Buzz
Tắc tia sữa là vấn đề mà nhiều bà mẹ bỉm sợ hãi vì nó không chỉ đe dọa sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Hãy cùng Mytour khám phá các phương pháp chữa tắc tia sữa an toàn và hiệu quả như sử dụng máy hút sữa, chườm nóng, dùng lược,... tại nhà qua bài viết sau nhé!
Tắc tia sữa là gì? Có nguy hiểm không?
1.1 Tắc tia sữa là gì?
Tắc tia sữa là tình trạng mà sữa vẫn được sản xuất nhưng không dễ dàng chảy ra ngoài khi bé bú hoặc khi vắt sữa do ống dẫn sữa bị hẹp. Dần dần, những cục cứng hình thành do sữa đông lại tại chỗ tắc.
Sữa cũ bị dồn lại trong khi sữa mới vẫn tiết ra, làm tắc tia sữa trở nên nghiêm trọng hơn. Các ống dẫn sữa bị chèn ép vào nhau, làm bầu ngực căng trước và gây đau đớn cho mẹ bỉm. Điều này khiến việc cho bé bú hoặc hút sữa trở nên rất khó khăn.
Sữa không chảy ra ngoài một cách bình thường
1.2 Tác hại của tắc tia sữa
Nếu không xử lý kịp thời, hiện tượng tắc tia sữa có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho mẹ như:
Viêm tuyến vú: Vi khuẩn từ da và miệng bé xâm nhập vào ống dẫn sữa qua kẽ nứt trên núm vú. Sự ứ đọng sữa tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây đau, sưng vú và viêm nhiễm.
Áp xe vú: Viêm tuyến vú kéo dài có thể gây áp xe vú với các nang chứa mủ. Các nang mủ bị vỡ có thể lan sang cả cơ thể, gây nhiễm trùng máu, suy thận, suy đa cơ quan, thậm chí đe dọa tính mạng.
Hình thành dải xơ hóa và u xơ tuyến vú: Tắc tia sữa không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến u xơ tuyến vú và tiềm ẩn nguy cơ ung thư vú.
Mất sữa: Tắc tia sữa kéo dài có thể làm mất sữa, buộc mẹ phải dừng việc cho con bú và phải nuôi con bằng sữa ngoài, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Nguy cơ phát triển u xơ tuyến vú
Thời điểm thường xảy ra tắc tia sữa
Các mẹ bỉm dễ bị tắc tia sữa nhất là vài ngày sau sinh, khi bầu vú cảm thấy nóng, nặng và căng cứng vì sữa vẫn tiết ra nhưng bị nghẽn trong ống dẫn. Do đó, mẹ cần quan sát cơ thể để phát hiện dấu hiệu bất thường và chữa trị kịp thời.
Tắc tia sữa thường xảy ra vài ngày sau khi sinh
Biểu hiện của tắc tia sữa
Thường thì, tắc tia sữa sẽ có những dấu hiệu dễ nhận biết sau đây:
- Sữa không tiết ra hoặc tiết ra rất ít, ngay cả khi mẹ vắt sữa.
- Đầu vú sưng đỏ và đau khi bé bú.
- Bầu vú cảm thấy căng cứng, đau nhức và có nhiều cục cứng, thậm chí có thể chảy ra dịch mủ hoặc mủ đặc khi bóp nhẹ.
- Ngực sưng to, nóng ran, căng cứng hơn bình thường và đau nhức.
- Đôi khi, tắc tia sữa còn gây sốt và nhiệt độ cơ thể tăng đến 38 độ C hoặc cao hơn.
Bầu vú đau nhức và có nhiều cục cứng
Nguyên nhân gây tắc tia sữa sau sinh
Sữa mẹ dư thừa
Thường thì, tắc tia sữa xảy ra vì lượng sữa mẹ nhiều mà bé không bú hết và mẹ không hút phần sữa còn lại ra ngoài sau khi bé đã bú no, làm sữa bị ứ đọng và gây tắc nghẽn.
