1. Hiểu rõ về hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ
Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ là việc dịch dạ dày bao gồm axit, khí, thức ăn,... (được gọi chung là dịch dạ dày) trào ngược lên thực quản. Đây có thể là hiện tượng tự nhiên hoặc xuất phát từ bệnh lý, tác động đến sinh hoạt hàng ngày và sức khỏe của bé.
2. Nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ
2.1. Các nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ
Để điều trị trào ngược dạ dày thực quản cho bé một cách hiệu quả, cha mẹ cần hiểu rõ về nguyên nhân gây ra hiện tượng này ở con mình, bao gồm:
- Nguyên nhân về mặt sinh lý
+ Hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện và dạ dày của trẻ nằm ngang hơn so với người lớn.
+ Hoạt động mở/đóng của cơ thắt thực quản của bé chưa hoạt động hiệu quả, dẫn đến việc thức ăn dễ bị trào ngược lên thực quản.
+ Loại thức ăn mà bé thường ăn hàng ngày thường ở dạng lỏng hoặc mềm, dễ trôi qua kẽ hở nhỏ ở cơ vòng.
+ Việc uống sữa công thức hoặc sữa bò thường kéo dài quá trình tiêu hóa, dễ gây ra nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản.
+ Khi bé bú nằm, sữa khi chuyển từ dạ dày xuống có thể dễ dàng trào ngược lên thực quản.
- Nguyên nhân từ các bệnh lý
Một số bệnh lý ở trẻ dưới 1 tuổi có thể làm yếu đi cơ thắt ở phần dưới của thực quản, gây ra trào ngược dạ dày thực quản, như: hở van tim, bại não, sa dạ dày, thoát vị cơ hoành,...
2.2. Phân biệt giữa trào ngược dạ dày thực quản do yếu tố sinh lý và bệnh lý
Trào ngược dạ dày thường là hiện tượng sinh lý ở trẻ dưới 6 tháng tuổi và thường sẽ giảm dần trong khoảng thời gian từ 12 đến 18 tháng tuổi. Việc cho trẻ ợ hơi sau mỗi bữa ăn có thể cải thiện tình trạng này.
Tuy nhiên, một số trường hợp cần phải chữa trị trào ngược dạ dày thực quản do bệnh lý khi trẻ có các dấu hiệu như: từ chối ăn, quấy khóc với cử động nôn mửa, ọc vòi rồng thường xuyên, tăng cân không đồng đều, thường xuyên hoặc khó thở, khó nuốt hoặc ho, khó ngủ vào ban đêm,... Các trường hợp này cần được chuyên gia y tế kiểm tra và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm.
3. Cách khắc phục triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ ngay tại nhà
3.1. Sử dụng mật ong và nghệ
Có chứa Curcumin, củ nghệ vàng không chỉ chống lại axit mà còn giúp làm lành các vết thương ở niêm mạc dạ dày, được ưa chuộng trong các liệu pháp dân gian điều trị bệnh dạ dày. Để giúp trẻ khỏe mạnh hơn, hãy nghiền nát hoặc sử dụng bột nghệ trộn với mật ong trước khi cho trẻ ăn từ 30 phút đến 1 giờ trước bữa ăn chính.
Nghệ và mật ong là phương pháp hữu ích trong việc điều trị triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ từ 1 tuổi trở lên
3.2. Sử dụng gừng
Gừng sau khi được rửa sạch, thái nhỏ và đun sôi trong nước. Sau đó, pha nước gừng với mật ong và cho trẻ uống sau bữa ăn. Kiên nhẫn thực hiện như vậy trong một khoảng thời gian sẽ thấy hiệu quả trong việc chữa trị trào ngược dạ dày ở trẻ.
3.3. Sử dụng lá nha đam
Phần gel của lá nha đam chứa nhiều thành phần chống viêm, kháng khuẩn và giảm đau, rất hiệu quả trong việc điều trị trào ngược dạ dày. Để đạt được hiệu quả như mong muốn, hãy gọt sạch vỏ lá, xay nhuyễn ruột và lọc lấy nước để cho trẻ uống trước bữa ăn 30 phút.
3.4. Sử dụng lá bạc hà
Lá bạc hà là một loại thảo dược hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru và giảm các triệu chứng khó chịu của bệnh trào ngược dạ dày thực quản một cách nhanh chóng. Để điều trị tình trạng này tại nhà, bạn có thể sử dụng tinh dầu bạc hà kết hợp với dầu oliu để massage vùng bụng cho trẻ hai lần mỗi ngày.
3.5. Sử dụng trà hoa cúc
Để sử dụng trà hoa cúc trong việc điều trị trào ngược dạ dày thực quản, bạn có thể pha nửa thìa cà phê hoa cúc khô với một cốc nước nóng, để nguội và cho trẻ uống hàng ngày. Kiên nhẫn thực hiện như vậy trong một khoảng thời gian sẽ giúp trẻ giảm các triệu chứng của trào ngược.
4. Những điều cần lưu ý khi chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản
Dù cho đến hiện tại vẫn chưa có bằng chứng khoa học cho các phương pháp trị liệu tại nhà đối với trào ngược dạ dày thực quản như đã nêu ở trên. Thông thường, trong việc điều trị không sử dụng thuốc, sẽ có những quy tắc sau:
- Đề phòng các tác nhân gây áp lực ổ bụng như quần áo quá sát, băng bụng, kiểm soát triệu chứng ho và táo bón một cách kỹ lưỡng.
- Khi cho bé hơi sau khi bú, hãy đặt bé nằm xuống trước.
- Tạo môi trường thoải mái cho bé, hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá.
Trẻ dưới 12 tháng nên được đặt nằm ngửa khi ngủ, nhưng không nên để bé nằm ngay sau khi ăn. Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi bị trào ngược dạ dày, khi bú mẹ, hãy bắt đầu bên trái để dạ dày bé có thể nằm nghiêng sang bên phải khi sữa còn ít, sau đó chuyển sang bên phải để sữa dễ chảy xuống hơn. Nếu bé sử dụng bình, để giảm trào ngược, hãy đảm bảo rằng núm vú luôn đầy sữa.
Vỗ nhẹ lưng bé giúp giảm trào ngược dạ dày thực quản.
Sau khi bé bú, không nên rung lắc bé mà hãy ôm bé thẳng trong khoảng 15 - 20 phút để giảm căng thẳng cho dạ dày bé. Sau đó, giúp bé ợ hơi để tránh sữa trào ngược lên. Không nên để bé nằm bú vì có thể gây sặc, trớ. Phân chia bữa ăn và làm thưa khoảng cách giữa các bữa cũng giúp bé tránh bị trào ngược.
Nếu bé có biểu hiện của trào ngược dạ dày do nguyên nhân bệnh lý, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để chẩn đoán và điều trị đúng cách. Không nên tự ý dùng thuốc cho người lớn cho bé mà cần đảm bảo an toàn sức khỏe.
Thay đổi chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt cũng là biện pháp hiệu quả để khắc phục trào ngược dạ dày ở bé. Tuy nhiên, cha mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Đồ ăn nhanh và đồ uống có gas không nên cho bé sử dụng để tránh kích thích dạ dày gây ra trào ngược.