1. Hiểu rõ về cơ chế gây ra tình trạng nghẹt mũi
Nghẹt mũi là do niêm mạc trong đường mũi hoặc xoang bị kích thích, tăng tiết chất nhầy để loại bỏ những chất lạ gây dị ứng hoặc vi sinh vật gây bệnh. Nguyên nhân thường gây nghẹt mũi bao gồm: cảm cúm, cảm lạnh và dị ứng.
Nghẹt mũi do tăng tiết chất nhầy trong mũi khi bị kích thích
Cảm cúm và cảm lạnh khiến niêm mạc trong đường mũi sưng phồng, vi khuẩn hoặc virus gây bệnh là nguyên nhân kích ứng. Dịch mũi được tiết ra nhiều hơn để loại bỏ những tác nhân gây bệnh này kèm theo kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh.
Nghẹt mũi cũng là triệu chứng thường gặp của dị ứng, khi hệ hô hấp tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng, niêm mạc mũi và xoang bị kích ứng, tăng tiết chất nhờn để loại bỏ tác nhân kích ứng. Khi dịch mũi tiết quá mức, gây ra nghẹt mũi, gây cản trở hô hấp.
Nghẹt mũi có thể tự giảm hoặc kéo dài, tái phát nhiều lần tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Mặc dù không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày của người mắc, hãy áp dụng những phương pháp điều trị dưới đây để loại bỏ nhanh chóng nghẹt mũi.
Nghẹt mũi ở trẻ nhỏ có thể gây khó thở cho bé
2. Bí quyết xử lý nghẹt mũi tại nhà đơn giản
Bạn cảm thấy khó chịu vì nghẹt mũi ảnh hưởng đến công việc và học tập? Hãy áp dụng những phương pháp đơn giản dưới đây để giải quyết nghẹt mũi một cách nhanh chóng.
2.1. Phương pháp trị nghẹt mũi bằng massage nhẹ nhàng
Massage là cách trị nghẹt mũi đơn giản, an toàn và hiệu quả mà bạn có thể thực hiện ngay khi cảm thấy triệu chứng nghẹt mũi. Các vùng cần massage bao gồm:
Điểm giữa hai cung lông mày
Massage nhẹ nhàng ở vị trí điểm giữa hai cung lông mày trong khoảng 1 phút, áp lực trong khu vực trán sẽ được điều chỉnh và tình trạng nghẹt mũi cũng sẽ được cải thiện. Phương pháp này cũng có thể áp dụng cho trường hợp niêm mạc mũi khô.
Hai bên cánh mũi
Khi gặp nghẹt mũi, hãy xoa tròn hai bên cánh mũi từ 1 đến 3 phút. Điều này giúp mở thông mũi, giúp bạn dễ dàng hít thở và loại bỏ nghẹt mũi khó chịu.
Điểm giữa mũi và môi
Khi bị nghẹt mũi, massage ở điểm giữa mũi và môi trong khoảng 2 - 3 phút có thể giảm sưng mạch máu trong mũi hiệu quả. Khi đó, đường thở sẽ mở rộng hơn, nghẹt mũi cũng sẽ dần biến mất.
Chú ý: Tất cả các phương pháp trên chỉ có tính hỗ trợ, có thể có hiệu quả trong các trường hợp nhẹ hoặc không do vi khuẩn, virus,... Vì vậy, để điều trị hiệu quả vẫn cần thăm khám thêm và tuân thủ chỉ định của bác sĩ Tai - Mũi - Họng.
2.2. Sử dụng nước muối sinh lý để trị nghẹt mũi
Cách trị nghẹt mũi tại nhà bằng nước muối sinh lý đã được nhiều người áp dụng và mang lại hiệu quả nhanh chóng. Nước muối sinh lý có khả năng kháng khuẩn, làm sạch tốt, giúp tăng độ ẩm trong xoang mũi, làm loãng dịch nhầy. Các mạch máu trong xoang mũi được giảm sưng, giúp giảm nghẹt mũi.
Sử dụng nước muối sinh lý giọt mũi sẽ giảm nghẹt mũi
Bạn có thể mua nước muối sinh lý giọt mũi tại các cửa hàng thuốc và mang theo để sử dụng khi gặp tình trạng nghẹt mũi thường xuyên.