Sữa mẹ về nhiều nhưng bé không hút hết gây tắc tia sữa
Mới sinh con
Tình trạng tắc tia sữa có thể xảy ra ngay cả khi mẹ chưa cho bé bú lần nào sau khi sinh. Nguyên nhân là do sữa tích tụ quá nhiều trong bầu ngực dẫn đến tắc dịch. Sự ứ đọng sữa làm vú căng cứng, đau nhức và có thể gây sốt nhẹ. Mẹ cần xử lý sớm để bé có thể bú và giảm đau đớn cho mẹ.
Tác dụng phụ của thuốc gây mê, gây tê ảnh hưởng xấu đến lưu thông tuyến sữa
Con ngậm vú mẹ chưa đúng cách
Bé sơ sinh không bú đúng cách cũng là nguyên nhân phổ biến gây tắc tia sữa vì không hút hết sữa mẹ tiết ra. Sữa thừa sẽ tồn đọng lại trong bầu ngực.
Bé sơ sinh không bú đúng cách cũng gây tắc tia sữa
Bé không bú thường xuyên
Tình trạng tắc tia sữa cũng có thể xảy ra khi bé không chịu bú hoặc mẹ không cho bé bú thường xuyên do bận rộn hoặc có vấn đề về sức khỏe. Trong khoảng 5 tiếng, mẹ nên cho bé bú hoặc hút ra sữa để tránh ứ đọng.
Bé không sẵn lòng bú làm sữa mẹ bị ứ đọng
Nhiễm khuẩn
Một nguyên nhân khác gây tắc tia sữa là nhiễm khuẩn. Vi khuẩn từ máu hoặc từ bên ngoài do mẹ không vệ sinh kỹ hoặc tiếp xúc với da của bé, gây viêm tuyến vú và các triệu chứng nặng hơn.
Nhiễm khuẩn gây viêm tuyến vú
Stress và căng thẳng
Quá trình kích thích tuyến sữa hoạt động cũng bị ảnh hưởng một phần do phụ nữ sau sinh thường có tâm trạng bất an, căng thẳng và chịu nhiều áp lực. Stress sau sinh gây nhiều hệ lụy không chỉ đối với sản phụ mà còn ảnh hưởng không tốt đến bé. Vì thế, cần phát hiện sớm để khắc phục kịp thời.
Nhiều mẹ thường bị stress sau sinh
Ngực chịu áp lực
Sau khi sinh, kích thước ngực của mẹ bỉm tăng lên để sản xuất và tiết sữa đều cho bé bú. Nếu mẹ không thay đổi áo ngực phù hợp và vẫn sử dụng áo quá chật hoặc bó sát, ngực sẽ chịu áp lực dẫn đến tắc tia sữa. Ngoài ra, nằm sấp khi ngủ hoặc tập luyện thể thao quá mức cũng có thể gây tắc tia sữa.
Áo ngực quá chật ảnh hưởng đến lưu thông tuyến sữa
Hướng dẫn cách chữa tắc tia sữa an toàn và hiệu quả
Tạo thói quen cho bé bú đúng cách
Nhiều mẹ thường nghĩ rằng nếu đau ngực thì nên ngưng cho bé bú. Tuy nhiên, tạo thói quen cho bé bú đúng cách sẽ giúp mẹ giải quyết vấn đề tắc tia sữa tại nhà.
Mẹ cần tạo tư thế cho bé bú đúng cách, đảm bảo cảm giác thoải mái cho cả hai. Bé nằm trên cùng một đường thẳng với đầu và thân, và bụng mẹ. Tay mẹ nắm đầu và mông bé để hỗ trợ cho việc bú.
Mẹ nên cho bé bú đều hai bên, hết vú này rồi mới chuyển sang vú kia. Nếu bé không bú hết, mẹ cần hút sữa dư để tránh tắc nghẽn.
Bé cần được tạo thói quen bú đúng cách
5.2 Dùng lược tắc tia sữa
Một chiếc lược có răng cưa dày và đều là công cụ hữu ích cho việc chữa tắc tia sữa một cách dễ dàng. Chải lược giúp tan sữa đông kết và tăng cường lưu thông sữa trong bầu vú.
