Nhận diện những điểm tương đồng và khác biệt giữa truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh và bài thơ cùng tên của Nguyễn Nhược Pháp.
Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 27 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Nêu những điểm giống nhau và khác nhau về cốt truyện, cách kể chuyện giữa truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh với bài thơ cùng tên của Nguyễn Nhược Pháp.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bài thơ và gợi nhớ nội dung truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh để rút ra điểm giống nhau và khác nhau.
Lời giải chi tiết:
- Giống nhau: Cả hai văn bản đều có cốt truyện là Sơn Tinh và Thủy Tinh đều muốn lấy Mị Nương nhưng Sơn Tinh đến trước lấy được Mị Nương. Thủy Tinh đến sau không lấy được nàng rất tức giận cho nên đánh nhau với Sơn Tinh. Nhưng cuối cùng Thủy Tinh đều thua. Hàng năm sự việc này đều diễn ra nhưng Thủy Tinh đều thua.
- Khác nhau
Yếu tố |
Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh |
Sơn Tinh – Thủy Tinh (Nguyễn Nhược Pháp) |
Cốt truyện |
- Không miêu tả cụ thể hình ảnh của các nhân vật.
- Nhân vật Mị Nương chỉ được miêu tả vẻ ngoài qua còn không có lời thoại hành động cụ thể. |
- Miêu tả cụ thể: + Mị Nương: Tóc xanh viền má hây hây… + Sơn Tinh: một mắt ở trán… + Thủy Tinh: râu ria quăn xanh rì… - Nhân vật Mị Nương có những lời nói, sự ảnh hưởng đến cốt truyện: + Vua Hùng hỏi Mị Nương muốn chọn ai thì Mị Nương bèn nói “Nhân duyên cúi để quyền mẹ cha”. + Khi Thủy Tinh thể hiện khiến bò lợn, cột nhà trôi theo. Mị Nương đã sợ hãi và Sơn Tinh thể hiện sự bình tĩnh khi trấn an Mị Nương “Nàng đừng lo”. + Khi Sơn Tinh và Thủy Tinh đánh nhau thì Mị Nương cũng đã thốt lên “Ôi, tại ta…” |
Cách kể chuyện |
Sử dụng văn xuôi. Đơn thuần là kể lại câu chuyện. |
Sử dụng các câu thơ bảy chữ, kèm những hình ảnh, biện pháp tu từ, kèm cả những từ ngữ bộc lộ cảm xúc với các nhân vật. |
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 27 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Phép màu của Sơn Tinh và Thủy Tinh thể hiện như thế nào? Theo bạn, người kể chuyện có sự thiên vị với nhân vật nào không? Vì sao bạn đưa ra kết luận đó?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ toàn bộ bài thơ để phân tích phép màu của Sơn Tinh và Thủy Tinh. Đánh giá về sự thiên vị của người kể chuyện đối với nhân vật. Cung cấp minh chứng.
Lời giải chi tiết:
- Phép màu của Sơn Tinh và Thủy Tinh:
+ Sơn Tinh: “Vung tay niệm chú, núi từng dải; Nhà lớn, đồi con lổm cổm bò”.
+ Thủy Tinh: “Bắt quyết hô mây to nước cả; Giậm chân rung khắp làng xung quanh”.
- Theo tôi, người kể chuyện không có sự thiên vị với nhân vật Sơn Tinh. Tác giả mô tả hai nhân vật như nhau về sức mạnh và tài năng. Thần Sơn Tinh hùng dũng, uy nghiêm. Còn Thủy Tinh mang vẻ đẹp hoàn mỹ với râu ria màu xanh. Sự lực lượng của chàng thể hiện qua việc cưỡi lưng rồng, thể hiện quyền lực, uy quyền.
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 27 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Liệt kê chi tiết mô tả về nhân vật Mị Nương. Những thông tin đó giúp bạn hiểu nhân vật như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ các đoạn thơ để tìm ra chi tiết mô tả về Mị Nương. Từ đó, hình dung về nhân vật.
