Bí quyết trồng măng tây cho người mới, tăng năng suất

Măng tây đang trở nên phổ biến ở Việt Nam với lợi ích dinh dưỡng cao, hãy cùng Mytour khám phá loại cây này!

Ở nước ta, măng tây được sử dụng rộng rãi trong các món ăn không chỉ vì hương vị thơm ngon mà còn bởi giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại.

Măng tây mang lại lợi ích gì cho sức khỏe? Cần lưu ý gì khi sử dụng măng tây? Đừng bỏ lỡ bài viết này nếu bạn muốn tìm hiểu!

Giới thiệu về cây măng tây

Cây măng tây, tên khoa học Asparagus Officinalis, là loại cây thực vật lâu năm xuất xứ từ châu Âu, Bắc Phi và Tây Á. Từ những năm 1960, loài cây này đã được trồng rộng rãi ở nhiều vùng miền của Việt Nam.

Măng tây có thân dày, màu nâu sáng và thường được trồng dưới đất với nhiều rễ dài. Phần trên mặt đất có lá hình kim. Măng tây cũng có hoa nhỏ mọc thành từng nhóm 4-6 ở nách lá, và quả có hình cầu màu đỏ.

Măng tây có ba loại màu phổ biến: Trắng, tím và xanh. Loại măng tây tím chứa nhiều anthocyanins và photochemical, tạo ra màu tím đặc biệt. Măng tây xanh, khi trồng ở nơi thiếu ánh sáng, sẽ trở thành măng tây trắng.

Những điều cần biết khi trồng măng tây

Thời vụ trồng măng tây

Măng tây thường được trồng tốt nhất vào mùa thu đông, từ cuối tháng 8 đến tháng 3, và mùa xuân hè, từ cuối tháng 2 đến tháng 6 theo lịch dương.

Điều kiện nhiệt độ trồng măng tây

Măng tây phát triển tốt trong môi trường mát, thích nắng và cần nhiều nước, nhưng không chịu lạnh và ngập úng. Nhiệt độ lý tưởng để trồng măng tây là từ 25 - 30°C.

Điều kiện đất trồng măng tây

Đất trồng măng tây cần có mực nước ngầm dưới 1,5m. Đất cần thấm nước tốt, không bị ngập úng vào mùa mưa. Đất phù sa ven sông, đất thịt nhẹ, đất cát ven biển là lựa chọn lý tưởng để trồng măng tây.

Khu vực trồng măng tây cần tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Thiếu nắng và ánh sáng sẽ làm cây phát triển chậm và măng tây không đạt chất lượng cao.

 Cách trồng măng tây

Cách trồng măng tây khá đơn giản. Cây có thể thu hoạch sau 6 tháng và có thể thu hoạch liên tục trong 4-8 năm. Thời gian thu hoạch tốt nhất là từ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm.

Trồng từ hạt

Trước hết, hạt măng tây cần được ngâm trong nước ấm (tỷ lệ 2 phần sôi : 3 phần lạnh) khoảng 12 giờ. Sau đó, lấy ra để ráo và ủ trong vải hoặc khăn ướt trong 9-12 ngày cho đến khi hạt nảy mầm. Tiếp theo, gieo hạt măng tây vào chậu hoặc trồng trực tiếp vào đất vườn.

Nếu gieo vào chậu, hãy chọn túi polyethylene có kích thước 7x12 cm và đục lỗ thoát nước dưới đáy. Đổ đất sạch, tro trấu và phân chuồng (tỷ lệ 3 đất : 1 phân) vào túi, sau đó dùng que chọc một lỗ sâu khoảng 0.5 - 1cm để gieo hạt và rồi nhẹ nhàng phủ đất lên.

Trong giai đoạn này, cứ 12 đến 15 tiếng, hãy tưới nước ấm bằng bình phun hoặc hệ thống phun mưa để tránh làm hạt bị xê dịch. Bạn cũng nên sử dụng giàn che để bảo vệ cây khỏi nắng mưa. Măng tây sẽ nảy mầm và phát triển sau khoảng 7 ngày.

Trồng từ cây măng tây

Nếu bạn muốn trồng măng tây từ cây, bạn có thể bỏ qua quá trình ươm hạt trong khoảng 15 ngày. Tuy nhiên, bạn cần chuẩn bị đất trước ít nhất 1 tháng.

