Cầu thang không chỉ là một phần không thể thiếu trong các công trình xây dựng mà còn là điểm nhấn của không gian sống. Hãy cùng khám phá bí quyết đặc biệt để tự chế cầu thang trong nhà...
Bước tiếp theo
Xác định kích thước cơ bản

Đo chiều cao vị trí bạn định lắp cầu thang, còn gọi là chiều cao tổng. Nếu bạn không muốn làm bậc trên cùng bằng với bề mặt nơi bắt đầu lắp cầu thang thì phải tính đến đoạn này khi đo.
- Ví dụ, bạn đang đóng cầu thang lên mặt sàn trước hiên nhà, và bạn đo chiều cao từ mặt đất đến mặt sàn là 1m, đó là chiều cao tổng.
- Nếu bạn muốn cầu thang ngừng ở vị trí cách mặt sàn 10cm thì chiều cao tổng là 0,9m.

Phân chia chiều cao tổng cho chiều cao bậc thang tiêu biểu. Kết quả của phép tính này sẽ cho bạn biết tổng số bậc của cầu thang. Chiều cao bậc thang tiêu biểu khoảng từ 17-20cm, nhưng bạn nên chọn chiều cao bậc thang thực tế một cách hợp lý.
- Ví dụ, nếu chiều cao tổng là 240cm, chia số này cho 18cm và được 13,53. Làm tròn để được số bậc thang là 13.
Chia tỉ lệ chiều cao tổng cho số bậc thang để có chiều cao bậc thang thực tế. Lưu ý rằng chiều cao này có thể khác biệt so với chiều cao bậc thang tiêu biểu. Tìm ra chiều cao bậc thang thực tế sẽ đảm bảo các bậc thang có chiều cao đồng đều dù chiều cao tổng là bao nhiêu.
- Tiếp tục ví dụ trên, chia 240cm cho 13 bậc sẽ thu được 18,5cm. Trên mỗi bậc, khoảng cách giữa chúng là 18,5cm.
Tính toán chiều rộng của bậc thang. Chiều rộng của mỗi bậc thang không được nhỏ hơn 23cm, thực tế nên lớn hơn ít nhất 25cm. Điều này cung cấp không gian đủ rộng cho một bước chân trung bình để bước lên một cách thoải mái và an toàn.
- Theo quy tắc chung, tổng chiều rộng của bậc thang và chiều cao bậc thang nên nằm trong khoảng từ 41-46cm.
- Vì vậy nếu chiều cao bậc thang là 18cm, thì chiều rộng bậc sẽ từ 23-28cm.
Xác định chiều dài của lồng thang. Chiều dài lồng thang là khoảng cách ngang của cầu thang từ đầu đến cuối. Để tính toán, bạn nhân số bậc thang với chiều rộng bậc thang.
- Ví dụ, trong trường hợp này, chiều dài lồng thang là: 13 bậc x 25cm (chiều rộng bậc) = 325 cm.
Quyết định có cần làm chiếu nghỉ hay không. Tấm gỗ phù hợp để đóng cầu thang dài nhất là 5m. Điều này có nghĩa là bạn có thể lắp tối đa khoảng 14 bậc thang. Nếu cầu thang của bạn dài hơn, bạn có thể cần phải làm chiếu nghỉ. Tuy nhiên, bạn có thể lắp chiếu nghỉ cho bất kỳ cầu thang nào theo sở thích của bạn.
- Nếu cầu thang của bạn có chiếu nghỉ, mỗi bậc thang sẽ được coi như một lồng cầu thang nhỏ.
Xác định cách gắn cầu thang vào kết cấu hiện có. Nếu cầu thang được lắp phẳng với mặt đứng của kết cấu, bạn gắn ván cạnh vào khung công trình hiện có. Tuy nhiên, nếu cầu thang không gắn trực tiếp vào kết cấu hiện có (như được gắn vào mặt sàn thông qua công xôn), bạn cần lắp kết cấu đỡ hoặc điều chỉnh thiết kế phần đầu của ván cạnh.
- Ví dụ, nếu cầu thang được lắp dưới mặt sàn thông qua công xôn, bạn cần đảm bảo bậc trên cùng không cao hơn mặt sàn.
- Thay vào đó, bạn có thể tính chiều cao tổng ngắn hơn một chút và gắn trụ treo vào phần đầu của ván cạnh.
Tính số lượng ván cạnh cần sử dụng. Để ngăn bậc thang bị dao động khi bạn bước lên, cầu thang có chiều rộng lớn sẽ cần nhiều tấm ván cạnh hơn dưới cùng để giữ cho nó ổn định. Mặc dù cầu thang rất hẹp chỉ cần hai tấm ván cạnh, nhưng tốt nhất là bắt đầu với ba tấm và tăng số lượng nếu cần thiết.
