Bí quyết của chuyên gia để hiểu và kết nối với con ở tuổi dậy thì

1. Hiểu về sự phát triển của con tuổi dậy thì

Khi trẻ bước vào tuổi dậy thì, không chỉ thể chất có sự tăng trưởng nhanh chóng, các đặc điểm giới tính cũng rõ ràng hơn mà tâm sinh lý của trẻ cũng có nhiều thay đổi. Để làm bạn với con tuổi dậy thì, trước hết cha mẹ cần hiểu sự phát triển, thay đổi của con như thế nào.

Nhiều phụ huynh đối diện với khó khăn khi tạo mối quan hệ với con trong thời kỳ tuổi dậy thì

1.1. Sự phát triển về thể chất trong tuổi dậy thì

Trong giai đoạn dậy thì, cơ thể của trẻ trải qua những biến đổi đáng kể, đầu tiên là sự tăng trưởng về chiều cao và cân nặng. Sau đó, các đặc điểm giới tính bắt đầu phát triển, với phụ nữ là sự phát triển của vú, hông và việc có kinh nguyệt, còn nam giới thì là sự mọc râu, giọng điệu trầm hơn, ...

Tuổi dậy thì của nam giới thường kéo dài hơn so với nữ giới, dẫn đến việc phát triển chiều cao nhanh chóng của nữ giới trong những năm đầu. Tuy nhiên, sau đó, khi nữ giới đã đạt tới giới hạn cao của mình, sự phát triển của nam giới mới bắt đầu nhanh chóng, đồng thời xương sọ cũng trở nên dày và vùng trán trở nên lớn hơn so với trước khi dậy thì.

1.2. Sự phát triển về nhận thức trong tuổi dậy thì

Không chỉ phát triển thể chất, trẻ cũng có sự tiến bộ trong khả năng tư duy, suy nghĩ, và ghi nhớ trong thời kỳ tuổi dậy thì. Trẻ bắt đầu tỏ ra sáng tạo, dự đoán tương lai, và có khả năng xử lý thông tin phức tạp hơn.

Tuổi dậy thì là thời kỳ trẻ phát triển cảm xúc và xã hội nhanh chóng

1.3. Sự phát triển cảm xúc và xã hội

Trong thời kỳ nhỏ, trẻ thường phụ thuộc vào gia đình, nhưng khi đến tới tuổi dậy thì, họ trở nên độc lập hơn. Trẻ có xu hướng khám phá và xây dựng các mối quan hệ xã hội mới, đặc biệt là với bạn bè.

Dù vậy, vai trò của cha mẹ và gia đình vẫn rất quan trọng đối với trẻ trong thời kỳ tuổi dậy thì, giúp trẻ xác định và phát triển ý thức về bản thân.

1.4. Sự phát triển về vận động và cảm giác

Trẻ ở tuổi dậy thì thường cảm thấy e ngại, không tự tin hơn, điều này là do bộ não đang thích nghi với sự phát triển của cơ thể. Trẻ nên tham gia vào các hoạt động thể chất mà họ yêu thích để cải thiện khả năng vận động và xây dựng thói quen sống lành mạnh.

2. Khó khăn của cha mẹ với con tuổi dậy thì

Trẻ ở tuổi dậy thì thường trở nên nóng nảy, hay tức giận, và có thể phản ứng quá mức. Đây là tình trạng phổ biến và nhiều bậc phụ huynh gặp khó khăn trong việc hiểu và tương tác với con trong giai đoạn này, phần lớn do thiếu sự quan tâm đúng mức đối với tâm sinh lý của tuổi dậy thì.

Tâm sinh lý của trẻ tuổi dậy thì thường có những biến động không thường xuyên

Nguyên nhân gây ra sự biến động tâm sinh lý ở tuổi này khiến cha mẹ gặp khó khăn trong việc dạy bảo và giao tiếp với trẻ được các chuyên gia giải thích như sau:

• Sự phát triển về thể chất, tinh thần, và hoạt động của não bộ cùng với sự gia tăng của hormone giới tính và hormone tăng trưởng khiến tâm sinh lý của trẻ ở tuổi dậy thì trở nên phức tạp. Trẻ thường trở nên dễ cáu giận, nóng nảy, trải qua các biến động tinh thần, tự ti và tổn thương. Giai đoạn này cũng là lúc trẻ mong muốn được thể hiện sự trưởng thành và đòi hỏi sự độc lập từ phía cha mẹ.