Đầu tiên, mẹ rửa sạch lược và vệ sinh bầu ngực bằng khăn. Sau đó, chải lược từ chân bầu vú đến núm vú trong 2 phút. Chải nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương da. Thực hiện 3 lần mỗi ngày sẽ mang lại hiệu quả tốt!
Dùng lược chữa tắc tia sữa
5.3 Chườm nóng bằng khăn xô ấm
Chườm ngực bằng khăn sữa giúp nang sữa giãn nở và làm tan sữa đông, giảm căng sữa, làm mềm vú và giúp sữa chảy dễ dàng hơn. Đây là một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả được nhiều mẹ áp dụng.
Để thực hiện, mẹ cần một chiếc khăn xô sạch, nhúng vào nước ấm khoảng 45 độ C rồi đặt lên bầu ngực và xoa bóp nhẹ nhàng. Lưu ý không để quá 3 phút để tránh phù nề mạch máu dưới tuyến vú.
5 khăn sữa cotton Dobby Lullaby NH637P 4 lớp 30x30 cm - Màu xanh
5.4 Massage để giảm tắc tia sữa
Massage ngực để chữa tắc tia sữa cũng là phương pháp được nhiều mẹ lựa chọn. Massage đều đặn giúp đánh tan các cục sữa đông, tăng cường lưu thông tuyến sữa và giảm căng thẳng cho bầu vú.
Có 3 động tác massage cơ bản là xoa bóp nhẹ vùng vú từ nơi tắc sữa về phía núm vú, rung nhẹ bầu vú với tần suất tăng dần và kéo nhẹ đầu vú ra phía ngoài. Mỗi động tác nên thực hiện từ 1 - 2 phút để đạt hiệu quả tốt nhất.
Mẹ nên thực hiện massage cho ngực thường xuyên
5.5 Dùng máy hút sữa hoặc dùng tay vắt sữa
Để xử lý tắc sữa nhẹ, mẹ có thể dùng tay vắt sữa sau khi massage bầu vú để tan những cục sữa đông cứng bên trong, sau đó vắt nhẹ để sữa chảy ra.
Trong trường hợp nặng hơn, mẹ nên sử dụng máy hút sữa để làm sạch bầu vú và loại bỏ sữa ứ đọng. Mẹ cần tìm hiểu kỹ cách sử dụng máy để đảm bảo hiểu đúng các quy tắc. Trước khi sử dụng, mẹ cần vệ sinh tay thật sạch bằng nước rửa tay và tiệt trùng các dụng cụ hút bằng máy tiệt trùng bình sữa.
Để đảm bảo hút sữa hiệu quả, mẹ nên đặt phễu hút đúng chỗ núm vú sao cho đầu vú nằm ở tâm ống phễu, chọn tốc độ hút thoải mái và phù hợp nhất. Thông thường, sau 2 phút, sữa sẽ chảy ra. Sau khi sử dụng, cần rửa sạch dụng cụ và phơi khô ở nơi thoáng gió, sạch sẽ.
Máy hút sữa điện đôi Pigeon Go Mini
5.6 Sử dụng hành tím
Phương pháp dân gian này sử dụng tính ấm của hành tím để tan các cục đông kết, giúp sữa lưu thông tốt. Hành tím cũng có tính kháng viêm, giúp giảm viêm và áp xe vú. Mẹ hoàn toàn có thể yên tâm khi áp dụng phương pháp này.
Mẹ cắt lát hành tím và áp lên hai bầu ngực, trừ phần núm vú. Sau đó đắp khăn giấy mềm và băng lại để cố định. Thực hiện 2 lần mỗi ngày kết hợp với massage bầu ngực, chỉ sau 4 - 5 ngày mẹ sẽ thấy hiệu quả.
Hành tím có hiệu quả trong việc trị tắc tia sữa
5.7 Chữa tắc tia sữa bằng lá mít
Phương pháp này sử dụng lá mít sau khi hơ lửa để xoa bóp vùng ngực, giúp tan sữa bị vón. Phương pháp này đã được nhiều người áp dụng và đạt hiệu quả vì vừa dễ thực hiện vừa hiệu quả.
Để thực hiện, mẹ cần rửa sạch và hơ nóng khoảng 40g lá mít, sau đó đắp lên vùng ngực, đặc biệt là những chỗ có cục cứng. Chỉ cần thực hiện vài lần là tình trạng tắc tia sữa sẽ được cải thiện một cách hiệu quả.
