Bí quyết giúp trẻ sơ sinh ngủ ngon và sâu

Nhiều bậc cha mẹ trẻ thường lo lắng về việc con không ngủ đủ giấc vào ban đêm. Trẻ sơ sinh cần nhiều giấc ngủ hơn người lớn để phát triển mạnh khỏe.

Một số trẻ có thể ngủ nhiều vào ban ngày và ít vào ban đêm, gây ra hiện tượng đảo ngược ngày - đêm, điều này gây khó khăn trong việc chăm sóc của cha mẹ.

Mytour tiết lộ các lý do phổ biến khiến trẻ sơ sinh không ngủ vào ban đêm và cung cấp một số mẹo hữu ích để giải quyết tình trạng này.

Nguyên nhân khiến trẻ không ngủ đủ giấc

Chu kỳ ngủ của trẻ sơ sinh ngắn hơn so với người lớn. Trẻ thường thức giấc vào ban đêm để bú và được thay tã. Tuy nhiên, cũng có một số lý do khác.

Chu kỳ ngủ của trẻ sơ sinh ngắn hơn so với người lớn (Hình ảnh: Canva)

a) Khó ngủ ở trẻ sơ sinh 0-3 tháng tuổi

Trẻ sơ sinh thường ngủ từ 14 - 17 giờ mỗi ngày. Giờ ngủ của trẻ được phân bố trong suốt ngày. Thỉnh thoảng, trẻ có thể không ngủ đủ giấc vào ban đêm do thức giấc thường xuyên. Tuy nhiên, điều này là hoàn toàn bình thường. Có một số lý do phổ biến khiến trẻ không ngủ ngon đêm:

• Thức dậy thường xuyên để ăn đêm

Trẻ sơ sinh thường phải bú đêm, làm gián đoạn giấc ngủ.

Giải pháp: Tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa về tần suất bú đêm của trẻ và xem xét việc giảm số lần bú đêm. Mẹ cũng cần đảm bảo trẻ được bú đúng cách vào ban ngày để trẻ không phải bú thường xuyên vào ban đêm. Ngoài ra, có thể dần dần tăng khoảng cách giữa các lần bú vào ban đêm.

• Đảo ngược ngày - đêm

Thỉnh thoảng, trẻ sơ sinh ngủ nhiều vào ban ngày và ít vào ban đêm. Điều này xảy ra do hội chứng đảo ngược ngày - đêm. Trẻ sẽ học được cách phân biệt giữa ngày và đêm khi trưởng thành hơn.

Giải pháp: Ba mẹ có thể giúp trẻ phân biệt giữa ngày và đêm bằng cách thay đổi một số hoạt động trong lịch trình hàng ngày của trẻ. Hạn chế các hoạt động gây buồn ngủ như quấn tã vào ban ngày.

Giới hạn thời gian ngủ ban ngày chỉ từ 4 đến 5 tiếng để giúp trẻ ngủ nhiều hơn vào ban đêm. Sau đó, tạo ra sự phân biệt rõ ràng giữa ngày và đêm bằng cách để ánh sáng tự nhiên vào phòng vào ban ngày và làm cho phòng tối nhất có thể vào ban đêm.

• Chống lại giấc ngủ

Khi ba mẹ cố gắng đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ, trẻ có thể phản kháng và bắt đầu khóc lên. Điều này xảy ra vì trẻ cảm thấy không an toàn khi nằm ngửa và có thể sợ bị tổn thương.

Giải pháp: Ba mẹ có thể giúp trẻ vượt qua giai đoạn này bằng cách sử dụng khăn quấn quanh cơ thể trẻ và ôm trẻ để dần dần làm quen với việc nằm ngửa. Đồng thời, đặt trẻ vào nôi khi đã ngủ sâu cũng giúp giảm nguy cơ trẻ thức dậy do phản xạ giật mình.

b) Khó ngủ ở trẻ 4-5 tháng tuổi

Khi đến khoảng ba tháng tuổi, trẻ thường có một lịch trình ngủ đều đặn và thường ngủ vào ban đêm. Tuy nhiên, khi đến 4-5 tháng tuổi, lịch trình này có thể thay đổi vì trẻ có thể thức dậy thường xuyên hơn. Một số lý do phổ biến khiến điều này có thể xảy ra là:

