1. Nguyên nhân gây ra sốt ở trẻ là gì và khi nào mới được coi là sốt
1.1. Định nghĩa về sốt
Trẻ được coi là sốt khi nhiệt độ cơ thể cao hơn so với mức bình thường. Cụ thể hơn, trẻ được xác định là sốt khi nhiệt độ cơ thể (đo ở hậu môn) vượt qua 38 độ C. Sốt không phải là một bệnh mà là cách cơ thể chống lại sự nhiễm trùng. Tuy nhiên, sốt cao cần phải được chú ý vì có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm cho trẻ.
1.2. Vì sao trẻ bị sốt
Hầu hết các trường hợp trẻ bị sốt là do các nguyên nhân sau:
Trẻ sốt cao trong mùa dịch khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng
- Viêm nhiễm đường hô hấp trên.
- Triệu chứng cúm.
- Sốt kèm phát ban da.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc thận.
- Một số bệnh thông thường: ho gà, bệnh thủy đậu.
Ngoài ra, một số trường hợp trẻ em có thể tăng cảm giác nóng sau khi chơi ngoài trời nắng quá lâu, mặc nhiều quần áo, tiêm vắc xin, mọc răng,...
1.3. Phương pháp kiểm tra và nhận biết trẻ bị sốt
Trẻ được coi là bị sốt khi nhiệt độ đo tại tai hoặc hậu môn là ≥ 38 độ C, hoặc đo ở miệng hoặc nách là ≥ 37.5 độ C. Để đo nhiệt độ một cách chính xác nhất, cha mẹ nên sử dụng nhiệt kế điện tử theo hướng dẫn sau:
- Trẻ sơ sinh đến 2 tuổi: chỉ đo nhiệt độ hậu môn hoặc nách.
- Trẻ từ 2 đến dưới 5 tuổi: chỉ đo nhiệt độ hậu môn hoặc nách.
- Trên 5 tuổi: nên đo nhiệt độ ở miệng.
Ngày nay, để thuận tiện và không làm trẻ không thoải mái, nhiều bậc cha mẹ chọn cách sử dụng dụng cụ đo nhiệt độ bằng hồng ngoại cho trẻ nhưng thực tế, phương pháp này không mang lại kết quả chính xác do phụ thuộc nhiều vào chất lượng của dụng cụ và kỹ thuật đo, dễ gây ra sai sót.
2. Khi trẻ bị sốt cao trong mùa dịch, cần làm gì để hạ sốt nhanh chóng?
2.1. Sốt được coi là không nguy hiểm như thế nào?
Hầu hết cha mẹ đều quan tâm khi trẻ bị sốt cao trong mùa dịch phải làm gì nhưng không biết cách định nghĩa sốt cao là gì. Theo các chuyên gia y tế, trẻ từ 3 tháng đến 3 tuổi được xem là bị sốt cao khi nhiệt độ đo ở nách hoặc hậu môn vượt quá 39 độ C.
Paracetamol thường được sử dụng để giảm sốt ở trẻ, nhưng cha mẹ cần chú ý đến liều lượng phù hợp theo độ tuổi của trẻ
Đối với trẻ từ 3 tuổi trở lên, sốt có thể không nguy hiểm nếu cha mẹ quan sát thấy trẻ vẫn thích chơi đùa, ăn uống bình thường và tâm trạng ổn định
- Thích vui chơi và nghịch ngợm.
- Ăn uống không giảm.
- Tâm trạng bình thường.
- Da của trẻ vẫn bình thường.
- Trẻ vẫn đi tiểu tiện đều đặn.
2.2. Cách giúp trẻ hạ sốt tại nhà
2.2.1. Sử dụng thuốc giảm sốt
Không phải lúc nào trẻ bị sốt cũng cần sử dụng thuốc giảm sốt. Vậy khi trẻ sốt cao trong mùa dịch, phải làm thế nào? Nếu trẻ bị sốt nhưng nhiệt độ dưới nách không vượt quá 38 độ C, cha mẹ không nên sử dụng thuốc giảm sốt cho trẻ, thay vào đó nên áp dụng các biện pháp khác như mặc quần áo thoáng mát, chườm ấm,... Tuy nhiên, cần chú ý rằng đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi, nếu nhiệt độ đo ở hậu môn vượt quá 38 độ C, tốt nhất là cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức vì đôi khi chỉ một cơn sốt nhẹ cũng có thể là dấu hiệu của vi khuẩn nhiễm trùng.