Trước tiên, cần xới đất đến độ sâu 40 - 50cm để cho cây măng tây phát triển rễ. Đồng thời, cần làm sạch cỏ và phun thuốc diệt sâu bệnh.

Trước khi ươm hạt khoảng 15-10 ngày, cần bón 7-8kg vôi bột, 150kg phân vi sinh hoặc phân chuồng hoai mục và 4-5kg phân lân/100m2 lên đất trồng.

Sau đó, bạn cần tạo luống cao khoảng 20-25cm, chiều rộng từ 0,8 - 1m để chống ngập úng. Mỗi luống nên cách nhau ít nhất 90cm để tạo rãnh thoát nước ở giữa.

Khi trồng cây, hãy đào các hố sâu khoảng 20-30cm để thân cây có thể phát triển rễ, đồng thời hố cách hố 40-50cm để cây có đủ không gian và chất dinh dưỡng để phát triển.

Lưu ý: Về nhiệt độ, cây măng tây sẽ phát triển tốt ở nơi có nhiều ánh sáng và nhiệt độ từ 15-30 độ C. Vì vậy, duy trì nhiệt độ ở mức lý tưởng nhất là 25 độ C.

Cách bón phân cho măng tây

Sau khi trồng cây 15-20 ngày, bạn có thể bón phân thúc cây bằng cách pha hỗn hợp NPK 15-15-15 với nước rồi tưới vào gốc cây.

Tiếp theo, cứ sau 10-15 ngày, bạn tiếp tục bón phân thúc bằng NPK tỷ lệ 16-16-8 kết hợp với các loại phân vi sinh khác. Dừng việc bón phân khi cách thời điểm thu hoạch khoảng 15 ngày.

Phương pháp chăm sóc măng tây

Đối với việc tưới nước, trong mùa nắng, bạn cần tưới thường xuyên và phủ thêm rơm, tro trấu hoặc xơ dừa để giữ ẩm và tránh làm khô đất. Đồng thời, hạn chế tưới cây sau 17h để không làm hỏng các mầm măng mới.

Trong mùa mưa, hãy kiểm tra thường xuyên rãnh thoát nước để tránh ngập úng làm cây thối rễ.

Phòng tránh sâu bệnh cho cây

Về sâu bệnh, măng tây có thể gặp các vấn đề như: Sâu xanh, sâu đất, rệp, bọ trĩ và các loại nấm/virus gây thối rễ. Để ngăn ngừa, hãy thường xuyên làm sạch cỏ, tỉa bỏ lá hư/già và tăng độ ẩm đất.

Trong trường hợp cây bị nhiễm nấm hoặc virus, hãy sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật như Kasai, Carban, Carbenzim, Daconil, Wofatox,...

Thu hoạch măng tây

Về việc thu hoạch măng tây, bạn nên thu hoạch vào buổi sáng sớm từ 4-9 giờ sau khi trồng cây trong khoảng 6-9 tháng. Chỉ cần quay nhẹ gốc măng, chồi măng sẽ tách ra dễ dàng. Ngay sau khi thu hoạch, cần đặt măng tây vào nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp.

Bạn có thể thu hoạch liên tục trong 15 ngày, sau đó tạm dừng để tiếp tục bón phân và cung cấp dinh dưỡng cho cây. Sau 3 tháng, cần cắt bỏ cây già và thay thế bằng cây mẹ mới.

Mẹo hay:
- Khi cây cao khoảng 1-1.5m, bạn có thể dùng dây cước để giữ cây đứng, kẹp măng tây ở giữa để tránh đổ ngã
- Sau khoảng 4-5 tháng sau khi trồng, hãy cắt bỏ những cây già và chỉ giữ lại 4-6 cây mẹ mạnh mẽ để kích thích măng tây phát triển cây con mới
- Từ năm thứ 4 sau khi thu hoạch, sản lượng và chất lượng măng tây sẽ tăng đáng kể.

Ích lợi và công dụng của măng tây

Măng tây cung cấp cho cơ thể chúng ta một nguồn dinh dưỡng phong phú, bao gồm vitamin, khoáng chất, chất xơ và protein cần thiết.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, mỗi 100g măng tây sống chứa các dưỡng chất sau:

• 20 calo

• 93,22g nước

• 2,2g protein

• 0,12g chất béo

• 3,88g carbohydrates

• 2,1g chất xơ

• 1,88g đường

• 5,6mg vitamin C

• 24mg canxi

• 2,14mg sắt

• 14mg magiê

• 52mg phốt pho

• Ngoài ra, măng tây còn chứa các vitamin K, vitamin A, pyridoxine (B6), riboflavin (B2), thiamin (B1), axit folic (vitamin M), crom...

