Gạo nếp là một loại thực phẩm với hương vị và cấu trúc đặc biệt. Người Nhật và Thái thường sử dụng gạo nếp trong ẩm thực của họ. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ mua gạo nếp ở mọi nơi. Dù vậy, vẫn có nhiều cách để nấu gạo thông thường sao cho dẻo. Bài viết này sẽ chỉ cho bạn cách nấu gạo thông thường để có được hạt xôi dẻo. Ngoài ra, bài viết còn chia sẻ thêm hai công thức làm món ăn phổ biến từ gạo nếp nhưng được thay thế bằng gạo thông thường.
Thành phần
Nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu gạo thông thường dẻo như xôi
- 1 cốc (200gr) đến 1,5 cốc (300gr) gạo, 2 cốc (450ml) nước, Thêm vài thìa canh nước
Nguyên liệu cần chuẩn bị để làm cơm dẻo cho sushi
- 1 cốc (200gr) đến 1,5 cốc (300gr) gạo, 2 cốc (450ml) nước, 4 thìa canh giấm gạo, 2 thìa canh đường, 1 thìa cà phê muối
Nguyên liệu để nấu xôi với nước cốt dừa
Đủ cho 4 phần ăn
- 1 cốc (200gr) đến 1,5 cốc (300gr) gạo, 2 cốc (450ml) nước, 1,5 cốc (340ml) nước cốt dừa, 1 cốc (225) đường cát trắng, ½ thìa cà phê muối
Nước chấm
- ½ cốc (115ml) nước cốt dừa, 1 thìa canh đường cát trắng, ¼ thìa cà phê muối, 1 thìa canh bột năng, 3 quả xoài, bóc vỏ và cắt lát, 1 thìa canh hạt vừng rang (không bắt buộc)
Các bước thực hiện

Lưu ý về sản phẩm cuối cùng. Không có nguyên liệu thay thế hoàn toàn cho gạo nếp; đây là một loại gạo (chẳng hạn như gạo lứt) và không phải một món ăn (chẳng hạn như cơm chiên). Sản phẩm cuối cùng sẽ có hương vị và kết cấu khác vì bạn sử dụng gạo thường. Hơn nữa, hãy lưu ý rằng kể cả khi bạn nấu gạo thường sao cho mềm hoặc dẻo hơn thì cũng không đủ dẻo để làm món sushi kiểu nigiri.

Thử một số nguyên liệu thay thế khác. Có phải bạn nấu xôi từ gạo thường vì không mua được gạo nếp ở cửa hàng? Nếu ở nước ngoài và không tìm được gạo nếp, bạn có thể tìm loại gạo có ghi 'sweet rice' (gạo ngọt) hoặc 'glutinous rice' (gạo nếp) trên bao bì. Các sản phẩm này đều là một loại.
- Thử dùng gạo hạt ngắn hoặc gạo risotto. Cả hai loại gạo này đều sẽ dẻo khi nấu chín (so với gạo hạt trung bình hoặc dài). Gạo hạt ngắn thường dẻo hơn các loại gạo khác khi nấu chín vì có nhiều tinh bột hơn.
Chế biến gạo thông thường để có độ dẻo

Không cần vo gạo trước khi nấu. Hầu hết mọi người vo gạo để làm sạch lớp tinh bột mịn. Tinh bột là nguyên nhân khiến gạo trở nên dẻo và dính. Nếu không muốn gạo trở nên trong, hãy vo gạo một hoặc hai lần nhưng không quá kỹ. Đừng loại bỏ tinh bột.
Xem xét việc ngâm gạo trong nước trước khi nấu. Một số người cho rằng việc ngâm gạo giúp làm cho gạo dẻo hơn khi nấu chín. Hãy thử ngâm gạo từ 30 phút đến 4 tiếng và rồi rửa sạch nước.

Đổ 2 cốc (450ml) nước vào nồi lớn và thêm một ít nước thêm. Số lượng nước nhiều hơn sẽ khiến gạo dẻo và dính hơn.
- Thử thêm một ít muối để tăng hương vị cho món xôi.
Chọn 1,5 cốc (300gr) gạo hạt ngắn hoặc 1 cốc (200gr) gạo hạt trung bình hoặc dài. Gạo hạt ngắn thường có nhiều tinh bột hơn nên sẽ dẻo hơn gạo hạt trung bình hoặc dài.
- Cả gạo hương lài và gạo basmati đều là loại gạo hạt trung bình.

