Buzz
Việc đặt câu hỏi là một phương pháp quan trọng để thu thập thông tin. Tuy nhiên, cũng như những việc khác, bạn cần phải có kỹ năng đặt câu hỏi. Tạo ra những câu hỏi mở là một cách thú vị và thân thiện để duy trì cuộc trò chuyện với mọi người. Nắm được sự khác biệt giữa câu hỏi mở và câu hỏi đóng sẽ rất hữu ích cho bạn trong công việc và cuộc sống xã hội.
Các bước
Hiểu về câu hỏi mở
Nắm được ý nghĩa của câu hỏi mở. Trước khi bạn bắt đầu đặt câu hỏi mở một cách hiệu quả, bạn cần phải hiểu rõ về định nghĩa của nó. Câu hỏi mở là loại câu hỏi mà bạn phải trả lời bằng một câu trả lời đầy đủ với kiến thức và cảm xúc của mình. Những câu hỏi này thường mang tính khách quan, không dẫn dắt người được hỏi và dẫn đến câu trả lời dài. Ví dụ về những câu hỏi mở:
- “Có gì đã xảy ra sau khi tôi rời đi?”
- “Tại sao Nam lại rời đi trước Nga?”
- “Kể cho tôi nghe về một ngày làm việc của bạn đi”.
- “Bạn nghĩ gì về phần mới của chương trình TV này?”
Tránh những câu hỏi đóng. Câu hỏi đóng thường chỉ yêu cầu một từ hoặc một câu trả lời ngắn. Chúng hữu ích trong việc thu thập thông tin cụ thể và sự thật. Ví dụ về câu hỏi đóng:
- “Bạn sẽ chọn ai?”
- “Xe bạn đang dùng là của hãng nào?”
- “Bạn đã nói chuyện với Thắng chưa?”
- “Nga có đi cùng với Nam không?”
- “Mọi người đã hết bánh chưa?”
- Câu hỏi đóng thường làm kết thúc cuộc trò chuyện một cách đột ngột. Chúng không khuyến khích mở rộng thêm chi tiết, tự trình bày hoặc cung cấp thông tin cho người được hỏi.
Phân biệt đặc điểm của câu hỏi mở. Đôi khi, mọi người nghĩ rằng họ đã sử dụng câu hỏi mở, nhưng thực sự không phải vậy. Để sử dụng câu hỏi mở một cách hiệu quả trong cuộc trò chuyện, bạn cần nhận biết đặc điểm của chúng.
- Chúng buộc người được hỏi phải suy nghĩ và phản ánh.
- Câu trả lời không chỉ là thông tin mà còn chứa cảm xúc, ý kiến hoặc ý tưởng về một chủ đề nào đó.
- Khi sử dụng câu hỏi mở, quyền kiểm soát cuộc trò chuyện chuyển sang người được hỏi, khởi đầu một cuộc trao đổi giữa hai bên. Nếu quyền kiểm soát vẫn nằm trong tay người hỏi, bạn đang sử dụng câu hỏi đóng. Kỹ thuật này có thể biến cuộc trò chuyện thành một cuộc phỏng vấn hoặc một loại hỏi đáp hơn.
- Tránh sử dụng những câu hỏi có những đặc điểm sau: dẫn đến câu trả lời chứa thông tin thực về sự kiện; dễ trả lời; và câu trả lời được đưa ra một cách nhanh chóng mà không cần hoặc ít cần phải suy nghĩ. Những câu hỏi như vậy là câu hỏi đóng.
Thành thạo ngôn từ trong câu hỏi mở. Để đảm bảo việc sử dụng câu hỏi mở một cách hiệu quả, bạn cần hiểu rõ ngôn từ sử dụng trong đó. Câu hỏi mở thường bắt đầu với những cụm từ cụ thể.
- Câu hỏi mở thường bắt đầu bằng những từ như: tại sao, làm thế nào, gì, giải thích, kể về, hoặc bạn nghĩ gì về...
- Mặc dù “hãy kể về” không phải là loại câu hỏi, kết quả vẫn tương tự như khi sử dụng câu hỏi mở.
- Câu hỏi đóng cũng có ngôn từ riêng. Nếu muốn tránh việc sử dụng câu hỏi đóng, hãy tránh những cụm từ như: có phải là...không, liệu...không, không phải là...à, bạn có...không.
Sử dụng câu hỏi mở
Sử dụng câu hỏi mở để nhận được câu trả lời ý nghĩa. Một trong những lý do để sử dụng câu hỏi mở là để có được câu trả lời sâu sắc, ý nghĩa và suy nghĩ. Đặt câu hỏi theo cách này sẽ khuyến khích mọi người mở lòng hơn, vì bạn đã thể hiện rằng bạn quan tâm đến những gì họ nói.