Tuy nhiên, phương pháp này cần được thực hiện đúng kỹ thuật để tránh gây nhiễm khuẩn ngược dòng hoặc viêm vòi tai và các xoang khác. Tốt nhất là bạn nên rửa mũi bằng nước muối sinh lý tại cơ sở y tế theo hướng dẫn của bác sĩ và được các chuyên viên kinh nghiệm thực hiện.
2.3. Cách chữa nghẹt mũi bằng phương pháp xông hơi
Đây là cách trị nghẹt mũi dân gian rất hiệu quả, bạn thực hiện như sau:
-
Chuẩn bị thau nước nhỏ đựng đầy nước nóng, có thể thêm tinh dầu xả hoặc oải hương để tăng hiệu quả xông hơi.
-
Dùng khăn to trùm kín đầu để hơi nước bốc lên, tránh để mặt và mũi quá sát nước tránh hơi nước nóng gây phỏng da.
Cách này cũng có thể áp dụng từ 2 - 3 lần/tuần nếu bạn bị viêm mũi kéo dài và chứng nghẹt mũi thường xuyên xuất hiện.
Ngoài việc xông hơi, bạn cũng có thể tắm nước ấm để làm ấm cơ thể và giảm viêm trong mũi. Thư giãn với bồn tắm nước ấm hoặc tắm dưới vòi sen sẽ giúp cảm giác nghẹt mũi nhanh chóng biến mất.
Uống trà gừng với mật ong khi bị nghẹt mũi là biện pháp chữa hiệu quả, đặc biệt đối với cảm lạnh. Bạn có thể pha trà gừng như sau:
Khi bị nghẹt mũi, uống một ly trà gừng nóng với mật ong là cách chữa đơn giản nhưng hiệu quả, đặc biệt với người bị nghẹt mũi do cảm lạnh.
-
Rửa sạch gừng tươi, cạo vỏ và thái nhỏ, cho vào cốc nước nóng.
-
Đợi khoảng 15 phút cho nước chuyển sang màu vàng của gừng.
-
Thêm 2 thìa cà phê mật ong, khuấy đều rồi thưởng thức.
Tuy nhiên, nếu mắc các bệnh như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thì cần chú ý hơn khi sử dụng gừng.
Uống trà gừng nóng giúp làm ấm cơ thể và giảm nghẹt mũi.
3. Điều trị nghẹt mũi bằng thuốc.
Với nghẹt mũi thông thường do kích ứng hoặc viêm đường hô hấp, những phương pháp trị đơn giản sau đây sẽ hữu ích. Tuy nhiên, trong trường hợp nặng, nghẹt mũi kéo dài và tái phát nhiều lần gây khó thở, đặc biệt là ở người có hệ hô hấp nhạy cảm, cần sử dụng thuốc điều trị.
Đa số thuốc trị nghẹt mũi là thuốc không kê đơn, bạn có thể sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ khi gặp phải nghẹt mũi.
3.1. Sử dụng thuốc thông mũi dạng xịt
Thuốc xịt mũi là lựa chọn hàng đầu trong các trường hợp nghẹt mũi, dị ứng mũi với thành phần dược chất như Oxymetazoline, Rhinex,… Khi tiếp xúc với niêm mạc mũi, thuốc giảm sưng tấy, giảm áp lực trong xoang và giảm tiết dịch nhầy, giúp giảm chứng nghẹt mũi. Ngoài thuốc xịt, có thuốc thông mũi dạng uống nhưng ít được sử dụng hơn.
Thuốc thông mũi dạng xịt giúp giảm nghẹt mũi nhanh chóng, nhưng cần tránh sử dụng quá mức và quá lâu để tránh tác động tiêu cực cho niêm mạc mũi. Để sử dụng thuốc một cách an toàn và hiệu quả nhất, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa Tai - Mũi - Họng.
3.2. Sử dụng thuốc kháng histamine
Nếu nghẹt mũi và các triệu chứng khác do dị ứng gây ra, cần sử dụng thuốc kháng histamin để kiểm soát. Tuy nhiên, không nên tự ý sử dụng thuốc này nếu không có chỉ định của bác sĩ hoặc chưa xác định được nguyên nhân gây nghẹt mũi từ dị ứng.
Nghẹt mũi nặng do dị ứng cần sử dụng thuốc kháng histamin.
Khi áp dụng các biện pháp điều trị nhưng tình trạng nghẹt mũi không cải thiện hoặc tái phát thường xuyên, cần đi khám ngay. Lúc này, có thể bệnh nhân đã bị nhiễm trùng nặng, không phản ứng với thuốc điều trị và có thể cần sử dụng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.