Đun sôi nước bằng lửa to. Không nên đậy nắp nồi.
Giảm lửa sau khi nước sôi và đun gạo với lửa nhỏ khoảng 10 phút. Lúc này, bạn có thể đậy nắp nồi.
Tắt bếp khi gạo hấp thụ hết nước. Bạn sẽ nhìn thấy vài lỗ hơi trên bề mặt gạo.

Để nồi với nắp đậy trên bếp thêm khoảng 10 phút. Xôi sẽ dẻo hơn nếu bạn để nó trong nồi thêm một chút. Nếu bạn nấu xôi trước một hoặc hai ngày, nó sẽ càng dẻo hơn. Tuy nhiên, nếu nấu trước như vậy, bạn phải bảo quản xôi trong tủ lạnh để không bị khô hoặc hỏng.

Dọn xôi. Đặt xôi lên đĩa ăn. Nếu muốn, bạn có thể xới bằng nĩa để xôi không quá dính.
Nấu cơm sushi dẻo

Hiểu rõ về kết quả. Bạn có thể biến gạo thông thường thành một loại cơm giống như gạo sushi bằng cách nêm gia vị phù hợp. Tuy nhiên, làm cho gạo thông thường có độ dẻo giống như gạo sushi sẽ khó khăn. Cơm từ phương pháp này có thể được sử dụng để làm sashimi, bento và sushi cuộn nhưng làm nigiri sẽ khó hơn nhiều.
Đun sôi 2 cốc (450ml) nước trong nồi lớn.
Thêm 1/2 cốc (300gr) gạo hạt ngắn hoặc 1 cốc (200gr) gạo hạt trung bình. Nếu có thể, hãy chọn gạo hạt ngắn. Loại gạo này thường chứa nhiều tinh bột hơn gạo hạt trung bình hoặc dài, tạo ra cơm dẻo hơn.
- Cả gạo hương lài và gạo basmati đều thuộc loại gạo hạt trung bình.

Đậy nắp nồi và đun nhẹ lửa khoảng 15 phút. Nước sôi sẽ giảm xuống khi bạn cho gạo vào. Đợi cho nước sôi trở lại, sau đó hạ lửa và đậy kín nắp nồi. Tiếp tục đun cho đến khi gạo thấm hút hết nước.
Thêm vào nồi nhỏ 4 thìa canh giấm gạo, 2 thìa canh đường và 1 thìa cà phê muối. Khuấy đều các nguyên liệu bằng thìa. Hỗn hợp này sẽ là gia vị cho cơm sushi và giúp cơm trở nên dẻo hơn.
Đun sôi gia vị nêm cơm sushi trên lửa nhỏ. Khuấy đều bằng nĩa hoặc đũa nhỏ cho đến khi đường tan hết.

Tháo nồi gia vị ra khỏi bếp. Đặt sang một bên để nguội.

Chuyển cơm vào bát thủy tinh. Tránh sử dụng các dụng cụ kim loại trong các bước tiếp theo để tránh cơm bị nổi mùi kim loại.
Đổ gia vị nấu sôi vào cơm. Thực hiện khi cơm còn nóng. Bạn có thể không dùng hết lượng gia vị nếu muốn cơm có vị nhẹ nhàng hơn.
Khuấy đều cơm và gia vị bằng muỗng gỗ hoặc muỗng nhựa. Tránh sử dụng đồ dùng kim loại để không làm cơm nổi mùi kim loại.
- Nếu có thể, bạn nên khuấy cơm dưới quạt hoặc nhờ người khác giúp khuấy bằng quạt giấy ở phía trên bát. Điều này giúp cơm nguội nhanh hơn.

Đặt cơm lên bàn khi vẫn còn ấm. Cơm dẻo của người Nhật thường ngon nhất khi còn ấm, không phải nóng.
Hướng dẫn làm xôi xoài