• Hầu hết những xung đột giữa bố mẹ và trẻ tuổi dậy thì xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về những khó khăn và biến đổi tâm sinh lý của trẻ ở độ tuổi này. Điều này khiến nhiều phụ huynh cảm thấy bế tắc trong việc giáo dục và hướng dẫn trẻ, với hy vọng trẻ sẽ nghe theo và hợp tác như trước. Cuộc sống bận rộn và áp lực từ công việc cũng là một nguyên nhân khiến cha mẹ và con cái xa cách nhau hơn.

2. Chuyên gia hướng dẫn cách tương tác với con ở tuổi dậy thì

Để gần gũi hơn với con, cha mẹ cần trở thành người bạn đồng hành, sẵn lòng chia sẻ và đồng cảm với con trong giai đoạn quan trọng này. Điều này đòi hỏi cha mẹ phải hiểu rõ cách tương tác với con ở độ tuổi này.

Đối với cha mẹ, việc học hỏi và trang bị bản thân với các kỹ năng nuôi dạy trẻ là điều không thể thiếu. Con của bạn đang phát triển và tiếp nhận thông tin một cách nhanh chóng, và điều này đòi hỏi cha mẹ phải thấu hiểu và điều chỉnh phương pháp nuôi dạy cho phù hợp.

Một trong những kỹ năng cơ bản nhất của việc làm cha mẹ là khả năng lắng nghe và hiểu con. Hãy dành thời gian để nghe con chia sẻ và tìm hiểu những điều con muốn truyền đạt.

Trong quá trình trưởng thành, việc cha mẹ trở thành người bạn đồng hành đồng nghĩa với việc họ phải biết lắng nghe và chia sẻ với con. Điều này giúp tạo ra một môi trường giao tiếp mở cửa và chân thành giữa cha mẹ và con.

Cha mẹ cần dành thời gian lắng nghe con để tạo ra một mối quan hệ gần gũi và tin cậy.

Để thực hiện điều này, cha mẹ cần tổ chức cuộc sống của mình sao cho có đủ thời gian để chăm sóc và tương tác với con.

Thiết lập các quy tắc và kỷ luật cho con là một phần quan trọng trong việc giáo dục trẻ.

Với sự thay đổi phức tạp về tâm sinh lý trong tuổi dậy thì, việc thiết lập quy tắc và kỷ luật cho con là cực kỳ cần thiết. Cha mẹ cần đảm bảo sự nhất quán và công bằng trong việc áp dụng các quy định này.

Cha mẹ cũng cần làm mẫu cho con bằng cách tuân thủ các quy tắc mà họ đặt ra, đồng thời tạo động lực cho con bằng cách thưởng cho những hành động tích cực.

Lắng nghe là cách tốt nhất để hiểu con sâu sắc hơn.

Trong giai đoạn tuổi dậy thì, việc lắng nghe con chia sẻ về các mặt của cuộc sống là cực kỳ quan trọng. Việc này giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về con và có thể tương tác với con một cách hiệu quả hơn.

Dù quá trình này đầy khó khăn, cha mẹ cần giữ vững bản tính bình tĩnh và kiềm chế cảm xúc để có thể đồng cảm và chia sẻ với con một cách công bằng và đúng mực.

Gợi ý giải pháp cho con trong các tình huống khó khăn là một cách giúp trẻ phát triển kỹ năng tự giải quyết vấn đề.

Cha mẹ nên là nguồn động viên và gợi ý cho trẻ cách giải quyết vấn đề một cách độc lập, thông qua việc thể hiện hành vi và hành động mẫu mực.

Việc đồng hành cùng trẻ tuổi dậy thì không chỉ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh mà còn giúp trẻ tự tin hơn trong bản thân và trong cuộc sống hàng ngày.