- Tránh sử dụng câu hỏi đóng khi bạn muốn nhận được câu trả lời ý nghĩa. Những câu hỏi này có thể dẫn đến sự kết thúc của cuộc trò chuyện. Câu trả lời chỉ có một từ thường không đủ để xây dựng một cuộc trò chuyện thành công hoặc mối quan hệ.
- Sử dụng câu hỏi mở khi bạn muốn nhận được lời giải thích chi tiết để mở rộng cuộc trò chuyện.
- Sử dụng câu hỏi mở để mở rộng cuộc trò chuyện sau khi sử dụng câu hỏi đóng để thu thập thông tin hoặc nhận được câu trả lời ngắn gọn. Dựa trên thông tin hoặc câu trả lời ngắn này, tiếp tục phát triển cuộc trò chuyện bằng cách sử dụng câu hỏi mở.
Đặt ra giới hạn. Câu hỏi mở đôi khi có thể quá rộng lớn. Sử dụng từ ngữ một cách cẩn thận khi đặt câu hỏi mở, đặc biệt khi bạn muốn một câu trả lời cụ thể.
- Nếu bạn muốn sắp xếp một cuộc hẹn với một người bạn, có thể bạn sẽ hỏi: “Bạn mong muốn gì ở một người?” Họ có thể chỉ đề cập đến vẻ bề ngoài trong khi bạn muốn biết về tính cách. Thay vào đó, hãy đặt câu hỏi rõ ràng hơn kèm theo thông tin: “Bạn mong muốn những phẩm chất gì ở một người?”
Sử dụng câu hỏi phễu. Phương pháp này bắt đầu bằng câu hỏi hẹp, sau đó mở rộng dần. Phương pháp này hữu ích khi bạn cần thông tin chi tiết hoặc muốn kích thích sự quan tâm của người khác vào một chủ đề cụ thể.
- Nếu bạn muốn kích thích người khác mở lòng với câu hỏi mở, hãy bắt đầu với câu hỏi hẹp, sau đó mở rộng khi họ đã sẵn sàng. Ví dụ, khi nói chuyện với trẻ em, bạn có thể hỏi: “Hôm nay ở trường thế nào?” Câu trả lời có thể là: “Bình thường.” Tiếp tục với câu hỏi: “Bạn được giao bài tập gì về nhà không?” Sẽ có nhiều điều để chia sẻ.
Tạo tiếp cơ hội gợi mở. Sử dụng câu hỏi mở để mở đường cho các câu hỏi tiếp theo. Bạn có thể tiếp tục với một câu hỏi mở sau khi đã đặt câu hỏi mở hoặc đóng.
- Hỏi “tại sao” hoặc “làm thế nào” để mở rộng và nhận được câu trả lời dài hơn sau khi đặt một câu hỏi đóng.
- Khi họ đã trả lời, hãy đặt một câu hỏi mở liên quan đến những gì họ vừa nói. Điều này sẽ giữ cho cuộc trò chuyện liên tục và thú vị hơn.
Kết nối với mọi người. Câu hỏi mở là một trong những cách tốt nhất để kết nối thông qua cuộc trò chuyện. Khác với câu hỏi đóng, chúng khuyến khích trao đổi có ý nghĩa và sâu sắc giữa hai người. Câu hỏi mở còn cho thấy sự quan tâm của người hỏi đến phản hồi của người được hỏi.
- Đặt những câu hỏi này để hiểu rõ hơn về một người. Câu hỏi mở thường khuyến khích người ta chia sẻ về bản thân. Bằng cách đặt các câu hỏi mở rộng, bạn có thể tiếp tục khám phá về họ.
- Câu hỏi mở thể hiện sự quan tâm, sẻ chia hoặc quan tâm đến cảm xúc của người khác. Chúng thường dẫn đến câu trả lời phức tạp và riêng tư hơn. Khi hỏi “Bạn cảm thấy như thế nào?” hoặc “Tại sao bạn lại khóc?”, bạn khuyến khích họ chia sẻ cảm xúc của họ với bạn. Còn câu hỏi “Bạn có ổn không?” thì chỉ dẫn đến câu trả lời “Có” hoặc “Không”.
- Đặt câu hỏi mở để khởi đầu cuộc trò chuyện với những người trầm tính, ít nói hoặc mới quen. Điều này có thể giúp họ cảm thấy thoải mái và khuyến khích họ mở lòng hơn.
- Sử dụng câu hỏi mở để tránh gây áp lực hoặc làm khó khăn cho người khác. Hầu hết các câu hỏi mở đều rất trung lập. Câu hỏi đóng có thể khiến người ta cảm thấy áp lực phải trả lời theo một cách nhất định. Ví dụ, một câu hỏi dẫn dắt là “Bạn thấy chiếc váy đó đẹp không?”, trong khi một câu hỏi mở sẽ là “Bạn nghĩ sao về chiếc váy đó?”. Hãy tránh sử dụng các từ như “phải không?” kèm theo câu hỏi mở.
