Ngoài việc cho trẻ sử dụng sữa mẹ và sữa công thức, từ 6 tháng tuổi trở lên, việc bổ sung các loại thực phẩm khác cũng rất quan trọng. Đưa cho bé ăn bột ăn dặm, cháo,... phù hợp sẽ giúp bé phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí óc. Hãy cùng Mytour tìm hiểu cách cho bé ăn dặm ngay nhé!
Ăn dặm là gì? Khi nào thì bé có thể bắt đầu?
1.1. Khái niệm về ăn dặm
Mục đích chính của việc ăn dặm là để bổ sung thêm thực phẩm cho bé ngoài sữa mẹ và sữa bột (sữa công thức). Tuy nhiên, các loại thực phẩm từ bữa ăn dặm chỉ cần bổ sung thêm chất dinh dưỡng và không thể thay thế hoàn toàn sữa.
Mẹ có thể thêm thịt, trứng, cá, tinh bột,... vào các bữa ăn dặm cho bé. Tuy nhiên, mẹ cần tiếp tục cho bé bú đầy đủ nhưng giảm dần lượng sữa và tăng cường thức ăn theo tuổi của bé.
1.2. Khi nào nên bắt đầu tập cho bé ăn dặm?
Khi bé đạt 6 tháng tuổi là thời điểm lý tưởng để bắt đầu cho bé ăn dặm mỗi ngày. Bởi lúc này, nhu cầu dinh dưỡng của bé tăng mà nguồn sữa mẹ không đủ cung cấp, cần bổ sung thêm các chất dinh dưỡng khác để bé phát triển tốt hơn.
Đường ruột của bé cũng đã cải thiện, giúp bé tiêu hóa các thực phẩm khác ngoài sữa mẹ. Bên cạnh đó, có một số dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng cho ăn dặm như:
- Trẻ có thể tự ngồi mà không cần hoặc chỉ cần ít sự trợ giúp.
- Trẻ có thể kiểm soát đầu tốt.
- Trẻ có khả năng cầm và đưa thức ăn vào miệng.
- Trẻ có thể nhai theo khi thấy người lớn ăn.
Bột ăn dặm Vinamilk RiDielac Gold yến mạch, sữa hộp 200g (dành cho bé từ 6 đến 24 tháng)
Cách tập cho bé bắt đầu ăn dặm một cách hiệu quả và khoa học nhất
2.1. Chuẩn bị trước khi bắt đầu ăn dặm
Trước khi bắt đầu cho bé ăn dặm, mẹ cần quan sát thói quen ăn uống của bé và để bé tiếp xúc với các vật dụng như muỗng, chén nhựa,... một thời gian. Nếu bé cho thấy dấu hiệu hợp tác, mẹ có thể bắt đầu cho bé thử ăn dặm.
Trong những lần bé bắt đầu ăn dặm, mẹ nên đặt bé ngồi vào ghế ăn dặm, sử dụng các dụng cụ an toàn, nghỉ giữa các lần đút, dừng lại khi bé no và không để bé chơi đồ chơi hoặc làm các hoạt động khác có thể làm bé phân tâm. Điều này cũng giúp hình thành thói quen ăn uống lành mạnh cho bé suốt cuộc đời.
Bên cạnh đó, phụ huynh cần lên kế hoạch cụ thể về thực đơn hàng ngày để đảm bảo bé nhận được đủ chất cần thiết cho sự phát triển. Mẹ cũng cần chọn lựa thìa nhựa, chén nhựa phù hợp với từng giai đoạn tuổi của bé để việc ăn dặm diễn ra thuận lợi nhất.
Ghế ăn cho bé Zaracos Leeroy 3306 (từ 6 tháng đến 10 tuổi)
2.2. Lượng thức ăn cho những lần đầu tiên bé ăn dặm
Trong những bữa đầu tiên, mẹ không nên ép bé ăn quá nhiều. Hãy bắt đầu với một phần nhỏ, khoảng 1/2 muỗng cà phê để bé cảm nhận được mùi vị. Đút thức ăn cần từ từ để bé có thời gian làm quen. Mẹ cũng có thể tương tác với bé trong lúc ăn để giúp bé thích thú hơn.
Nếu bé không thích ăn, mẹ có thể chia nhỏ thức ăn trong ngày ra thành nhiều bữa. Đối với bé ăn ít, phụ huynh có thể cho bé bú thêm sữa mẹ để bổ sung dưỡng chất cũng như giữ bé no lâu hơn.