Hỗ trợ quá trình phát triển của thai nhi

Trong măng tây có chứa hàm lượng axit folic (vitamin M) cao - chất cần thiết trong sự phát triển của thai nhi. Chính vì vậy, măng tây giúp giảm thiểu nguy cơ dị tật bẩm sinh và sinh nhẹ cân của trẻ.

Đồng thời, nhờ tác dụng lợi tiểu, nó cũng giúp phụ nữ mang thai giảm các triệu chứng phù nề hoặc giữ nước trong cơ thể.

Giảm các triệu chứng kinh nguyệt

Trước và trong thời kỳ kinh nguyệt, phụ nữ thường gặp các triệu chứng như đầy hơi, mệt mỏi, trầm cảm, đau bụng kinh,... Tin vui cho chị em là chiết xuất từ măng tây có thể làm giảm các triệu chứng này thông qua việc kiểm soát lượng máu mất và duy trì sự cân bằng nội tiết.

Cải thiện sức khỏe sinh sản

Theo phương pháp Ayurvedic, rễ măng tây có khả năng kích thích ham muốn tình dục ở cả nam và nữ, thường được sử dụng để điều chỉnh hormone và điều trị các rối loạn tình dục.

Ở phụ nữ, măng tây có tác dụng điều trị hội chứng mãn kinh và thiếu máu. Ngoài ra, nó cũng có tác động tích cực lên tuyến vú, giúp cải thiện số lượng và chất lượng sữa mẹ.

Ở nam giới, ngoài việc tăng ham muốn tình dục, măng tây còn giúp giảm triệu chứng lo âu, suy nhược cả về thể chất lẫn tinh thần. Đồng thời, cải thiện số lượng và sức khỏe của tinh trùng.

Hỗ trợ hệ tiêu hoá

Măng tây chứa nhiều chất Inulin, một loại carbohydrate phức tạp không tiêu hóa ngay, giúp hỗ trợ việc hấp thụ chất dinh dưỡng và duy trì sự cân bằng vi sinh vật trong ruột già.

Thêm vào đó, măng tây cũng là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, hỗ trợ hệ tiêu hoá hoạt động trơn tru, tránh đầy hơi, táo bón và giảm cholesterol trong cơ thể.

Hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Măng tây chứa một flavonoid có tính chống viêm, được biết đến với tên gọi là Rutin, thường được sử dụng trong điều trị trĩ và ngăn chặn đông máu.

Rutin cũng giúp tăng cường tính thấm của mao mạch, giảm độ nhớt của máu, hạ huyết áp và giảm cholesterol, từ đó hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Hỗ trợ sức khỏe hệ thần kinh

Phytoestrogen trong măng tây giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer, Huntington và Parkinson.

Kiểm soát bệnh tiểu đường

Nhờ khoáng chất Crom, măng tây giúp điều chỉnh đường huyết, cải thiện sự điều tiết insulin và ngăn ngừa bệnh tiểu đường, bao gồm cả tiểu đường tuýp 2.

Bảo vệ sức khỏe mắt

Với hàm lượng vitamin A giàu, măng tây giúp cải thiện sức khỏe mắt. Đồng thời, chất chống oxy hóa trong măng tây giúp bảo vệ võng mạc khỏi tổn thương do gốc tự do.

Chẳng hạn, glutathione có trong măng tây giúp giảm nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể và quáng gà.

Mantain mức homocysteine

Măng tây cung cấp vitamin B giúp duy trì mức homocysteine trong máu. Vitamin B6, B12 và acid folic hỗ trợ chuyển hóa homocysteine thành cysteine và methionine, giúp duy trì sự cân bằng trong chu trình methyl hóa.

Nói một cách khác, vitamin B đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì đường huyết thông qua cân bằng quá trình chuyển hoá giữa đường và tinh bột. Do đó, thiếu hụt vitamin B có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nguy hiểm như tổn thương mạch máu, xơ vữa động mạch và rối loạn nhịp tim.

