không hiệu quả.
- Cơn co giật.
- Trẻ biểu hiện li bì, ăn kém, kiệt sức, nôn nhiều.
- Cả hai chân tay đều lạnh ngắt.
- Ngừng việc bú hoặc từ chối ăn.
- H hít thở, cảm giác khó thở nặng nề.
2.2. Kỹ năng chăm sóc trẻ mắc cúm
2.2.1. Các mặt cần quan sát
Trong quá trình chăm sóc trẻ bị cúm, phụ huynh cần chú ý đặc biệt đến những điều sau đây:
- Cảnh báo dấu hiệu bệnh có xu hướng nặng hơn, có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm: sốt cao kéo dài, sử dụng thuốc hạ sốt nhưng không có hiệu quả.
- Chú ý nhận diện dấu hiệu báo hiệu nguy cơ nhiễm trùng huyết đe dọa tính mạng ở trẻ: cảm giác đau đớn, cảm giác lạnh, không thoải mái, tiết nhiều mồ hôi khiến da ẩm, thở nhanh, mất hướng, thở nhanh, nhịp tim tăng.
2.2.2. Quá trình chăm sóc trẻ
- Giảm sốt
Nếu trẻ có sốt từ 38.5 độ C trở lên, trước tiên cần mở rộng quần áo của trẻ, sau đó dùng bình nước ấm chườm ở các vùng bẹn, nách, trán và cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo liều lượng phù hợp với độ tuổi và cân nặng của trẻ. Thuốc hạ sốt chỉ được sử dụng mỗi 4 - 6 giờ.
Khi chăm sóc trẻ mắc cúm, cần thường xuyên theo dõi nhiệt độ. Nếu sốt cao kéo dài và không giảm sau khi sử dụng thuốc hạ sốt, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức
- Vệ sinh cá nhân
Mỗi ngày, sử dụng dung dịch nước muối sinh lý Natri Clorid 0.9% để rửa mắt, mũi cho trẻ. Sử dụng nước muối sinh lý để rửa miệng cho trẻ. Khi trẻ bị nghẹt mũi, sử dụng khăn giấy mềm để lau sạch nước mũi và vứt bỏ ngay sau khi sử dụng. Đảm bảo vệ sinh tay sạch sẽ cho trẻ và hạn chế trẻ đưa tay lên mũi, mắt.
- Chế độ dinh dưỡng và uống nước đầy đủ
Nếu trẻ đang được bú mẹ, khi trẻ mắc cúm, mẹ nên cho trẻ bú thêm để cung cấp nước và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đối với trẻ đã ăn được, cha mẹ nên cho trẻ ăn thức ăn dễ tiêu, dễ nuốt nhưng vẫn đảm bảo dinh dưỡng. Các loại rau xanh và hoa quả giàu vitamin C cũng nên được bổ sung để giúp làm sạch đờm và tăng cường sức đề kháng.
Ngoài ra, các bậc cha mẹ cũng cần bổ sung đủ nước và điện giải cho trẻ, đặc biệt là khi trẻ sốt cao. Cha mẹ nên sử dụng dung dịch oresol theo tỷ lệ khuyến nghị, cho trẻ uống đều đặn theo nhu cầu để giảm nguy cơ mất nước và các biến chứng do rối loạn nước và điện giải gây ra.
Ngoài ra, việc chăm sóc trẻ mắc cúm trong mùa lạnh cần chú ý giữ ấm nhưng vẫn đảm bảo quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt. Không nên cấm trẻ tắm, thay vào đó, nên tắm nhanh và thay quần áo hàng ngày cho trẻ trong môi trường ấm để tránh bị cảm lạnh. Vì cúm là bệnh dễ lây nên cha mẹ cần cách ly trẻ khỏi những trẻ khác, nếu cần thiết, hãy đeo khẩu trang cho trẻ khi ra ngoài.
Việc chăm sóc trẻ mắc cúm có vẻ dễ dàng nhưng thực tế vẫn có nhiều người hiểu sai, thực hiện kiêng khem không đúng dẫn đến tình trạng bệnh trở nên nặng hơn và gặp nhiều biến chứng. Vì vậy, chúng tôi hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp đỡ cha mẹ giảm bớt phần bối rối khi con mắc phải căn bệnh này.