Theo từng độ tuổi, bé có nhu cầu năng lượng khác nhau mỗi ngày. Đối với bé từ 6 tháng tuổi trở lên, mẹ nên cho bé ăn khoảng 2 bữa mỗi ngày, mỗi bữa cách nhau ít nhất 2 giờ để cơ thể bé có thời gian tiêu hóa thức ăn.
2.3. Chọn thời điểm thích hợp trong ngày để bắt đầu ăn dặm
Quy tắc cơ bản nhất để bé hợp tác trong quá trình ăn dặm là chọn thời điểm bé đói và vui vẻ nhất để bắt đầu. Các bé thường thích ăn vào cuối ngày nếu bé được bú mẹ, trong khi các bé uống sữa công thức thường ăn tốt vào buổi sáng.
Nếu muốn bé trải nghiệm thức ăn mới, mẹ nên cho bé thử vào buổi sáng. Điều này giúp phụ huynh có nhiều thời gian hơn để xử lý vấn đề nếu bé gặp phải dị ứng hoặc rối loạn tiêu hóa.
Mì ăn dặm cà rốt Jeion 150g (dành cho bé từ 6 tháng)
Làm thế nào khi bé không chịu ăn dặm?
Việc tập cho bé ăn dặm đòi hỏi sự chuẩn bị từ cả mẹ và bé. Vì vậy, bạn nên quan sát biểu hiện của bé để có biện pháp phù hợp. Nếu bé thể hiện sự háo hức và vui vẻ khi thử ăn lần đầu, mẹ có thể yên tâm bé đã sẵn sàng chấp nhận nhiều loại thức ăn dặm hơn trong lần sau.
Tuy nhiên, nếu bé không hợp tác như nhăn mặt, không nuốt thức ăn, khó chịu hoặc quấy khóc, có thể bé chưa sẵn sàng cho việc ăn dặm. Lúc này, phụ huynh không nên ép bé mà cần kiên nhẫn để bé làm quen dần. Mẹ có thể giảm tần suất cho ăn hoặc đợi vài ngày rồi thử lại.
Thường sau khoảng 12 - 15 lần luyện tập, bé sẽ dần quen và chấp nhận việc ăn dặm. Nếu bé không quen dùng thìa, mẹ có thể sử dụng ngón tay để bé nếm vị thức ăn. Cách làm như sau:
- Rửa tay sạch sẽ bằng nước rửa tay hoặc xà phòng.
- Lấy một ít thức ăn dặm và đặt lên môi của bé bằng đầu ngón tay. Khi bé cảm nhận được vị thức ăn, mẹ có thể để bé mút ngón tay của mình.
- Đặt một ít thức ăn lên đầu ngón tay và đặt trực tiếp vào đầu lưỡi của bé (nơi có nhú cảm nhận vị ngọt).
- Quan sát phản ứng của bé. Nếu bé nuốt hoặc không phản ứng tiêu cực, bạn có thể tiếp tục luyện tập theo cách này. Nhưng nếu bé khó chịu, mẹ không nên ép bé và hãy đợi đến khi bé sẵn sàng.
Lốc 6 hũ dinh dưỡng ăn dặm cháo sữa Hoff vị phô mai, yến mạch 55g (dành cho bé từ 6 tháng)
Một số nguyên lý để bé ăn dặm và phát triển tốt
4.1. Bắt đầu từ thức ngọt đến mặn
Ở nguyên lý này, mẹ nên dần dần cho bé thử những món mới khi chuyển sang ăn dặm. Bé có thể thử nhiều loại thực phẩm như bánh ăn dặm, hoa quả, rau củ nghiền,... để xem bé có thích món mới không. Từ đó, mẹ sẽ dễ dàng hơn trong việc chọn thực phẩm ăn dặm phù hợp với khẩu vị của bé.
Bắt đầu bé ăn dặm từ thức ngọt, sau đó mới đến mặn như sử dụng bột ăn dặm hoặc các loại hoa quả ngọt như táo, chuối, khoai lang,... để bé quen với vị gần giống sữa mẹ. Sau đó, bé mới dùng thịt, rau, cá. Nhớ rằng, mẹ không nên nêm muối hoặc gia vị vào thức ăn của bé.
Trẻ dưới 1 tuổi đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện các chức năng của cơ thể, đặc biệt là thận. Nếu mẹ thêm gia vị vào thức ăn dặm, thận của bé có thể bị tổn thương do quá tải. Sử dụng muối quá nhiều cũng có thể gây ra còi xương hoặc thậm chí suy thận trong tương lai cho bé vì bé vẫn chưa quen với vị mặn.