- Hãy cẩn thận và không đặt những câu hỏi quá riêng tư hoặc khiến người khác phải tiết lộ quá nhiều thông tin cá nhân. Đánh giá mức độ thoải mái của người được hỏi. Nếu câu hỏi quá riêng tư, hãy chuyển sang câu hỏi ít riêng tư hơn.
Đặt ra những câu hỏi có thể tạo ra nhiều câu trả lời. Câu hỏi mở làm tăng sự đa dạng trong cuộc thảo luận. Chúng khuyến khích mọi người đóng góp ý kiến, giải pháp và ý tưởng khác nhau. Chúng cũng thúc đẩy sự sáng tạo và ghi nhận suy nghĩ của tất cả mọi người.
- Câu hỏi mở cũng giúp nâng cao kỹ năng ngôn ngữ một cách tinh tế. Bạn có thể sử dụng chúng với trẻ em hoặc những người mới học ngoại ngữ để khuyến khích suy nghĩ và cải thiện kỹ năng ngôn ngữ của họ.
Khuyến khích trò chuyện bằng câu hỏi mở. Nói chuyện là một nghệ thuật mà nhiều người gặp khó khăn. Tuy nhiên, câu hỏi mở có thể giúp bạn khuyến khích người khác mở lòng và tham gia trò chuyện.
Thăm dò thông tin. Câu hỏi mở thường được sử dụng để thăm dò. Có hai cách để đặt câu hỏi thăm dò:
- Hỏi để làm rõ. Nếu câu trả lời chưa đủ rõ ràng, bạn có thể đặt thêm câu hỏi để làm sáng tỏ vấn đề. Ví dụ, nếu hỏi “Tại sao bạn thích sống ở đây” và nhận được câu trả lời “vì cảnh đẹp”, bạn có thể tiếp tục với câu hỏi như: “cảnh nào đẹp nhất?”.
- Hỏi để bổ sung thông tin. Khi có câu trả lời đầy đủ, bạn có thể đặt thêm câu hỏi để tìm thêm thông tin. Ví dụ, “Bạn còn thích điều gì khác không?” hoặc “Còn lí do nào nữa không?”
- Tránh dùng câu hỏi “Còn gì nữa không?”. Đây là câu hỏi đóng, có thể chỉ nhận được câu trả lời “Không”.
Khuyến khích sự sáng tạo. Câu hỏi mở thúc đẩy sự sáng tạo. Một số câu hỏi có thể kích thích mọi người mở rộng suy nghĩ.
- Câu hỏi có tính dự đoán thường khiến mọi người phải suy nghĩ. Ví dụ, “Ai sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử” hoặc “Ứng cử viên này sẽ ảnh hưởng ra sao đến chúng ta?” khuyến khích mọi người dự đoán tình huống.
- Câu hỏi này thường khiến mọi người phải suy nghĩ về kết quả. Ví dụ, “Sẽ ra sao nếu...” hoặc “Chuyện gì xảy ra nếu...”, khuyến khích suy nghĩ về nguyên nhân và hậu quả của một tình huống cụ thể.
Kích thích họ đặt câu hỏi mở cho bạn. Điều này giúp cuộc trò chuyện công bằng hơn và cho phép bạn tham gia nói chuyện thay vì chỉ hỏi. Để kích thích người khác đặt câu hỏi cho bạn, không nên tiết lộ toàn bộ chi tiết hoặc ý kiến của bạn một cách ngay lập tức.
Hãy lắng nghe. Đặt câu hỏi đúng vô ích nếu bạn không lắng nghe. Đôi khi chúng ta quên lắng nghe vì đang suy nghĩ về câu hỏi tiếp theo. Đừng bỏ lỡ cơ hội để đặt câu hỏi mở nếu bạn quên lắng nghe. Hãy tập trung vào việc nghe câu trả lời mà bạn muốn nhận.
Cảnh báo
- Người không thoải mái khi trả lời câu hỏi mở thường là những người chưa hiểu mục đích của bạn hoặc không muốn chia sẻ thông tin cá nhân. Bạn có thể giải thích rõ hơn cho họ. Nếu họ vẫn từ chối, có thể câu trả lời của họ quá riêng tư hoặc họ không muốn tiết lộ về chủ đề đó.
- Câu hỏi mở có thể dẫn đến câu trả lời dài dòng và nhàm chán. Nếu bạn muốn câu trả lời ngắn gọn hơn và cụ thể hơn, hãy đặt câu hỏi một cách rõ ràng.
