Buzz
Quyết đoán là một nghệ thuật giao tiếp và thái độ sống. Những người quyết đoán biểu đạt suy nghĩ và cảm xúc của họ một cách trực tiếp và lịch sự. Họ cũng tôn trọng suy nghĩ, cảm xúc và niềm tin của người khác. Hiểu rõ cách để trở thành người quyết đoán mà không làm tổn thương người khác là một kỹ năng sống quan trọng.
Bước tiến
Giao tiếp Một cách Quyết đoán
Xác định nhu cầu và cảm xúc cá nhân. Hãy nghĩ về những thời điểm khi bạn cảm thấy không được tôn trọng hoặc cảm thấy áp đặt. Xác định những điều mà bạn mong đợi từ người khác trong những tình huống đó.
- Bằng cách xác định nhu cầu và cảm xúc cá nhân, bạn có thể phát triển mong đợi về cách người khác đối xử với bạn trong tương lai.
Đặt Ranh giới Rõ Ràng trong Tư duy. Hãy hiểu rõ những hành động hoặc quyết định nào đang vượt quá giới hạn của bạn. Nếu bạn tự biết rõ giới hạn, bạn sẽ dễ dàng xử lý trong những tình huống căng thẳng.
- Ví dụ, nếu anh/em trai thường xuyên vay tiền và bạn muốn đặt ranh giới, hãy xác định mức tiền bạn sẵn lòng cho vay. Trước khi trò chuyện, hãy chắc chắn bạn đã rõ giới hạn và sẵn sàng thể hiện.
Hiểu rõ Cảm xúc và Nhu cầu Cá nhân. Trở nên quyết đoán giúp bạn giải thích cảm xúc và nhu cầu một cách tôn trọng, không làm tổn thương. Bạn có thể thể hiện ý kiến, suy nghĩ và cảm xúc một cách lịch sự. Nếu còn do dự, viết giấy hoặc luyện tập trước khi thể hiện.
- Ví dụ, nếu muốn đề xuất tăng lương, hãy tìm cách thực hiện một cuộc trò chuyện tôn trọng với sếp để được lắng nghe.
Thể hiện Thẳng thắn. Đôi khi nói trực tiếp về mong muốn có thể khó khăn, nhất là khi bạn là người tôn trọng. Nhưng hãy nhớ, sự thẳng thắn không có nghĩa là thô lỗ. Lên kế hoạch sử dụng sự tự nhận thức và sức mạnh cá nhân để thực hiện điều bạn muốn mà không gây xung đột.
- Tránh lời nói mập mờ để làm cho mọi thứ dễ chịu hơn. Ví dụ, nếu muốn dì đừng ghé thăm nhà bạn mà không báo trước, bạn có thể nói: 'Dì, hãy gọi trước khi ghé thăm để con chuẩn bị'. Hãy làm điều này mà không cần phải xin lỗi hoặc làm cho mọi thứ dễ dàng thay đổi.
Không Cần xin Lỗi Khi Bày Tỏ Ý Kiến hoặc Nhu Cầu Cá Nhân. Khi quyết đoán, bạn có quyền tỏ vẻ cảm xúc và nhu cầu. Không cần phải xin lỗi vì yêu cầu điều bạn muốn.
Thực Hành Giao Tiếp Quyết đoán Phi ngôn ngữ. Giao tiếp không chỉ qua lời nói mà còn thông qua ngôn ngữ cơ thể. Cách bạn thể hiện bản thân ảnh hưởng đến cách người khác nhìn nhận bạn. Để giao tiếp quyết đoán phi ngôn ngữ:
- Duy trì ánh mắt khi trò chuyện.
- Giữ tư thế vững chắc khi đứng hoặc ngồi.
- Nói chuyện với giọng điệu và âm lượng phù hợp.
- Giữ cơ thể thư thái và bình tĩnh.
Thể hiện lòng biết ơn đối với đối tác. Trong giao tiếp quyết đoán, hãy nhìn nhận đóng góp của đối phương. Đồng thời, không chỉ đưa ra yêu cầu mà còn cảm nhận cảm xúc và suy nghĩ của họ. Điều này giúp duy trì sự tôn trọng và tránh được vẻ thô lỗ.
Kiểm soát căng thẳng cá nhân. Trong tình trạng căng thẳng, bạn dễ mất kiểm soát và phản ứng một cách thái quá. Quản lý căng thẳng là chìa khóa quan trọng để giao tiếp quyết đoán.
