Âm nhạc đã tồn tại hàng ngàn năm, và những ký hiệu trong âm nhạc đã xuất hiện từ hơn 300 năm trước. Ký hiệu âm nhạc là cách ghi lại âm thanh bằng các ký hiệu, từ những ký hiệu cơ bản về cao độ, trường độ và nhịp điệu, cho tới những ký hiệu phức tạp hơn về biểu cảm, âm sắc và thậm chí cả những hiệu ứng đặc biệt. Bài viết này sẽ giới thiệu những kiến thức cơ bản nhất về cách đọc một bản nhạc, hướng dẫn các phương pháp nâng cao, và đưa ra một số cách để bạn có thể tìm hiểu thêm về chủ đề này.
Quy trình
Kiến thức Cơ bản

Hiểu rõ khuông nhạc. Trước khi bạn bắt đầu học nhạc, bạn cần phải nắm được một số kiến thức mà bất kỳ ai cũng phải biết khi học nhạc. Những đường kẻ ngang trên bản nhạc được gọi là “khuông nhạc”. Đây là ký hiệu âm nhạc cơ bản nhất và là nền tảng cho tất cả mọi thứ trong âm nhạc.
- Khuông nhạc bao gồm năm dòng kẻ ngang song song, ở giữa chúng đều có khoảng cách (gọi là khe). Cả dòng kẻ và các khe đều được đánh số để dễ ghi nhớ, và luôn được đánh thứ tự từ thấp (đáy khuông nhạc) đến cao (đỉnh khuông nhạc).

Khám Phá Khóa Treble. Trong hành trình khám phá âm nhạc, khóa Treble là điểm đầu tiên bạn sẽ bắt gặp. Vị trí của dấu uốn tròn ở phần bên trái của khuông nhạc sẽ chỉ cho bạn cữ âm của bản nhạc. Mọi thứ có âm sắc cao như giọng hát nữ và nhạc cụ như dương cầm đều thuộc về khóa Treble. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào khóa Treble trong mọi ví dụ.
- Khóa Treble, hay còn gọi là khóa Sol, có nguồn gốc từ chữ G trong tiếng La-tinh. Bạn có thể nhớ dễ dàng bằng cách nhớ rằng hình dạng của dấu uốn tròn giữa khóa Sol giống với chữ G. Khi ghi nốt nhạc trong khóa Sol, chúng sẽ có thứ tự như sau:
- Năm dòng kẻ từ dưới lên, sẽ ghi các nốt sau: E G B D F.
- Bốn khe từ dưới lên, sẽ ghi các nốt sau: F A C E.
- Điều này có thể hơi khó nhớ, nhưng bạn có thể dùng một số mẹo để nhớ dễ dàng hơn. Ví dụ, cho các nốt nhạc trên dòng kẻ, bạn có thể nhớ câu: “Em Gọi Bạn Đi Fượt”. Còn với các nốt nhạc ở khe, bạn có thể nhớ câu: “Fải Ăn Cùng Em”. Sử dụng công cụ nhận diện nốt nhạc trực tuyến cũng là một cách tốt để ghi nhớ thứ tự này.

Đào Sâu Kiến Thức về Khóa Bass. Khóa Bass, hay còn gọi là khóa Fa, được sử dụng cho những nhạc cụ có âm sắc thấp hơn như phần đệm bên trái của đàn piano, đàn guitar bass, và kèn trombone...
- Khóa Fa bắt nguồn từ chữ F trong ngôn ngữ Gothic. Hai dấu chấm ở khóa Fa sẽ nằm trên và dưới dòng kẻ của nốt Fa trên khuông nhạc. Khuông nhạc với khóa Fa sẽ có thứ tự nốt nhạc khác so với khóa Sol.
- Năm dòng kẻ từ dưới lên, sẽ ghi các nốt sau: G B D F A (“Gọi Bạn Đi Fượt À?”).
- Bốn khe từ dưới lên, sẽ ghi các nốt sau: A C E G (“Ăn Cùng Em Gái.”).