4.2. Dần dần tăng lượng thức ăn cho bé
Khi bé bắt đầu ăn dặm, mẹ nên cho bé ăn từng chút, khoảng 5 - 10 ml thức ăn trong 1 - 3 bữa ăn đầu. Ở các bữa sau, mẹ tăng dần khẩu phần ăn lên để dạ dày của bé thích nghi với thức ăn mới mà không cần phụ thuộc vào sữa mẹ.
Sau đó, mẹ có thể cho bé ăn dặm 1 bữa/ngày. Khi bé quen dần, mẹ tăng lên 2 bữa/ngày. Ngoài ra, mẹ cũng nên bổ sung cho bé các bữa ăn phụ từ hoa quả, bánh ăn dặm hoặc váng sữa,...
Lốc 4 hũ váng sữa Zott Monte vị vani 55g (từ 6 tháng)
4.3. Điều chỉnh độ đặc của thức ăn cho bé
Bắt đầu cho bé ăn bột ăn dặm pha loãng trong 2 - 3 ngày, sau đó tăng dần độ đặc để bé thích nghi dần với thức ăn mới. Đây là bước quan trọng mà mẹ cần chú ý để chuẩn bị thức ăn ngon và giàu dinh dưỡng cho bé.
Mẹ nên bắt đầu từ bột ăn dặm đến cháo lỏng, sau đó là cháo từ nguyên hạt và cuối cùng là cơm giã nát nhẹ. Khi cho bé ăn, thức ăn nên mềm, dễ nhai và nuốt vì răng của bé chưa mọc nên không thể nhai món quá cứng.
Bột ăn dặm khởi đầu HiPP sữa, ngũ cốc hộp 250g (từ 4 tháng)
4.4. Chuẩn bị thức ăn dặm cho bé với đầy đủ dinh dưỡng và vệ sinh
Khi bé bắt đầu ăn dặm, mẹ nên chọn thức ăn dễ tiêu hóa như rau củ, hoa quả nghiền,... Đối với trẻ từ 7 tháng tuổi, có thể sử dụng cháo tươi nhuyễn dành riêng cho bé. Từ 9 - 11 tháng tuổi, bé cần ăn đủ các nhóm thực phẩm như người lớn. Mẹ cần bổ sung 4 nhóm thực phẩm sau cho bé:
- Nhóm cung cấp bột đường bao gồm gạo, bột, khoai. Mẹ có thể cho bé dùng súp khoai tây, cháo, bột ăn dặm, hoặc mì - nui ăn dặm,... Bé từ 11 - 15 tháng tuổi thường đã mọc răng hoàn thiện và có thể nhai kỹ hơn. Do đó, có thể chuyển sang cơm mềm để bé tập nhai.
- Nhóm cung cấp chất đạm từ thịt nạc và lòng đỏ trứng gà. Bé lớn hơn (từ 7 tháng tuổi trở đi) có thể dùng thêm tôm, cua,...
- Nhóm cung cấp chất béo từ dầu thực vật và dầu động vật. Mẹ có thể cho bé dùng các loại dầu ăn cho bé như dầu cá hồi, dầu óc chó, dầu oliu, dầu macca,... để cung cấp thêm sức đề kháng cho bé.
- Nhóm cung cấp chất xơ và vitamin. Mẹ cần thường xuyên bổ sung rau củ quả vào bữa ăn hàng ngày của bé.
Dầu macca Oliny ăn dặm cho bé chai 100 ml (từ 6 tháng)
Tại sao nên cho bé ăn vào độ tuổi phù hợp?
Việc bắt đầu ăn dặm quá sớm sẽ gây ra những hậu quả sau:
- Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa vì dạ dày của bé chưa sẵn sàng đón nhận các loại thức ăn mới ngoài sữa mẹ.
- Thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, gây ra vấn đề tiêu hóa như khó tiêu, tiêu chảy và táo bón cho bé.
- Ăn dặm sớm có thể làm cho bé bú ít hơn, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng từ sữa mẹ.
- Nếu bé bú ít có thể gây ra nguy cơ mang thai sớm cho người mẹ.
Ngược lại, việc ăn dặm quá muộn sẽ khiến trẻ thiếu chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển toàn diện và khỏe mạnh.