Chọn thời điểm khôn ngoan để trò chuyện. Đừng bắt đầu cuộc trò chuyện khi bạn đang mệt mỏi hoặc đói. Hãy chờ đến khi bạn tìm thấy sự thoải mái để tránh trở nên thô lỗ.
Rèn luyện và kiên nhẫn. Để trở nên quyết đoán, bạn cần thời gian và luyện tập. Bắt đầu từ việc thể hiện quyết đoán trong những tình huống nhỏ, từ việc nói không với bạn bè về một bộ phim. Từng bước mỗi trải nghiệm sẽ làm bạn trở nên quyết đoán hơn.
Kỹ thuật Thể hiện Quyết đoán
Sử dụng kỹ thuật lặp đi lặp lại. Trong chiến lược này, hãy bình tĩnh nhấn mạnh cảm xúc hoặc nhu cầu của bạn khi người khác cố gắng gây tranh cãi. (Ví dụ: 'Hãy dừng lại với những lời đùa phân biệt giới tính của bạn', 'Tôi không cảm thấy chúng hài hước'). Làm điều này giúp thể hiện quyết đoán mà không làm tổn thương người khác.
- Ví dụ: Nếu muốn trả lại sản phẩm hỏng và người bán đề xuất sửa chữa hoặc nói rằng sản phẩm không hỏng, lặp lại rằng bạn muốn hoàn tiền.
- Kỹ thuật này giúp thể hiện quyết đoán mà không làm tổn thương người khác, với ngôn ngữ cơ thể và giọng điệu phù hợp.
Áp dụng kỹ thuật “tung hỏa mù”. Sử dụng cụm từ “Có thể bạn đúng” khi bị kéo vào cuộc tranh cãi. Điều này giúp thấy nhận giá trị quan điểm đối phương, giữ vững sự tự tin của bản thân mà không làm thay đổi ý kiến.
- Ví dụ: Nếu bị chê kiểu tóc, đáp lại bằng cách nói “Có thể bạn đúng”. Người khác sẽ khó tranh cãi khi bạn nhất quán đồng ý với họ.
- Phương pháp này thể hiện sự quyết đoán mà không làm tổn thương, giúp làm dịu không khí tranh cãi.
Sử dụng lời tuyên bố bắt đầu từ chủ từ Tôi. Bắt đầu câu nói bằng từ “Tôi” tập trung vào nhu cầu cá nhân mà không ép buộc đối phương. Cách này giúp giao tiếp và giải quyết vấn đề.
- Thể hiện quyết đoán mà không trách móc đối phương. Ví dụ: “Tôi cảm thấy tức giận khi bị chê dẫn đầu”.
- Câu nói từ chủ từ Tôi giúp mở cuộc trò chuyện và tạo cơ hội giải quyết vấn đề.
Lịch sự nhưng kiên quyết. Nhớ giữ thái độ lịch sự trong khi thể hiện quyết đoán. Sau khi nói, hãy lắng nghe đối phương mà không làm giảm giá trị bản thân. Bình tĩnh và kiểm soát giúp làm nổi bật sự mạnh mẽ.
- Tránh mỉm cười hoặc khúc khích sau khi bày tỏ ý kiến. Giữ thái độ lịch sự để tăng sức mạnh và tôn trọng.
Hiểu Biết Sự Khác Biệt giữa Quyết Đoán và Thô Lỗ
Thấu hiểu bản chất của thái độ thô lỗ. Thái độ thô lỗ là sự thiếu tôn trọng đối với người khác, cảm xúc, niềm tin và quan điểm của họ. Khi ai đó thể hiện thái độ thô lỗ, họ thường sử dụng lời châm biếm, tức giận, lăng mạ hoặc bắt nạt.
- Thái độ thô lỗ có thể bao gồm la hét, sử dụng ngôn ngữ xúc phạm, đe dọa hoặc cử chỉ xô đẩy.
- Ví dụ: Trong tình huống mua vé, Hải và Hùng bị xâm phạm quyền lợi khi nhóm người lớn tuổi ẩu đả. Hải nói lên quan điểm của mình, nhưng kẻ bắt nạt phản đối một cách thô lỗ và đe dọa. Họ không tôn trọng quan điểm và quyền lợi của Hải và Hùng.