Tìm Hiểu Các Phần Của Một Nốt Nhạc. Mỗi nốt nhạc bao gồm tối đa ba phần: Đầu, Thân, và Đuôi.
- Đầu của Nốt Nhạc. Đây thường là một hình tròn hoặc hình tròn được tô màu (đen) hoặc trống (trắng). Chức năng chính của đầu nốt nhạc là thông báo cho nhạc sĩ biết họ sẽ chơi nốt nào trên nhạc cụ của mình.
- Thân của Nốt Nhạc. Đây là một đường thẳng được vẽ liền với đầu nốt nhạc. Nếu thân nốt nhạc hướng lên trên, nó sẽ vẽ bên phải của đầu nốt nhạc. Nếu thân nốt nhạc hướng xuống dưới, nó sẽ vẽ bên trái của đầu nốt nhạc. Hướng của thân nốt nhạc không ảnh hưởng gì tới nốt nhạc, nhưng nó giúp nốt nhạc dễ đọc hơn và dễ nhận biết hơn.
- Quy tắc chung là: đối với các nốt nhạc trên dòng kẻ thứ ba trở lên, thân nốt nhạc sẽ hướng xuống dưới, và đối với các nốt nhạc dưới dòng kẻ thứ ba, thân nốt nhạc sẽ hướng lên trên.
- Đuôi của Nốt Nhạc. Đây là một nét uốn lượn được vẽ tại phần còn lại của thân nốt nhạc. Dù thân nốt nhạc nằm ở bên trái hay bên phải của nốt nhạc, phần đuôi luôn được vẽ ở phía bên phải của phần thân, không bao giờ ở bên trái.
- Ba phần đầu, thân, và đuôi của nốt nhạc giúp nhạc sĩ biết mỗi nốt nhạc mang lại nhịp điệu như thế nào. Khi bạn nghe một bản nhạc và giữ nhịp bằng chân, bạn đã nắm bắt được nhịp điệu của bản nhạc đó.
Khám Phá Về Nhịp và Phách

Tìm Hiểu Về Vạch Nhịp. Trong một bản nhạc, bạn sẽ thấy có những đường chia khuông nhạc thành các phần bằng nhau, được gọi là các vạch nhịp. Khoảng trống trước vạch nhịp đầu tiên gọi là “ô nhịp đầu tiên”. Khoảng trống giữa các vạch nhịp gọi là “ô nhịp thứ hai”, và tiếp tục như vậy. Các vạch nhịp không ảnh hưởng đến âm nhạc, nhưng chúng giúp người biểu diễn dễ dàng theo dõi bản nhạc hơn.
- Như bạn có thể thấy dưới đây, các vạch nhịp có “cùng một số nhịp”. Ví dụ, khi bạn gõ “1-2-3-4” theo giai điệu của bài hát, bạn đã gõ đúng theo các vạch nhịp.

Nhịp và bước chân: Bí mật của âm nhạc
Điệu nhạc: Hòa âm của cuộc sống

Hòa âm và điệu nhạc: Kết hợp hoàn hảo

Nhịp điệu: Bản nhạc của cuộc sống

Tốc độ nhịp điệu: Chìa khóa của sự hòa quện

Cách nhóm các nốt nhạc: Bí mật cho sự rõ ràng

Giá trị ẩn trong dấu nối và dấu chấm dôi

Dấu im lặng: Hạnh phúc trong sự im lặng
Độc tấu

Từ kiến thức cơ bản đến đọc bản nhạc

Khám phá thang âm Đô trưởng: Cơ sở của âm nhạc

Thị tấu: Bí quyết tăng cường kỹ năng đọc nhạc

Chúc mừng bạn!
Các dấu thăng, giáng, bình và hóa

Bước tiếp theo trong hành trình âm nhạc

Khám phá cung và nửa cung trong âm nhạc

Tìm hiểu về các âm giai
Cường độ và Sắc thái âm nhạc

Trở nên sôi động hoặc êm diu

Chơi nhạc từ êm đến mạnh

Tăng giảm cường độ âm nhạc
Tiếp tục hành trình học hỏi

Hãy không ngừng học hỏi!
Khám phá Bảng Âm giai

Hãy khám phá những âm giai này
Lời khuyên hữu ích
Những lời khuyên giá trị khi học nhạc
Cảnh báo quan trọng
Nhận thức về việc học nhạc