• Thoái triển giấc ngủ ở trẻ 4 tháng tuổi

Giai đoạn thoái triển giấc ngủ ở trẻ 4 tháng tuổi là thời điểm mà thói quen ngủ của trẻ thay đổi. Nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng từ 10-12 tuần, trẻ sơ sinh bắt đầu phát triển nhịp sinh học của cơ thể. Khi đến 4 tháng tuổi, lịch ngủ của trẻ trở nên giống người lớn hơn. Đây là lúc trẻ bắt đầu có thói quen ngủ ít và thức dậy thường xuyên.

Giải pháp: Không cần phải áp dụng những biện pháp đặc biệt để vượt qua giai đoạn thoái triển giấc ngủ. Thay vào đó, tạo ra một thói quen ngủ cố định cho con và huấn luyện giấc ngủ cho chúng có thể hữu ích.

c) Khó ngủ ở trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên

Giai đoạn tăng trưởng 6 tháng là một bước quan trọng trong quá trình phát triển khi trẻ bắt đầu thể hiện những thay đổi đáng chú ý trong lịch trình giấc ngủ và sự phát triển tổng thể. Ở độ tuổi 6 tháng, trẻ cần ngủ khoảng từ 12 đến 15 giờ mỗi ngày.

• Thoái triển giấc ngủ ở trẻ 6 tháng tuổi

Với sự phát triển về tinh thần và cảm xúc, trẻ sơ sinh có thể trải qua giai đoạn thoái triển giấc ngủ trong thời gian này.

Giải pháp: Không có hướng dẫn cụ thể nào để giải quyết vấn đề khó ngủ ở trẻ sơ sinh. Một số gợi ý phổ biến để cải thiện thời gian ngủ trưa cho trẻ sơ sinh bao gồm:

• Tuân theo một thời gian ngủ cố định
• Khuyến khích em bé ngủ trong nôi
• Giúp trẻ phân biệt rõ ràng giữa ban đêm và ban ngày
• Hạn chế các yếu tố gây mất tập trung khi đưa bé vào giấc ngủ
• Tuân theo các nguyên tắc về giấc ngủ an toàn

Bài viết liên quan: Những phương pháp đơn giản giúp trẻ hình thành thói quen ngủ ngoan mà không mất nhiều thời gian

• Các vấn đề về giấc ngủ sau khi khỏi bệnh

Khi bé bị ốm, ba mẹ sẽ cố gắng làm mọi cách để làm cho bé cảm thấy thoải mái hơn. Thường thì ba mẹ sẽ ôm bé và để bé ngủ chung với họ. Tuy nhiên, sau khi hết bệnh, việc này có thể làm cho việc trẻ trở lại với thói quen ngủ của mình trở nên khó khăn hơn.

Giải pháp: Trẻ sẽ mất một thời gian để quay lại với thói quen ngủ của mình sau khi đã hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, ba mẹ có thể giúp trẻ quay lại với thói quen của mình sau khi trẻ đã hoàn toàn khỏe mạnh.

Trẻ sẽ cần thời gian để trở lại với thói quen ngủ của mình (Ảnh: Canva)

d) Những nguyên nhân khác khiến trẻ không ngủ

Những nguyên nhân khác khiến trẻ không ngủ đủ giấc hoặc thức giấc thường xuyên vào ban đêm bao gồm:

• Cảm thấy không thoải mái: 

Trẻ có thể thức giấc thường xuyên nếu cảm thấy không khỏe hoặc không thoải mái vì mặc quần áo quá chật.

• Đói:

Nếu bé ngủ thiếp đi trong lúc đang được bú, có thể bé sẽ thức dậy vào nửa đêm vì cảm thấy đói.

• Lo lắng khi bị tách khỏi ba mẹ

Sự lo lắng khi bị tách ra khỏi ba mẹ có thể làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ. Dỗ trẻ ngủ lại trong thời điểm này sẽ giúp giảm bớt lo lắng của bé.

• Mệt mỏi 

Nếu bé quá mệt và đã vượt quá giờ ngủ bình thường hoặc không ngủ đủ giấc, việc đưa bé vào giấc ngủ sẽ không dễ dàng.