Lá bắp cải cần được rửa sạch trước khi sử dụng
5.8 Sử dụng lá bắp cải để chữa tắc tia sữa
Theo nhiều nghiên cứu khoa học, lá bắp cải chứa nhiều phytoestrogen - chất có tác dụng giảm sưng, ngăn ngừa nhiễm trùng và chống viêm. Vì vậy, mẹ nên áp dụng phương pháp này ngay khi phát hiện dấu hiệu tắc tia sữa.
Để thực hiện, mẹ chọn hai lá bắp cải dày, to và không bị vỡ, rửa sạch và ngâm trong dấm để loại bỏ độc tố và chất bẩn, sau đó rửa lại với nước. Sau đó, mẹ có thể chườm ấm hoặc lạnh để giúp trị tắc tia sữa.
Để chườm ấm, mẹ hơ lá bắp cải và áp lên bầu ngực tương tự như phương pháp sử dụng lá mít. Nhớ đặt một lớp vải mỏng lên trước khi áp lá bắp cải vào ngực. Còn để chườm lạnh, mẹ đặt lá bắp cải vào ngăn đá tủ lạnh để làm lạnh rồi áp lên ngực.
Lá bắp cải có tác dụng giảm sưng và chống viêm
5.9 Sử dụng nước lá đinh lăng
Một phương pháp dân gian hiệu quả là uống nước lá đinh lăng. Không chỉ chữa tắc tia sữa mà còn giúp thanh nhiệt, bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể.
Mẹ rửa sạch 200g lá đinh lăng và đun cùng 200 ml nước, sau đó để nguội và chắt hết nước đầu ra để uống. Lá đinh lăng còn lại, mẹ đun thêm 200 ml nước để lấy nước thứ hai. Uống như vậy trong 2 - 3 ngày sẽ cải thiện tình trạng tắc tia sữa.
Uống nước lá đinh lăng giúp giảm tắc tia sữa
5.10 Chữa tắc tia sữa bằng lá tía tô và rau dừa nước
Sử dụng lá tía tô và rau dừa nước giúp làm mềm bầu vú. Mẹ lấy một nắm lá tía tô và lá rau dừa nước, rửa sạch, giã nhỏ và đắp lên ngực, sau đó băng lại. Đắp 2 - 3 lần mỗi ngày để có hiệu quả tốt nhất.
Lá tía tô và rau dừa nước giúp đánh tan cục sữa đông
5.11 Sử dụng cao dán chữa tắc tia sữa
Cao dán không chỉ giúp đánh tan cục sữa đông mà còn tăng tiết sữa, giảm sưng, viêm, áp xe vú.
Cao dán thường được làm từ thảo dược, mẹ có thể yên tâm về độ an toàn. Mua sản phẩm tại địa điểm uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Cao dán thảo dược an toàn khi sử dụng
5.12 Chữa tắc tia sữa bằng xôi nếp và men rượu
Sử dụng xôi nếp để chữa tắc tia sữa với cách thực hiện đơn giản. Mẹ chỉ cần lấy xôi nếp nóng cho vào khăn vải, buộc lại và chườm lên bầu ngực theo nguyên tắc từ ngoài vào trong. Chườm lâu hơn ở những chỗ cứng để sữa thông thoáng.
Sử dụng men rượu là cách chữa tắc tia sữa khác được nhiều mẹ tin dùng. Mua men rượu về và giã nát, thêm ít rượu trắng cho men mềm ra rồi đắp lên ngực và ủ khăn lại. Xoa bóp bầu vú nhẹ nhàng sau khi đắp. Kiên trì áp dụng để đạt hiệu quả cao.
Dùng xôi nếp hoặc men rượu để chườm bầu ngực
5.13 Dùng đu đủ chữa tắc tia sữa
Một trong những phương pháp được các mẹ rỉ tai nhau để chữa tắc tia sữa tại nhà là dùng đu đủ xanh, là thực phẩm lợi sữa và lành tính. Tuy nhiên, chỉ phù hợp với các mẹ bị tắc tia sữa nhẹ.