Đun sôi 2 cốc (450ml) nước trong nồi lớn.
Cho vào nồi 1,5 cốc (300gr) gạo hạt ngắn hoặc 1 cốc (200gr) gạo hạt trung bình. Để có kết quả ngon nhất, nên sử dụng loại gạo hạt ngắn. Loại gạo này thường chứa nhiều tinh bột hơn gạo hạt trung bình hoặc dài, giúp cho thành phẩm trở nên ngon hơn.
- Các loại gạo hương lài và gạo basmati thường được sử dụng phổ biến.
Đậy nắp nồi và đun nhỏ lửa khoảng 15 đến 20 phút. Đảm bảo bạn giữ mắt đề phòng để không làm nước sôi tràn ra ngoài.
Trong một nồi khác, hòa 1,5 cốc (340ml) nước cốt dừa, 1 cốc (225gr) đường cát trắng và 1/2 thìa cà phê muối. Khuấy đều bằng thìa. Hỗn hợp này sẽ được dùng để làm xôi.
- Để tiết kiệm thời gian, bạn nên làm việc này trong khi đang nấu xôi.
Đun sôi hỗn hợp nước cốt dừa với lửa nhỏ. Đôi khi khuấy hỗn hợp để tránh cháy khét.
Trộn hỗn hợp nước cốt dừa vào cơm sau khi cơm đã chín. Sau khi cơm đã nấu chín, tắt bếp và mở nắp nồi. Đổ hỗn hợp nước cốt dừa vào và khuấy đều bằng nĩa hoặc đũa.

Để cơm ngấm gia vị trong khoảng một tiếng. Đậy nắp nồi và để nó nằm ở một nơi không bị ảnh hưởng. Điều này giúp cho cơm thấm gia vị từ hỗn hợp nước cốt dừa.
Đun sôi hỗn hợp. Khi đun, hãy khuấy đều để tránh tình trạng nước sốt bị đặc hoặc cháy khét.
Chuẩn bị xoài. Trước tiên, lột vỏ xoài. Nếu xoài đã chín, bạn có thể sử dụng dao để rạch và bóc vỏ. Sau khi lột vỏ xoài, cắt quả xoài làm đôi và loại hạt. Tiếp đó, cắt xoài thành lát mỏng. Thực hiện tương tự cho các quả xoài còn lại.

Phân chia xôi vào 4 đĩa. Bạn cũng có thể chia thành nhiều phần hơn nhưng nhớ rằng mỗi phần sẽ nhỏ hơn.

Sắp xếp lát xoài. Bạn có thể đặt chúng ngay bên cạnh xôi hoặc xếp lên trên bề mặt xôi. Nếu xếp lên trên xôi, hãy xếp chồng để tạo hình dạng như một chiếc quạt.

Dọn xôi. Đặt xôi lên đĩa. Nếu muốn, bạn có thể xếp xôi bằng nĩa để tránh xôi bị dính.
Phủ nước sốt lên xoài và xôi. Nếu muốn, bạn có thể rắc thêm một ít hạt vừng lên trên nước sốt.
- Hãy nhớ rằng, vì bạn không sử dụng gạo nếp nên kết cấu của món ăn sẽ không giống như kiểu truyền thống.
Gợi ý
- Nên ngâm gạo trong nước khoảng 30 phút đến 4 tiếng để giúp bạn nấu nhanh hơn.
- Gạo hạt ngắn không phải là gạo nếp; tuy nhiên, loại gạo này có chứa nhiều tinh bột hơn so với gạo thường. Điều này có nghĩa là, so với các loại gạo khác như gạo hạt trung bình hoặc dài, gạo hạt ngắn thường dẻo hơn sau khi nấu chín.
- Gạo nếp và gạo sushi là hai loại khác nhau. Gạo nếp thường được sử dụng trong nhiều món mặn và món ngọt ở Việt Nam, trong khi gạo sushi chỉ dùng để cuộn sushi. Vì cả hai loại gạo đều có độ dẻo khi nấu chín, bài viết này sẽ giới thiệu cách làm cả hai loại.
- Nếu bạn muốn sử dụng gạo nếp trong công thức nấu ăn mà không tìm thấy ở cửa hàng, hãy đến cửa hàng gạo tại chợ hoặc siêu thị. Không phải cửa hàng tạp hóa nào cũng có gạo nếp.
- Một mẹo mà nhiều đầu bếp sử dụng để đo lượng nước là đặt ngón tay trên bề mặt gạo. Nếu mực nước ngay sát bên dưới đốt ngón tay đầu tiên, bạn đã cho đủ nước.
- Ở nước ngoài, gạo nếp có thể được ghi là 'sweet rice' hoặc 'glutinous rice'.
Cảnh báo
- Hãy nhớ rằng không có nguyên liệu nào thay thế hoàn toàn cho gạo nếp hoặc gạo sushi. Bạn có thể nấu gạo thường sao cho mềm hoặc dẻo nhưng thành phẩm sẽ thiếu đi hương vị và kết cấu đặc trưng của gạo nếp.