Buzz
Dù bạn đang lên kế hoạch đi du lịch ở một quốc gia nói tiếng Pháp hoặc chỉ muốn học ngôn ngữ này, việc biết cách chào hỏi mọi người sao cho đúng vẫn là kiến thức cơ bản cần có.
Các bước
Chào người không quen biết
Dùng từ 'bonjour' để chào mọi người trong mọi ngữ cảnh. Người Pháp khá khách sáo trong chào hỏi, do đó cách chào không trang trọng hoặc thân mật là không phù hợp đối với những người mà bạn chưa quen biết, đặc biệt nếu người đó lớn tuổi hơn bạn hoặc có chức vụ cao hơn.
Mẹo phát âm: Âm 'r' ở cuối từ 'bonjour' được phát âm rất nhẹ. Thậm chí một số người bản ngữ nói không hề có âm 'r'. Khi đó, từ này được phát âm như 'bohn-zhoo.'
Chuyển sang 'bonsoir' (bohn-swah) vào buổi tối. Sau thời điểm mặt trời lặn, câu chào 'bonsoir' nghe chính xác hơn 'bonjour' một chút. Từ này có nghĩa là 'chào buổi tối' và thường được dùng trong các bối cảnh trang trọng hơn hoặc khi chào những người không quen, tuy rằng bạn bè cũng có thể chào nhau như vậy.
- Cũng như từ 'bonjour,' có một cụm từ trùng khớp mà bạn có thể dùng để chào tạm biệt vào buổi tối. 'Bonne soirée' (bohn swah-ray) có nghĩa là 'chúc buổi tối tốt lành.'
Lời khuyên: 'Bonsoir' là cách chào hỏi khá trang trọng vào buổi tối. Nếu gặp bạn bè và người thân, bạn có thể chào 'bonjour,' ngay cả vào buối tối.
Trả lời điện thoại bằng câu 'allô' (eh-loh). Lời chào này nghe gần giống như từ 'a lô' trong tiếng Việt hoặc 'hello' nhưng bỏ âm 'h' trong tiếng Anh, và chỉ dùng khi trả lời điện thoại. Từ này được xem là lịch sự và được dùng khi bạn không biết ai đang ở đầu dây bên kia, nhưng không bao giờ được dùng để nói khi gặp mặt trực tiếp .
- Nếu bạn là người gọi điện, khi bên kia trả lời 'allô,' hãy đáp lại bằng câu chào 'bonjour'. Thường thì bạn sẽ không đáp lại bằng 'allô'.
Nói 'enchanté' (ahn-shahn-tay) sau lời giới thiệu. Nếu dịch sát, từ này có nghĩa là 'Rất vui được gặp bạn,' nhưng đây là câu nói thông dụng sau khi bạn được giới thiệu với ai đó hoặc họ tự giới thiệu. Câu này đặc biệt thường được dùng giữa những người lớn hoặc các bạn trẻ khi gặp nhau trong các buổi tiệc tùng hoặc lễ lạt.
- Nếu người đang nói chuyện với bạn là nữ, chữ 'e' sẽ được thêm vào cuối từ, viết là 'enchantée,' nhưng cách phát âm thì không thay đổi. Bạn chỉ cần nhớ quy tắc này khi viết.
- Không như các lời chào, 'enchanté' chỉ được sử dụng một lần – khi bạn được giới thiệu với ai đó lần đầu tiên.
Sử dụng các cách chào thân mật
Chào 'salut' (seh-loo) trong bối cảnh thân mật giữa bạn bè. 'Salut' là cách chào thân mật thông thường, cơ bản cũng như 'chào' trong tiếng Việt hoặc 'hey' hoặc 'hi' trong tiếng Anh. Tuy nhiên, bạn tuyệt đối không nên dùng từ này để chào người chưa quen biết. Chào 'salut' với người lạ được xem là không phù hợp.
- 'Salut' cũng được dùng khi bạn có mối quen biết sơ với ai đó, mặc dù không hẳn là bạn bè. Ví dụ, nếu sáng nào bạn cũng ghé một quán cà phê nào đó, nhân viên pha cà phê có thể chào bạn bằng từ 'salut' như một cách báo hiệu rằng họ nhận ra bạn.
- Bạn cũng thường nghe chào 'salut' trong các chương trình tiếng Pháp trên TV hoặc trên các kênh YouTube, nơi người ta dùng cách chào này để thể hiện sự thân quen giữa diễn giả và khán giả.
- Khi chào một đứa bé, bạn có thể nói 'salut, toi' (seh-loo twah). Câu này có nghĩa là 'Chào em/con/cháu', nhưng với giọng điệu vui đùa.
Lời khuyên: 'Salut' có thể dùng để chào khi gặp mặt và cả khi tạm biệt, tương tự như từ 'ciao' trong tiếng Ý.
Thử nói 'coucou' (coo-coo) như một cách chào nhí nhảnh với bạn bè. 'Coucou' là cách chào vui vẻ và thân mật nhất trong tiếng Pháp. Câu này thường dành cho trẻ con, nhưng thanh niên cũng hay chào nhau như vậy, đặc biệt là các cô gái trẻ.
- Người lớn cũng chào nhau 'coucou' khi vui đùa. Tuy nhiên, cách chào này khá suồng sã và không bao giờ được dùng để nói với người mà bạn phải bày tỏ sự kính trọng, chẳng hạn như giáo viên hoặc cấp trên, ngay cả khi bạn có quan hệ tương đối thân thiết với họ.
- Cũng như câu 'salut, toi,' bạn có thể nói 'coucou, toi.'