• Thay đổi lịch ngủ

Việc thay đổi lịch ngủ của bé đột ngột có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bé.

• Mọc răng

Khi bé mọc răng, bé sẽ cảm thấy khó chịu, đau đớn, dẫn đến việc quấy khóc liên tục và ngủ ít hơn. Một số nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc ngủ ít hơn có thể làm tăng cảm giác đau cho trẻ sơ sinh.

Mẹo giúp bé ngủ an toàn

Ba mẹ nên tuân thủ các hướng dẫn an toàn khi cho trẻ ngủ để giảm nguy cơ ngạt thở hoặc các vấn đề khác có thể dẫn đến hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS). Dưới đây là một số mẹo mà ba mẹ có thể tham khảo:

• Luôn đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ cho đến khi trẻ đủ 1 tuổi
• Cho trẻ mặc quần áo thoải mái để tránh cảm giác khó chịu
• Theo các hướng dẫn về giấc ngủ an toàn của AAP, không nên để trẻ ngủ chung giường mà thay vào đó nên đặt trẻ ngủ chung phòng. Hãy đặt trẻ vào cũi hoặc nôi khi chúng vẫn còn tỉnh thức, không phải sau khi chúng đã ngủ.
• Thực hiện một thói quen trước khi đi ngủ
• Tránh tạo ra sự xao nhãng xung quanh khu vực ngủ của trẻ, chẳng hạn như ánh sáng chói hoặc tiếng ồn lớn
• Tránh sử dụng các thiết bị theo dõi giấc ngủ

Luôn đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ cho đến khi trẻ đủ 1 tuổi (Ảnh: Canva)

Dấu hiệu cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ

Trẻ sơ sinh thường có một số dấu hiệu chống đối khi ngủ trong những tháng đầu vì cơ thể trẻ cần thời gian để thích nghi với nhịp sinh học. Tuy nhiên, nếu ba mẹ nhận thấy những dấu hiệu và triệu chứng sau đây, hãy liên hệ với bác sĩ nhi khoa ngay:

• Bé thể hiện dấu hiệu bị ốm
• Áp dụng lịch trình ngủ cố định không có hiệu quả
• Khóc nhiều hơn thường lệ
• Quá trình tăng trưởng và phát triển bị trì trệ

Các câu hỏi phổ biến

1. Có phải những đứa trẻ thông minh hơn thường ít ngủ hơn không?

Một nghiên cứu đã tiến hành kiểm tra đứa trẻ có chỉ số thông minh cao hơn trong 5 đêm liên tiếp và phát hiện rằng không có sự khác biệt đáng kể về thời gian ngủ so với các đứa trẻ khác.

2. Thiếu ngủ có ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ không?

Việc thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ vì cơ thể tiết ra nhiều hormone chữa bệnh trong khi ngủ, giúp sửa chữa tế bào và phát triển cơ. Nếu trẻ không ngủ đủ, các chức năng này có thể bị trở ngại.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiếu ngủ trong tuổi thơ có thể dẫn đến sự giảm sút hoạt động trí óc ở tuổi teen.

Thường thì, trẻ sơ sinh sẽ dần thiết lập lịch trình ngủ đều đặn trong khoảng 3 đến 4 tháng sau khi sinh. Tuy nhiên, điều này có thể khác nhau từng trường hợp. Nếu trẻ gặp khó khăn khi đi vào giấc ngủ, hãy thử áp dụng một số biện pháp nhẹ nhàng để giúp trẻ ngủ sâu hơn và cải thiện thói quen ngủ của bé. Nếu ba mẹ lo lắng về lịch trình ngủ của bé, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Những nguyên nhân gây ra sự rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi. Trẻ 3 tháng tuổi có thể ngủ không đều do thường xuyên được bú, trong khi trẻ 4 tháng tuổi có thể trải qua giai đoạn thay đổi trong thói quen ngủ. Hãy tuân thủ các biện pháp an toàn khi ngủ để tránh các biến chứng có thể xảy ra. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu trẻ có dấu hiệu đáng chú ý về sức khỏe hoặc thường xuyên gặp tình trạng quấy khóc.