Giảm triệu chứng say rượu

Giảm triệu chứng say rượu

Các triệu chứng say rượu xuất hiện khi cơ thể tiêu thụ quá nhiều đồ uống có cồn. Những dấu hiệu thường gặp là lo lắng, mệt mỏi hoặc rối loạn dạ dày như buồn nôn, mất nước,...

Phòng ngừa ung thư

Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Cancer Letters, saponin trong chồi măng tây có khả năng ngăn chặn sự phát triển của khối u bằng cách gây tổn thương cho tế bào. Ngoài ra, măng tây còn chứa glutathione - một hợp chất chống oxi hóa và giải độc.

Măng tây không chỉ có những lợi ích nổi bật trên mà còn giúp trong việc điều trị nhiều bệnh khác như nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm khớp, bệnh lao và giảm nguy cơ trầm cảm.

Một số món ăn ngon từ măng tây

Món măng tây xào thịt/hải sản

Ở Việt Nam, măng tây thường được sử dụng trong các món xào, kết hợp với rau củ và thịt/hải sản như thịt bò, thịt gà, tôm, mực,...

Hương vị ngọt ngào từ thịt và hải sản, phối hợp cùng măng tây giòn rụm tạo nên một hương vị đặc biệt. Sắc xanh của măng tây cũng làm cho món ăn trở nên thú vị hơn.

Món súp măng tây

Súp măng tây có thể kết hợp với thịt gà/thịt cua, rau củ và nấm để tăng thêm hương vị. Với hương vị đặc trưng và màu sắc hấp dẫn, đây chắc chắn là một lựa chọn tuyệt vời trong những ngày mưa se lạnh.

Món măng tây xào tỏi

Đây là một món ăn đơn giản, dễ làm nhưng lại rất ngon. Măng tây giòn và thơm, khi xào với tỏi tạo ra hương vị đặc trưng, chắc chắn sẽ là một món ăn hấp dẫn cho bữa cơm gia đình.

Cách bảo quản măng tây

Có 3 phương pháp phổ biến để bảo quản măng tây.

Măng tây đông lạnh

Đầu tiên, bạn có thể ngâm cả cọng hoặc cắt khúc măng tây vào nước muối sôi (hoặc thêm 1-2 thìa nước cốt chanh) trong khoảng 1-2 phút trước khi đặt vào ngăn đá tủ lạnh.

Sau đó, bạn đặt măng tây vào ngăn đá tủ lạnh cho đến khi đóng băng, sau đó hãy đóng gói vào túi và để trong tủ lạnh.

Măng tây muối

Đầu tiên, bạn chần măng tây trong nước sôi từ 30-60 giây, sau đó lấy ra để nguội bằng nước đá. Sau khi ráo nước, bạn trộn măng tây với ⅓ cốc muối Kosher (không sử dụng loại muối khác).

Tiếp theo, bạn đặt măng tây vào lọ thuỷ tinh đã được khử trùng. Hãy chắc chắn rằng măng tây luôn ngập trong dung dịch muối trong quá trình bảo quản. Ở điều kiện lý tưởng, măng tây muối có thể bảo quản được đến 6 tháng.

Măng tây khô

Sau khi măng tây được chần qua nước, bạn tiến hành sấy khô măng tây cho đến khi trở nên giòn bằng lò sấy hoặc máy khử nước thực phẩm chuyên dụng.

Sau khi sấy khô và nguội, bạn cho măng tây vào lọ hoặc chai, sau đó phủ kín bằng băng dính và lưu trữ ở nơi khô ráo.

Lưu ý khi sử dụng măng tây

Mặc dù không thể phủ nhận những lợi ích của măng tây, nhưng vẫn có một số tác dụng phụ mà bạn cần lưu ý.

Đối với phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi tiêu thụ măng tây vì có thể ảnh hưởng đến cân bằng nội tiết và kiểm soát sinh sản.

Đối với những người có nguy cơ hoặc đang mắc các dạng dị ứng với hành tây, tỏi tây hoặc các thực phẩm cùng họ, cân nhắc trước khi tiêu thụ để tránh gây ra các phản ứng dị ứng tương tự.

Trên đây là những chia sẻ về ý nghĩa, cách trồng và những lợi ích tuyệt vời của cây măng tây từ Mytour. Hy vọng bạn đã hiểu thêm về măng tây và có thể trồng, chăm sóc cây tại nhà cũng như chế biến những món ăn ngon cho gia đình.