Đu đủ rửa sạch, gọt vỏ, thái lát mỏng rồi nướng. Chú ý không nướng quá kỹ hoặc để cháy. Bọc đu đủ nướng vào khăn mỏng rồi áp lên bầu ngực cho đến khi hết hơi ấm thì lấy ra.
Đu đủ xanh vừa lợi sữa vừa giảm đau
5.14 Cách chữa tắc tia sữa bằng xơ mướp
Theo Đông Y, xơ mướp có vị ngọt, tính bình, không chỉ có tác dụng lưu thông tuyến sữa mà còn giúp giải nhiệt, thông kinh lạc giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Để thực hiện phương pháp này, mẹ cần 1 cái xơ mướp, 10 gai bồ kết, 1 củ hành khô. Sau đó, đem tất cả đi băm nhỏ rồi đun cùng với khoảng 400 ml nước, để lửa nhỏ nhỏ cho đến khi cạn còn 100 ml thì tắt bếp. Mẹ chia ra uống 2 - 3 lần trong ngày, kiên trì sử dụng 3 - 4 ngày thì vùng ngực sẽ giảm căng cứng và đau nhức đáng kể.
Xơ mướp giúp lưu thông tuyến sữa
5.15 Áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học
Bên cạnh việc áp dụng những phương pháp kể trên thì một chế độ dinh dưỡng khoa học là không thể thiếu để chữa tắc tia sữa và ngăn ngừa bị tắc tia sữa trở lại. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng khoa học còn có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của mẹ và trẻ. Vì vậy, mẹ cần xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý, kết hợp với vận động nhẹ nhàng và tâm lý thoải mái.
Nhiều mẹ sau sinh thường bị ám ảnh cân nặng và muốn mau lại dáng nên kiêng khem quá mức. Điều này khiến cho cơ thể không đủ các dưỡng chất cần thiết. Trong 6 tháng đầu, kháng thể của trẻ được cung cấp trực tiếp qua sữa mẹ nên việc cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cần thiết cho mẹ sẽ giúp phòng ngừa bệnh tật tốt nhất cho bé.
Chế độ dinh dưỡng khoa học là điều cần thiết
Lưu ý khi chữa tắc tia sữa tại nhà
Khi thực hiện các cách trị tắc tia sữa tại nhà, các mẹ cần nhớ những lưu ý sau:
- Tùy vào cơ địa của mỗi người mà mỗi phương pháp khi áp dụng sẽ mang lại hiệu quả khác nhau. Vì vậy, mẹ cần nghiên cứu kỹ để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.
- Nên chữa và áp dụng ngay khi mới gặp tình trạng tắc tia sữa vì để lâu bệnh sẽ biến chứng nghiêm trọng và khó chữa.
- Cần kiên trì thực hiện để đạt được kết quả mong muốn vì các biện pháp chữa trị tại nhà thường có hiệu quả chậm.
- Khi áp dụng, nếu bị khó chịu hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường thì nên dừng ngay.
- Nếu đã thực hiện nhưng tình trạng tắc tia sữa không giảm và có dấu hiệu nặng hơn thì tốt nhất là mẹ nên đến gặp bác sĩ thăm khám kịp thời để tránh hậu quả đáng tiếc.
Mẹ cần thăm khám bác sĩ nếu phát hiện dấu hiệu lạ
Biện pháp phòng ngừa tắc tia sữa
Để ngăn ngừa tình trạng tắc tia sữa, mẹ cần chú ý những biện pháp sau:
- Bắt đầu cho con bú sớm và tiếp tục cho con bú theo nhu cầu.
- Rửa tay kỹ trước khi cho con bú.
- Rửa sạch vú trước và sau khi cho con bú.
- Chọn áo ngực rộng, thoải mái.
- Massage vú thường xuyên.
- Uống đủ nước.
- Tránh thực phẩm giàu chất béo như mỡ lợn, da gà, phô mai, kem tươi, thịt cừu.
- Nghỉ ngơi đầy đủ.
- Giảm căng thẳng.
Dung dịch rửa tay Safeguard Trắng Tinh Khiết chai 450 ml