Một số lưu ý khi cho trẻ bắt đầu ăn dặm
6.1. Chế biến thức ăn sao cho mềm và nhuyễn
Các bé từ 6 - 8 tháng tuổi thường mới bắt đầu mọc răng nhưng chưa có khả năng nhai như người lớn. Do đó, mẹ cần đảm bảo thức ăn được nấu chín và nghiền nhỏ để tránh nguy cơ bé bị hóc.
Khoảng từ 10 - 12 tháng, bé đã phát triển khả năng nhai tốt hơn và có thể ăn được thức ăn mềm hơn mà không cần nghiền nhỏ. Lúc này, việc cho bé ăn thức ăn mềm và dễ nhai sẽ thúc đẩy việc mọc răng và phát triển phản xạ nhai của bé.
Mì bí đỏ hữu cơ Anpaso 120g (từ 7 tháng)
6.2. Kết hợp các loại thực phẩm sao cho cân đối
Mẹ nên đảm bảo bé nhận đủ 4 nhóm chất cần thiết trong khẩu phần ăn hàng ngày. Đồng thời, việc thay đổi đa dạng các loại thức ăn sẽ giúp bé tránh được cảm giác nhàm chán. Nếu chỉ tập trung vào 1-2 nhóm chất, có thể khiến bé thiếu hụt dưỡng chất.
6.3. Đưa bé ăn đúng giờ
Hình thành thói quen ăn đúng giờ giúp bé làm quen với thức ăn một cách tốt hơn, từ đó tăng cường quá trình tiêu hóa. Mẹ nên thiết lập một lịch trình ăn uống cụ thể cho bé và tuân thủ chặt chẽ để đảm bảo sức khỏe của con.
6.4. Bảo đảm an toàn thực phẩm
Khi chuẩn bị bữa ăn dặm cho bé, mẹ cần lựa chọn những thực phẩm tươi ngon và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Đồng thời, trước khi làm bữa ăn, mẹ cần rửa tay sạch sẽ bằng nước rửa tay hoặc xà phòng để tránh vi khuẩn và bảo vệ sức khỏe cho bé. Đồng thời, mẹ cũng cần đảm bảo bữa ăn chín, nước uống sôi trước khi cho bé ăn dặm.
Nước rửa tay Lifebuoy chăm sóc da hương dịu nhẹ 177 ml
6.5. Kích thích bé thú vị khi ăn
Để tạo hứng thú và niềm vui cho bé khi ăn, mẹ có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau như sử dụng đồ dùng ăn dặm có màu sắc đa dạng, kết hợp việc đút ăn với việc tương tác vui vẻ cùng bé, tránh việc la mắng hoặc tạo ra tiếng ồn có thể làm bé mất tập trung khi ăn.
6.6. Những điều cần lưu ý khác
- Thức ăn quá nóng có thể gây bỏng cho bé, vì vậy hãy để thức ăn nguội trước khi cho trẻ ăn.
- Không nên thêm gia vị vào thức ăn cho trẻ. Gia vị duy nhất mà mẹ cần bổ sung là dầu ăn dặm để cung cấp chất béo cho bé. Đây là nhóm dưỡng chất quan trọng cung cấp năng lượng, giúp hình thành mô mỡ và hỗ trợ bé hấp thụ vitamin.
- Từ 12 tháng tuổi trở lên, khi bé bắt đầu ăn cháo xay, có thể thêm một ít nước mắm sạch truyền thống, tùy thuộc vào độ tuổi của bé.
- Một số thực phẩm trẻ dưới 1 tuổi nên tránh như mật ong, sữa chưa tiệt trùng, trứng chưa chín, sữa bò, thực phẩm và đồ uống có đường hoặc muối, thức ăn chưa qua chế biến kỹ.
- Cần cẩn thận khi bé tiếp xúc với các thực phẩm gây dị ứng như tôm, cua, hạt,...
- Trong quá trình ăn dặm, vẫn nên cho bé tiếp tục bú sữa mẹ để cung cấp chất dinh dưỡng và hỗ trợ hệ miễn dịch cho bé.
Nước mắm Tĩn ăn dặm cho bé 42°N chai 250 ml (từ 6 tháng)
Mua thực phẩm dặm chính hãng và chất lượng ở đâu?
Hiện nay, không hề khó để tìm mua các loại thức ăn và dụng cụ ăn dặm cho bé. Tuy nhiên, ba mẹ nên chọn những địa chỉ uy tín để bảo vệ sức khỏe cho con. Bạn có thể xem xét mua sản phẩm chính hãng tại hệ thống cửa hàng Mytour hoặc đặt mua trực tuyến qua trang web của chúng tôi để nhận được nhiều ưu đãi hấp dẫn.