Chào ngay bằng câu 'ça va' (sah vah) mà không cần nói 'xin chào'. Trong tiếng Việt, khi chào một người quen biết, bạn có thể chỉ cần nói 'Cậu khoẻ không?' hoặc 'Dạo này thế nào' mà không cần nói 'xin chào' trước. Cách nói tương đương trong tiếng Pháp là 'ça va?' Một số câu tương tự như 'ça va' bao gồm:
- 'Quoi de neuf?' (kwah d'nuhff): Có gì mới không?
- 'Ça roule?' (sah roohl): Dạo này cậu thế nào?
- 'Comment ça va?' (coh-moh sah vah): Cậu khoẻ không?
- 'Quoi de beau?' (kwah d'boh): Có gì hay không?
Lời khuyên: Tương tự như tiếng Anh, người Pháp thường trả lời 'ça va' (nghĩa là 'tốt' hoặc 'khoẻ') bất kể họ cảm thấy thế nào.
Nói 'tiens' (tee-yehn) như một thán từ khi gặp một người bạn. Từ 'tiens' khi bạn gặp người quen có nghĩa là 'Cậu đây rồi!' Nó tương tự như 'Ơ này!' hoặc 'Ai thể kia?” trong tiếng Việt.
- Bạn có thể nói 'tiens' khi gặp một người quen thân. Tuy nhiên, câu này thường được dùng khi bạn gặp một người bạn đã lâu không gặp hoặc gặp ở nơi bất ngờ.
- Trong ngữ cảnh này, từ 'tiens' cũng tương tự như từ 'voilà' (vwah-lah), mà có thể bạn cũng từng nghe nói.
Quan sát phép xã giao của người Pháp
Chào hỏi mọi người khi đến các cửa hàng, dù chỉ là ghé qua. Mỗi khi bước vào một cửa hiệu hoặc cơ sở nào đó, bạn cần chào 'bonjour' với những người làm việc ở đó. Người Pháp cho rằng việc không chào hỏi người chủ hoặc nhân viên khi vào một nơi là cách cư xử thô lỗ.
- Nếu bạn bước vào một cửa hiệu hoặc quán cà phê ở Pháp, nhân viên sẽ thường chào 'bonjour' với bạn. Để giữ phép lịch sự, bạn chỉ cần đáp lại 'bonjour'.
Nói 'bonjour' trước khi hỏi điều gì đó hoặc bắt đầu trò chuyện. Trong nhiều nền văn hoá, người ta thường bước đến gần và nói ngay câu cần hỏi, nhưng với người Pháp thì như vậy không lịch sự. Bạn nên dùng câu chào 'bonjour' để tiếp cận trước khi bắt đầu nói chuyện.
- Quy tắc này cũng áp dụng cả với nhân viên phục vụ bàn ở nhà hàng. Khi nhân viên đến ghi món, bạn nên nói 'bonjour' trước khi gọi đồ ăn uống (trừ khi bạn đã nói 'bonjour' với họ trước đó).
Chào 'rebonjour' (rray-bohn-zhuhr) nếu bạn gặp ai đó hơn một lần trong ngày. Người Pháp thường chỉ nói 'bonjour' với một người nào đó một lần trong ngày. Nếu bạn chào 'bonjour' với một người hai lần, có thể họ sẽ nghĩ là bạn đã quên cuộc trò chuyện trước đó. Nếu tình cờ gặp ai đó lần thứ hai, bạn có thể nói 'rebonjour' (dịch nghĩa đen là 'chào lần nữa') để cho thấy là trước đó bạn đã nói rồi.
- Những người trẻ thường chỉ nói tắt 're' (rray). Cách nói tắt này thân mật hơn và chỉ dùng khi nói chuyện với những người thân quen.
Hôn gió khi gặp bạn bè. Phép xã giao trong chào hỏi bằng tiếng Pháp tuỳ thuộc vào mối quan hệ của bạn với người đó và bối cảnh của cuộc gặp gỡ. Tuy nhiên, khi gặp bạn bè thân thiết, người Pháp thường trao nhau cái hôn hờ hai bên má (faire la bise).
- Phong tục ở mỗi nơi mỗi khác tuỳ vào từng vùng. Mặc dù cái hôn hờ thường bắt đầu từ má phải chuyển sang má trái, một vài nơi người ta hôn đến ba hay đến bốn lần.
- Các cô bạn gái thường hay hôn gió với nhau hơn, nhưng đôi khi đàn ông cũng faire la bise.
- Nếu bạn không rõ phong tục của họ như thế nào, hãy quan sát người kia và cố gắng làm theo.
Lời khuyên: Mặc dù ôm là cử chỉ chào hỏi thông dụng trong một số nền văn hoá, nhưng người Pháp lại cho rằng ôm là xâm phạm sự riêng tư. Bạn chỉ nên ôm người nào đó nếu bạn có tình cảm yêu đương với họ hoặc đó là người thân trong gia đình.
Bắt tay trong môi trường làm việc. Nếu bạn đang ở trong một cuộc họp, bắt tay sẽ là cử chỉ chào hỏi phổ biến hơn nhiều. Bắt tay thường là nghi thức trong bối cảnh trang trọng, hoặc khi hai bên gặp nhau lần đầu tiên.
- Đàn ông thường bắt tay nhau hơn là faire la bise, trong bất cứ bối cảnh nào.
- Trong một số ngành nghề, đặc biệt là những người hoạt động nghệ thuật, người ta thường hôn gió ngay cả trong lần đầu gặp nhau.
Cảnh báo
- Hướng dẫn phát âm trong bài viết này chỉ mang tính tương đối để giúp bạn hiểu đại khái về cách phát âm đúng của từ tiếng Pháp. Để phát âm hoàn hảo, bạn cần lắng nghe người bản xứ nói và cố gắng mô phỏng theo họ.