Lời giải chi tiết:
- Chi tiết mô tả Mị Nương:
Mị Nương xinh như tiên trên trần
Tóc xanh viền má hây hây đỏ,
Miệng nàng hé thắm như san hô,
Tay ngà trắng nõn, hai chân nhỏ...
-> Giúp tôi hiểu rằng Mị Nương là một người con gái với nét đẹp hoàn mỹ. Có thể so sánh với hình ảnh của tiên.
Câu 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 27 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Chiến trận giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh được mô tả bằng những chi tiết nào? Phân tích một chi tiết gây ấn tượng mạnh đối với bạn.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ để tìm ra mô tả về cuộc giao tranh giữa hai nhân vật và phân tích chi tiết gây ấn tượng.
Lời giải chi tiết:
- Cuộc giao tranh:
Choàng nghe sóng vỗ, reo như sấm,
Bạch hổ dừng chân, lùi, vểnh tai.
Mỵ Nương tung bức rèm đỏ thắm,
Sơn Tinh trông thấy càng dương oai.
Sóng cả gầm reo lăn như chớp,
Thuỷ Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng.
Cá voi quác mồm to muốn đớp,
Cá mập quẫy đuôi cuồng nhe răng.
Càng cua lởm chởm giơ như mác;
Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao.
Sơn Tinh hiểu thần ghen, tức khắc
Niệm chú, đất nẩy vù lên cao.
Hoa tay thần vẫy hùm, voi, báo.
Đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt đồng,
Đạp long đất núi, gầm xông xáo,
Máu vọt phì reo muôn ngấn hồng.
Mây đen hăm hở bay mù mịt,
Sấm ran, sét động nổ loè xanh.
Tôm cá xưa nay im thin thít,
Mở quác mồm to kêu thất thanh.
- Chi tiết mà tôi ấn tượng là:
Tôm cá xưa nay im thin thít,
Mở quác mồm to kêu thất thanh.
+ Chi tiết này tạo ra ấn tượng mạnh mẽ vì nó cho thấy sự hỗn loạn và căng thẳng trong cuộc chiến. Người đọc có thể hình dung được một trận đánh khốc liệt khi ngay cả tôm cá cũng bị khuấy động, phản ứng.
Câu 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 27 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Tính chất huyền bí được thể hiện ra sao trong câu chuyện được diễn đạt bằng thơ? Cách diễn đạt về những yếu tố huyền bí có điểm gì đặc sắc?
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bài thơ để nhận xét về tính chất huyền bí.
Lời giải chi tiết:
- Tính chất huyền bí được thể hiện:
+ Thông qua ngoại hình của Sơn Tinh: Ba mắt.
+ Phương tiện di chuyển của các thần: Cưỡi lên lưng thú – rồng, hổ.
+ Các phép màu của hai vị thần như gọi mưa rủ gió và phép tạo núi dựng chướng nước…
- Cách diễn đạt về yếu tố huyền bí đặc sắc ở chỗ có thêm rất nhiều chi tiết về các loài vật đặc trưng ở trên cạn và dưới nước tham gia vào cuộc giao tranh, kết hợp với các động từ mạnh mẽ. Tạo ra một cuộc giao tranh huyền bí đầy cuốn hút.
Câu 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 27 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Theo tôi, điều gì tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ Sơn Tinh – Thủy Tinh? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bài để xác định sức hấp dẫn của bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Điều làm nên sức hấp dẫn của bài thơ đó là việc tác giả đã sử dụng các câu thơ bảy chữ, kết hợp với việc mô tả rất chi tiết hình ảnh bên ngoài đến tài năng của hai vị thần. Như đang mở ra trước mắt người đọc bức tranh về cuộc chiến của các vị thần trong huyền thoại. Thay vì chỉ kể về cốt truyện thì khi người đọc hình dung được chân dung của từng người cụ thể thì câu chuyện sẽ lôi cuốn và hấp dẫn hơn rất nhiều.