Hiểu rõ ý nghĩa của quyết đoán. Quyết đoán là 'bày tỏ bản thân hiệu quả và bảo vệ quan điểm mà vẫn tôn trọng quyền lợi và niềm tin của người khác'. Sự quyết đoán đòi hỏi sự hài hòa giữa ngôn ngữ, hành động, ngôn ngữ cơ thể, giọng điệu và khuôn mặt.
Nhận ra rằng người quyết đoán kiểm soát sự tức giận. Khi cảm thấy giận dữ, người quyết đoán lên tiếng một cách mạnh mẽ nhưng vẫn duy trì tôn trọng. Họ chỉ trích suy nghĩ/hành vi, không phải cá nhân. 'Nhận xét về phân biệt chủng tộc của bạn về Mai là quá mức' khác biệt hoàn toàn so với 'Bạn là người phân biệt chủng tộc'.
- Quyết đoán đòi hỏi kiểm soát sự tức giận và sử dụng ngôn từ tôn trọng.
Đánh giá tôn trọng đối với người khác. Sự quyết đoán nảy sinh từ sự tôn trọng lẫn nhau. Nếu không có sự tôn trọng, giao tiếp quyết đoán trở nên không thể. Tôn trọng cảm xúc của người khác giúp bạn đạt được mục tiêu mà không làm tổn thương họ.
Đánh Giá Phong cách Giao tiếp Cá Nhân
Hiểu rõ phản ứng hung hăng. Chúng ta học cách giao tiếp từ thời thơ ấu, điều này khiến việc nhận diện sự quyết đoán trở nên khó khăn. Nếu một đứa trẻ chứng kiến sự hung hăng, họ có thể học cách đó. Có người có thể phản ứng hung hăng khi họ đạt được mong muốn, đẩy người khác vào thế phòng ngự và tạo cảm giác đe dọa. Phản ứng này có thể như sau:
- Người yêu cầu áo sơ mi nói: “Cho tôi chiếc áo sơ mi ngay bây giờ”. Người khác đáp: “Tôi cần chuẩn bị thức ăn, hãy tự lấy áo của bạn”. Cả hai đang tương tác một cách hung hăng, không quan tâm đến nhu cầu của đối phương.
Đánh giá phản ứng thụ động. Khi ai đó đạt được điều mong muốn, đôi khi bạn có thể cảm thấy bực bội, tức giận, hoặc bị lợi dụng. Nếu bạn phản ứng thụ động, bạn sẽ không bảo vệ được nhu cầu của mình. Phản ứng thụ động có thể trông như sau:
- Người yêu cầu áo sơ mi nói: “Cho tôi chiếc áo sơ mi ngay bây giờ”. Người khác đáp: “Được thôi, thức ăn sẽ chậm. Đừng than phiền”. Người thứ hai phản ứng thụ động, không bảo vệ được nhu cầu cá nhân.
Xác định sự quyết đoán một chiều. Ngay cả khi đối phương hung hăng hoặc thụ động, hãy đáp lại bằng sự quyết đoán. Khẳng định quyền lợi và cảm xúc của bạn bằng cách nêu rõ điều bạn không thích.
- Người yêu cầu áo sơ mi nói: “Cho tôi chiếc áo sơ mi ngay bây giờ”. Người khác có thể đáp lại: “Áo sơ mi ở trong tủ, nhưng tôi cần thêm 5 phút để hoàn thành món ăn”. Người này đã phản ứng quyết đoán, khẳng định quyền lợi và cảm xúc của mình.
Nhận thức phản ứng quyết đoán. Trong phản ứng quyết đoán, cả hai đều cảm thấy được tôn trọng và lắng nghe. Dù bạn từng học cách phản ứng hung hăng hoặc thụ động, hãy học cách giao tiếp quyết đoán và tôn trọng.
- Người yêu cầu áo sơ mi nói: “Khách mời sẽ đến bất cứ lúc nào. Bạn có thể đem cho tôi chiếc áo sơ mi sạch ngay bây giờ được không?”. Người khác đáp: “Vâng, có rất nhiều áo sơ mi sạch trong tủ. Nhưng tôi cần thêm 5 phút để hoàn thành món ăn”. Cả hai đã nêu rõ nhu cầu của mình mà vẫn tôn trọng lẫn nhau.
