Bí quyết hiểu rõ về tình trạng chai pin và cách thay pin cho laptop

Dù bạn cố gắng hết sức, máy tính của bạn sẽ chắc chắn phải đối mặt với vấn đề chai pin. Biểu hiện rõ nhất là thời lượng pin giảm đáng kể, thậm chí khi để máy sleep cũng chỉ kéo dài được ít lâu là tắt.

1. Bí quyết hiểu rõ về tình trạng chai pin và cách thay pin cho laptop

Dù bạn có cố gắng đến đâu, sau một thời gian sử dụng laptop, máy tính của bạn sẽ không thoát khỏi vấn đề chai pin. Biểu hiện rõ nhất là thời lượng pin giảm đáng kể, thậm chí khi để máy sleep cũng chỉ kéo dài được ít lâu là tắt. Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ cách kiểm tra tình trạng pin bằng phần mềm, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm và một số điều thú vị mà tôi đã biết được sau nhiều lần thay pin cho các loại máy tính khác nhau, cả laptop Windows lẫn MacBook.

Cảnh báo từ Windows và Mac

Thường thì Windows và Mac sẽ không cảnh báo gì cả. Máy vẫn hiển thị biểu tượng pin xanh như bình thường, chỉ là bạn cảm thấy thời lượng pin giảm đi đáng kể. Khi sử dụng lâu, máy càng giữ điện ít thời gian so với khi mới mua. Đến một thời điểm nào đó, hệ điều hành sẽ bắt đầu thông báo. Trên Windows, bạn sẽ thấy dấu x đỏ xuất hiện trên biểu tượng pin ở thanh tác vụ, và khi nhấp vào đó, Windows sẽ cảnh báo bạn nên 'xem xét việc thay pin'. Tính năng này xuất hiện từ Windows 7 trở lên, không có trên XP và Vista. Ngoài ra, một số nhà sản xuất còn cài đặt công cụ bổ sung để giúp bạn nhận biết khi nào pin cần được thay thế.

​Tương tự, khi sử dụng macOS, bạn sẽ thấy thông báo 'Service battery' khi nhấn vào biểu tượng pin trên máy. Đó là dấu hiệu bạn nên đem pin đi thay. Ngoài ra, macOS còn cảnh báo khác như 'Replace soon' để báo trước, 'Replace Now' để cảnh báo rằng pin chỉ còn ít điện.

​Cách kiểm tra dung lượng pin trên máy tính của bạn

Nếu bạn vẫn chưa yên tâm với các thông báo trên và muốn kiểm tra tình trạng chai pin, bạn có thể thực hiện một trong hai cách sau đây: Với Windows, bạn có thể sử dụng công cụ Battery Info View (miễn phí) để xem dung lượng pin hiện tại và phần trăm so với dung lượng ban đầu. Hai thông số quan trọng là 'Full charged capacity' (dung lượng tối đa hiện tại) và 'Designed capacity' (dung lượng được thiết kế ban đầu). Ngoài ra, hãy chú ý đến con số 'Wear level' để biết mức độ giảm dung lượng. Battery Info View sử dụng đơn vị mWh, bạn có thể chuyển sang mAh bằng cách nhân số mWh * 1000 / V, trong đó V là điện áp hiển thị trong ứng dụng.

​Trên máy Mac, Apple đã cung cấp một công cụ sẵn có. Bạn chỉ cần vào  > About this Mac > System Report > Power. Tại đây, tìm dòng 'Full Charge Capacity (mAh)', đó là dung lượng tối đa mà pin hiện tại có thể lưu trữ. Để biết pin đã mất bao nhiêu dung lượng so với khi mới mua MacBook, bạn có thể tìm trên Google mã máy để xem dung lượng thiết kế. Ví dụ, máy của bạn có dung lượng hiện tại là 4966mAh, so với 8460mAh khi mới mua, pin chỉ còn giữ được 50% so với ban đầu, là lúc cần thay pin.

Nếu máy tính của bạn có thể dễ dàng tháo pin ra, mọi thứ sẽ trở nên đơn giản. Hãy đến cửa hàng linh kiện máy tính hoặc nơi bán pin uy tín để mua một cục mới và tự thay vào là xong. Khi mua, hãy chú ý cung cấp thông tin về mã máy và mã pin, cả hai thông tin này bạn có thể tự kiểm tra bằng cách lật máy và xem cục pin. Lưu ý, nếu máy vẫn còn trong thời gian bảo hành nhưng pin bị chai, bạn có thể được thay pin mới miễn phí tùy thuộc vào chính sách của nhà sản xuất. Do đó, nếu máy vẫn còn bảo hành, hãy đưa máy đến kỹ thuật viên để xem xét trước khi tự mua pin mới.