Cha mẹ có thể giảm sốt nhanh cho con bằng cách sử dụng thuốc hạ sốt Paracetamol khi nhiệt độ vượt quá 38.5 độ C, mỗi lần cách nhau 4 - 6 giờ và không dùng quá 5 lần trong 24 giờ. Liều lượng sử dụng thuốc như sau:
- Trẻ dưới 1 tuổi hoặc nặng từ 5 - 8kg: liều lượng thuốc là 80mg/lần.
- Trẻ từ 1 - 3 tuổi hoặc nặng từ 10 - 15kg: liều lượng thuốc là 150mg/lần.
- Trẻ từ 4 - 6 tuổi hoặc nặng từ 16 -25kg: liều lượng thuốc là 250mg/lần.
Paracetamol có nhiều dạng và biến thể khác nhau nên khi điều trị sốt cao ở trẻ trong mùa dịch, cha mẹ cần nhớ rằng nếu đã sử dụng một loại thuốc chứa thành phần paracetamol thì không nên chuyển sang loại khác cũng có hoạt chất này.
Ngoài Paracetamol, Ibuprofen cũng là một phương pháp hạ sốt an toàn cho trẻ, được sản xuất dưới nhiều dạng khác nhau. Liều lượng khuyến nghị là 10mg/kg/lần, cách nhau 6 giờ. Tuy nhiên, việc sử dụng loại thuốc này cần được tư vấn từ bác sĩ. Đặc biệt, khi nghi ngờ trẻ mắc sốt xuất huyết, không nên sử dụng Ibuprofen.
Sau khi sử dụng thuốc hạ sốt, trong khoảng 30 phút - 1 tiếng, trẻ sẽ bắt đầu hạ sốt. Nếu sau thời gian này trẻ không hạ sốt hoặc có dấu hiệu sốt cao hơn, cần đưa trẻ đến viện ngay. Cha mẹ không nên chườm ấm cho trẻ sau khi dùng thuốc, vì hầu hết trẻ sau khi dùng thuốc sẽ hạ sốt. Việc này có thể khiến trẻ cảm thấy không thoải mái hơn. Chườm ấm chỉ nên được thực hiện khi sau 30 phút sử dụng thuốc mà trẻ vẫn còn sốt.
Bù nước
Thường thì cha mẹ thường cho trẻ uống dung dịch oresol khi bị sốt. Tuy nhiên, khi trẻ không sốt liên tục, việc này không cần thiết vì nhiều trẻ không thích uống dung dịch này. Cha mẹ có thể bù nước cho trẻ bằng cách dùng nước lọc, nước ép trái cây,...
Một số phương pháp hỗ trợ khác
Ngoài các biện pháp đã đề cập, cha mẹ cũng có thể thực hiện thêm một số phương pháp hỗ trợ khác như:
- Mở rộng quần áo để da của trẻ được thoáng khí, giúp cơ thể hạ nhiệt nhanh hơn.
- Sử dụng nước ấm lau người cho trẻ ở các vùng như nách, cổ, bẹn và trán. Lau 1 phút/lần hoặc khi da khô. Trong quá trình này, cha mẹ cần nhớ không làm ướt tóc và quần áo của trẻ.
- Bổ sung chất đạm và vitamin vào chế độ dinh dưỡng của trẻ.
- Đảm bảo trẻ được đủ giấc ngủ và duy trì vệ sinh cơ thể để giữ cho trẻ luôn sạch sẽ.
Thời điểm nên đưa trẻ đến bệnh viện
Trong quá trình chăm sóc trẻ sốt cao tại nhà trong mùa dịch, cha mẹ cần chú ý nếu thấy các dấu hiệu sau đây thì nên đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức:
- Trẻ quấy khóc liên tục và không có dấu hiệu dừng lại.
- Trẻ xuất hiện tình trạng li bì, uể oải kéo dài.
- Da xuất hiện các vết đỏ tím như bầm hoặc phát ban đỏ.
- Môi, lưỡi, và móng tay của trẻ trở nên tái nhợt.
- Có biểu hiện phồng lên hoặc xẹp thóp không bình thường.
- Trẻ phàn nàn đau đầu mạnh mẽ.
- Trẻ bước đi không ổn định.
- Gặp vấn đề về hơi thở.
- Dãi nước chảy như thác, đầu hướng xuống đất.
- Đau bụng ớn lạnh.
- Rối loạn co giật.