Đối với các thiết bị công nghệ như máy tính, điều kiện môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá độ bền. Hai trong số các yếu tố gây hỏng các thiết bị điện tử hàng năm tại Việt Nam là bụi bẩn và thời tiết nóng ẩm.
Sau một thời gian sử dụng, chiếc PC lâu năm của bạn chắc chắn sẽ bị bám đầy bụi ở cả bên trong lẫn bên ngoài, đặc biệt là ở những chiếc quạt tản nhiệt và lỗ thông gió. Điều này sẽ làm cản trở đường lưu thông không khí và gây ra sự không tản nhiệt hiệu quả. Bụi cũng sẽ bám vào các bộ phận bên trong, khiến chúng hoạt động trong điều kiện nhiệt độ cao và giảm tuổi thọ. Do đó, việc vệ sinh máy tính là rất quan trọng và bạn nên thực hiện nó đều đặn.
Tần suất vệ sinh máy tính
Tùy thuộc vào điều kiện và môi trường đặt máy tính, bạn nên thực hiện vệ sinh máy nhiều hay ít. Vị trí đặt case cũng là một yếu tố quan trọng: Nếu bạn đặt case ở dưới sàn nhà thì nó sẽ dễ bị bám bụi hơn so với việc đặt ở vị trí cao như trên bàn. Điều này giúp giảm khả năng bụi bám vào bên trong máy.
Nếu bạn nuôi thú cưng trong nhà, đặt case máy tính ở dưới sàn nhà không phải là một lựa chọn tốt vì lông của chúng có thể dễ dàng lọt vào trong máy.
Nếu bạn thường xuyên ăn uống gần chiếc PC của mình, việc vệ sinh máy tính đều đặn cũng rất quan trọng.
Nếu những điều đã được nêu trên đúng với tình trạng của bạn, thì lời khuyên cho bạn là nên vệ sinh máy tính từ 3 đến 6 tháng 1 lần. Khi cảm thấy máy tính nóng hơn bình thường, cũng là lúc bạn nên mở thùng máy ra để kiểm tra các thành phần bên trong và thực hiện việc vệ sinh máy tính.
Các bước chuẩn bị
Bạn không nên mở case khi máy tính đang hoạt động. Để đảm bảo an toàn cho máy tính của mình, hãy rút tất cả các loại dây cáp kết nối như cáp USB, cáp âm thanh, cáp video và đặc biệt là cáp nguồn.
Bạn cũng không nên làm vệ sinh máy tính khi nó còn đang hoạt động, tốt nhất là hãy rút cáp nguồn và chờ khoảng 2 đến 5 phút để tránh trường hợp máy tính vẫn còn tích điện.
Tiếp theo, hãy chuyển máy tính của bạn đến một khu vực thoáng đãng và đủ sáng. Để tránh hít phải bụi khi làm vệ sinh máy, bạn nên đeo khẩu trang.
Các công cụ
Trước khi vệ sinh máy tính, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ. Tuyệt đối không sử dụng máy hút bụi vì có thể gây ra hiện tượng tích điện và gây hại cho các thành phần quan trọng của máy như bo mạch chủ, card đồ họa và RAM. Dưới đây là một số công cụ bạn cần chuẩn bị cho việc vệ sinh máy tính.
- Bộ ốc vít.
- Bình xịt khí nén: Bạn có thể mua ở các cửa hàng bán linh kiện máy tính.
- Khăn lau mềm.
- Kéo.
- Bông gạc.
- Keo tản nhiệt.
- Bông gạc.
- Keo tản nhiệt.
- Dây buộc cáp.
Nếu có thể, hãy dùng cây bút lông để phủi bụi ở những nơi mà khí nén không thể thổi tới.
Bây giờ bạn có thể bắt đầu vệ sinh máy tính. Trước hết, hãy mở case máy tính.
Sau khi mở case, bạn hãy tháo tất cả các loại cáp nối với bo mạch chủ.
Để quá trình vệ sinh máy dễ dàng hơn, bạn nên tháo ra các thành phần phần cứng như RAM, card đồ họa và ổ đĩa cứng để vệ sinh từng phần.
Việc tháo CPU không bắt buộc vì khi tháo CPU cũng đồng nghĩa với việc thay lớp keo tản nhiệt. Nếu bạn muốn tháo CPU, hãy làm sạch lớp keo tản nhiệt cũ trên CPU bằng vải mềm thấm cồn rồi mới bôi keo mới. Sau khi vệ sinh và lắp đặt lại CPU, hãy bôi lên CPU một lớp keo tản nhiệt mới rồi lắp quạt tản nhiệt cho CPU.
Hầu hết người dùng khi vệ sinh máy tính thường không tháo CPU và quạt tản nhiệt của nó vì khá khó để bụi có thể len lỏi vào trong đó. Tuy nhiên, quyết định vẫn thuộc về bạn.
Vệ sinh máy
Để bắt đầu vệ sinh máy tính, hãy làm sạch các thiết bị phần cứng đã tháo ra. Sử dụng bình xịt khí nén để thổi vào các khu vực bị bám bụi. Với card đồ họa, bụi thường tích tụ xung quanh các cổng giao tiếp nên hãy chú ý khi vệ sinh card đồ họa. Để thổi bụi cho quạt tản nhiệt trên card đồ họa, hãy sử dụng một cây bút đặt ở giữa các cánh của quạt tản nhiệt để ngăn không cho nó quay khi thổi khí nén vào trong đó.
Tiếp theo, hãy vệ sinh bên trong case máy tính. Đầu tiên, hãy thổi bụi trong các khe cắm RAM bằng bình xịt khí nén, sau đó thổi bụi dọc theo khe cắm RAM để làm sạch bụi toàn bộ cho khe cắm RAM. Làm như vậy cho các khe cắm RAM còn lại.
Tiếp theo, làm sạch các thiết bị lớn hơn bên trong case như quạt CPU và bộ nguồn. Tương tự như khi thổi bụi cho quạt tản nhiệt trên card đồ họa, bạn có thể sử dụng một cây bút để ngăn quạt tản nhiệt quay khi thổi khí nén.
Bạn cũng có thể làm sạch các quạt tản nhiệt bằng cách dùng tăm bông lau các cánh quạt. Công việc này tốn thời gian nhưng quạt tản nhiệt sẽ sạch sẽ hơn.
Tiếp tục sử dụng bình khí nén để thổi bụi cho toàn bộ các thành phần bên trong thùng máy. Bụi có thể rơi xuống dưới case, bạn có thể thổi bụi đi bằng khí nén hoặc lau bụi bằng khăn ẩm.
Đừng quên làm sạch các quạt tản nhiệt, lỗ thông hơi và các khay chứa của case.
Thắt gọn cáp
Bước này không bắt buộc. Trong các PC tự lắp ráp, dây cáp thường lộn xộn. Vì vậy, việc sắp xếp dây cáp gọn gàng sẽ giúp tản nhiệt trong máy tốt hơn.
Để làm điều này, bạn cần sử dụng dây buộc cáp, có bán ở các cửa hàng máy tính. Hãy chọn dây đủ dài để buộc cáp.
Tách ra tất cả các cáp để dễ dàng gom gọn.
Sau đó, sử dụng dây buộc cáp để buộc chúng lại gọn gàng. Buộc chặt và cắt đuôi dây thừa.
Gom lại các dây cáp để thùng máy gọn gàng.
Lắp máy lại
Cắm các dây cáp vào đúng vị trí, lắp đặt lại các thành phần như card màn hình và RAM. Đóng case và cắm dây kết nối vào case.