Đối với những chiếc máy tính mới, thường là laptop mảnh nhẹ và unibody như Ultrabook, MacBook Air và MacBook Retina, bạn sẽ không thể tự thay pin một cách dễ dàng. Thông thường, pin sẽ được gắn bên trong, điều này đồng nghĩa bạn phải mở nắp máy để tiếp cận. Hơn nữa, khi pin được gắn bên trong, có nhiều dây nối pin vào bo mạch, nếu không tinh tế, bạn có thể đứt luôn cáp này, vì vậy tốt nhất là mang máy đến cửa hàng sửa chữa hoặc trung tâm bảo hành của nhà sản xuất để chuyên gia thực hiện. Các trung tâm bảo hành của các hãng máy tính đều thực hiện việc thay pin ngay cả khi hết thời gian bảo hành, tuy nhiên, bạn sẽ phải thanh toán chi phí.

Ngoài việc lựa chọn pin chính hãng, bạn còn có thêm một sự chọn lựa khác là sử dụng pin 'thay thế', pin 'zine', hay được biết đến một cách tinh tế hơn là pin từ các nhà sản xuất thứ ba. Dù có hình dáng, kích thước, và dung lượng tương tự như pin chính hãng, nhưng pin này lại được sản xuất bởi các đơn vị thứ ba. Pin 'thay thế' thường là loại rẻ nhất, được sản xuất bởi các hãng không nổi tiếng, và tôi không bao giờ mạo hiểm với chúng vì lý do an toàn về điện và cháy nổ. Pin 'zine', hay pin OEM có chất lượng cao hơn, nhưng vẫn không phải là của chính hãng. Nếu bạn nghe nói về pin 'original' hoặc pin 'product', đó là hàng chính hãng, cam kết chất lượng, có logo và tem dán đầy đủ. Giá của pin chính hãng thường dao động từ 1 đến 2 triệu đồng tùy theo dòng, hãng, và đời máy.

Còn một lựa chọn khác là thay thế cell pin. Trong giải pháp này, thợ kỹ thuật sẽ mở ra và thay thế các cell cũ bằng cell mới. Cell mới có thể từ các hãng không nổi tiếng hoặc từ các hãng nổi tiếng, tùy thuộc vào số tiền bạn sẵn lòng chi trả. Giá thay thế cell thường rẻ hơn so với việc mua pin mới, nhưng độ ổn định không cao và không có bảo đảm tuyệt đối về chất lượng và an toàn. Chi phí thay cell thường chỉ khoảng 500.000 đồng. Theo tôi, nên cố gắng đầu tư vào pin chính hãng (original), trừ khi pin chính hãng không còn sẵn do máy quá cũ hoặc hiếm ở Việt Nam, thì hãy thăm thế giới pin thay thế và pin zin. Pin là thành phần dễ cháy nổ, dễ hỏng hóc, và nếu hỏng có thể làm hại đến các linh kiện phần cứng khác. Nếu gặp tình huống đó, bạn có thể phải chi tiêu nhiều hơn nhiều.

Có nên thay cả vỏ khi thay pin?

Trong một số trường hợp đặc biệt, khi muốn thay pin, bạn cũng phải thay cả vỏ vì pin đã được dính keo vào vỏ máy. Một số máy thường gặp trường hợp này là MacBook Pro Retina và MacBook 12'. Nói một cách đơn giản, nếu bạn muốn thay pin, bạn sẽ phải thay cả phần vỏ nhôm bên ngoài. Mặc dù chi phí không rẻ, nhưng nếu Apple xác định pin bị chai và cần thay thế, chi phí sẽ thấp hơn so với việc mang máy đi thay pin khi máy không có vấn đề gì khác. Chiếc MacBook Pro Retina 15' của tôi, ví dụ, pin chai khá nặng và khi thay, cả vỏ lẫn pin có giá khoảng 4,5 triệu đồng. Không phải là chi phí quá đắt cho việc làm mới cả về pin và về hình thức cho một chiếc máy đã hơn 4 năm. Đây là chi phí thay thế tại trung tâm bảo hành chính thức của Apple tại Việt Nam, không phải giá của những cửa hàng không được ủy quyền.