- Vì mục đích an toàn, các tấm ván cạnh nên cách nhau khoảng 40cm.
- Người ta thường ưa chuộng cầu thang rộng hơn vì việc di chuyển trên cầu thang rộng sẽ dễ dàng và thoải mái hơn.
Cắt ván cạnh một cách chính xác
Sử dụng ván có kích thước 5cm x 30cm. Không cắt vội ván thành từng đoạn. Vị trí ván cạnh phụ thuộc vào chiều cao và chiều rộng bậc thang, và hai đầu cần điều chỉnh phù hợp.
Đánh dấu chiều cao và chiều rộng bậc thang. Đánh dấu tại vị trí 18,5cm và 25cm trên mỗi cạnh của thước ê-ke mộc. Cần phải xác định rõ cạnh nào tương ứng với chiều cao (ván đứng) và cạnh nào tương ứng với chiều rộng (mặt bậc thang).
- Mua dụng cụ lấy dấu ở cửa hàng kim khí để đơn giản hóa việc đánh dấu và cắt gỗ.
Điều chỉnh đầu ván cạnh theo góc cần đặt cầu thang. Góc này phụ thuộc vào kích thước bậc thang. Thực hiện như sau:
- Đặt thước ê-ke mộc vào một góc của tấm ván. Đặt cạnh đánh dấu chiều cao bậc dọc theo đầu tấm ván và cạnh đánh dấu chiều rộng bậc dọc theo chiều dài tấm ván.
- Vẽ một đường thẳng giữa hai điểm đánh dấu chiều cao và chiều rộng bậc thang. Đường thẳng này chính là đường nằm ngang trên đỉnh ván cạnh.
- Đánh dấu chiều dài của đường thẳng này để bằng với chiều rộng bậc thang.
- Vẽ một đường vuông góc từ đỉnh tấm ván đến điểm bạn vừa đánh dấu.
- Cắt theo các đoạn thẳng này.
Đo và đánh dấu từng bậc theo chiều dài tấm ván. Sử dụng đường nằm ngang trên đỉnh ván cạnh làm điểm tham chiếu, đo và vẽ một đường thẳng đứng có độ dài bằng với chiều cao bậc. Tiếp đó, đo và vẽ một đường nằm ngang có độ dài bằng với chiều rộng bậc thang. Lặp lại quy trình này và di chuyển xuống dưới cho đến khi bạn đã vẽ đủ số bậc cần thiết.
Sử dụng cưa lưỡi tròn hoặc cưa tay để cắt theo các đường kẻ bậc thang một cách chính xác. Nếu bạn sử dụng cưa máy, hãy cắt đến mép của đường đánh dấu trên ván cạnh. Dừng lại khi còn cách đường đối diện khoảng 3-6mm, sau đó sử dụng cưa tay để cắt phần còn lại.
Cắt ngang phần chân ván cạnh để làm cho nó nằm phẳng trên mặt đất. Vẽ một đường song song với đường kẻ của bậc cuối cùng và vuông góc với cạnh bậc thang (nơi đặt tấm ván đứng cuối cùng). Tiến hành cắt theo đường thẳng này để phần chân của ván cạnh nằm phẳng trên mặt đất.
Lắp thử ván cạnh để kiểm tra vị trí. Cắt phần đầu và phần chân của ván cạnh để kiểm tra khớp với kết cấu, trước khi tiến hành cắt các vị trí để lắp bậc. Hãy chắc chắn rằng chiều cao của cầu thang là chính xác. Ván cạnh cần phải nằm phẳng trên mặt đất hoặc sàn nhà, và đầu của ván cạnh phải khớp vừa khít vào kết cấu hiện có.
Sử dụng tấm ván cạnh đầu tiên làm mẫu để cắt các tấm tiếp theo. Đặt tấm ván cạnh đầu tiên lên tấm gỗ có kích thước 5cm x 30cm và vẽ đường bao quanh nó lên tấm gỗ mới. Tiếp theo, cắt đủ số lượng tấm ván cạnh cần thiết.
Lắp đặt cầu thang

Lắp đặt ván cạnh. Có nhiều phương pháp để gắn đầu ván cạnh vào kết cấu hiện có. Đơn giản nhất là bắt công xôn kim loại vào dầm hoặc hệ thống đỡ sàn. Vặn ốc qua lỗ trên công xôn, một đầu nối chặt với đầu ván cạnh, đầu còn lại nối với dầm sàn.
- Đặt chân ván cạnh trên bề mặt cứng như bê tông, sàn gỗ hoặc thậm chí là trên tấm gỗ đã qua xử lý (đối với cầu thang ngoài trời).

Lắp đặt ván đứng để giữ vững ván cạnh (ván chống). Ván đứng thường được làm từ ván có kích thước 2,5cm x 15cm. Mặc dù không bắt buộc phải lắp ván đứng, việc này sẽ làm cho cầu thang trở nên đẹp mắt và bền bỉ hơn.
- Cắt các tấm ván 2,5cm x 15cm cùng chiều rộng với cầu thang. Gắn chúng vào ván cạnh bằng đinh ốc có kích thước 6,5cm.
- Đảm bảo rằng chiều cao của mỗi bậc thang là như nhau.

Lắp đặt ván mặt bậc thang. Cắt các tấm ván gỗ có chiều rộng bằng hoặc lớn hơn chiều rộng của mặt bậc thang, và chiều dài bằng với chiều rộng của cầu thang hoặc lớn hơn một chút nếu muốn có phần thừa hai bên cầu thang. Gắn các mặt bậc thang vào các bậc của ván cạnh bằng đinh ốc có kích thước 6,5cm.
- Ví dụ, bạn có thể cắt các tấm ván có kích thước 2,5cm x 25cm theo chiều rộng của thang và sử dụng chúng làm mặt bậc thang.
- Để tăng thêm vẻ đẹp nghệ thuật, bạn có thể sử dụng hai tấm ván và để một khoảng trống nhỏ khoảng 3-6mm giữa chúng. Ví dụ, bạn có thể cắt các tấm ván có kích thước 2,5cm x 13cm theo chiều rộng của thang, và gắn hai tấm ván lên mỗi bậc, để một khoảng trống giữa hai tấm ván đó.
- Để cầu thang chắc chắn hơn, bạn có thể gắn các tấm gỗ có kích thước 5cm x 10cm ở hai bên của các tấm ván cạnh chính ở giữa, bên dưới mặt bậc thang.

Lắp đặt ván trang trí bên ngoài ván cạnh (tuỳ chọn). Các tấm ván trang trí sẽ làm cho cầu thang trở nên bắt mắt hơn bởi chúng che phủ phần đầu của ván đứng và mặt bậc thang. Cắt các tấm ván có kích thước 5cm x 30cm cùng chiều dài và góc nghiêng với ván cạnh, nhưng không cắt các đường để gắn mặt bậc thang. Gắn chúng vào hai bên của cầu thang và sử dụng đinh ốc để bảo đảm chúng cố định.

Đánh véc-ni hoặc sơn cầu thang nếu cần thiết. Hãy xem xét việc xử lý gỗ để chống lại các yếu tố gây hư hại, đặc biệt là khi cầu thang được sử dụng ở ngoài trời. Dù bạn đang lắp đặt cầu thang trong nhà hay ngoài trời, việc hoàn thiện bề mặt bằng các loại sơn hoặc véc-ni sẽ giúp bảo vệ và làm đẹp sản phẩm.
- Việc sơn hoặc véc-ni, hoặc sơn bóng đều là các phương pháp phù hợp cho cầu thang. Bạn cũng có thể sử dụng sơn chống trượt hoặc dán băng keo chống trượt lên mặt bậc thang.
Mẹo hay
- Đừng quên đặt chiếu nghỉ trước khi lắp bậc thang để tránh nguy cơ vấp ngã.
Chú ý
- Luôn kiểm tra các quy định xây dựng hiện hành tại khu vực. Điều này bao gồm cả các quy định về kích thước tối thiểu và tối đa của bậc thang, số lượng ván cạnh cần sử dụng và nhiều hơn nữa.
Các vật dụng cần thiết
- Cưa máy hoặc cưa tay
- Thước đo mộc
- Dụng cụ đánh dấu
- Máy khoan có hoặc không dây
- Đinh ốc (tối thiểu 6,5cm)
- Công xôn kim loại gắn sàn nhà
- Ván gỗ 5cm x 25cm để làm ván cạnh
- Ván gỗ 5cm x 15cm để làm bậc thang
- Ván gỗ 2,5cm x 15cm để làm tấm đỡ chân