Bí quyết vận hành xe ô tô số tự động

Xe ô tô số tự động đã làm cho việc lái xe trở nên đơn giản hơn, nhưng để lái xe số tự động không phải là điều dễ dàng. Đa số người lái xe số tự động thường không quan tâm đến hướng dẫn sử dụng xe số tự động. Để lái xe số tự động an toàn, bạn cần hiểu rõ những điều sau:

Những điều cơ bản cần biết khi lái xe số tự động

Ý nghĩa của các chữ cái trên bảng số

• C/S: Sử dụng trên một số xe Mercedes cũ
• C: Comfort - Khởi động êm từ số 2
• S: Sport - Khởi động thể thao từ số 1
• B: Brake engine - Phanh động cơ dành cho hộp số tự động vô cấp
• M/S: Manual/Sport - Chế độ số tay/ số thể thao
• A/M: Tự động/Thủ công - Sang số tự động/Bằng tay
• E: Economy - Sử dụng trên hộp số sàn tự động
• P: Park - Chế độ đỗ xe
• R: Reverse - Chế độ lùi xe
• N: Neutral - Số không, ngắt truyền động
• D: Drive - Số tiến
• S: Sport - Số thể thao
• L: Low - Số thấp (tương tự số 1)

Cần đạp phanh để khởi động xe?

Hầu hết xe số tự động hiện nay yêu cầu tài xế phải đạp phanh mới có thể khởi động xe. Một số ít xe sử dụng chìa khóa để nổ máy có thể không yêu cầu đạp phanh, tuy nhiên để an toàn và hình thành thói quen, tài xế nên đạp phanh trước khi nổ máy.

Có thể khởi động xe ở số N không?

Có thể, bạn có thể khởi động xe ở số N (số không không ảnh hưởng đến hộp số) nhưng cần đảm bảo đã giữ phanh chặt.

Khởi động xe ở số N thường được sử dụng khi bạn muốn động cơ hoạt động mà không cần di chuyển xe, như khi muốn sưởi ấm động cơ trong thời tiết lạnh hoặc kiểm tra chức năng của động cơ mà không cần phải di chuyển xe.

Tuy nhiên, việc để xe ở số N quá lâu có thể gây hại cho hộp số, do đó chỉ nên sử dụng số N trong thời gian ngắn khi cần thiết. Nếu cần dừng xe trong thời gian dài, nên đặt xe ở số P (Parking) để đảm bảo an toàn.

Phần lớn xe số tự động hiện đại yêu cầu chuyển sang P mới tắt máy, vì vậy khi nổ máy cần đảm bảo số luôn ở P. Một số xe như Nissan X-Trail có thể khởi động khi số là N, tuy nhiên vẫn nên đảm bảo chuyển về P trước khi khởi động để đảm bảo an toàn.

Cần số thẳng và zigzag là gì?

Cần số thẳng là cách thiết kế cần số mà mọi vị trí số P, R, D, N đều nằm trên một đường thẳng, chỉ cần đẩy lên hoặc kéo xuống để chuyển số. Còn cần số zigzag là loại cần số có các số P, R, D, N, nhưng để chuyển số phải gạt ngang, kéo xuống hoặc đẩy lên để thay đổi.

Cả hai kiểu cần số này đều có chức năng điều chỉnh giữa các bánh răng trong hộp số để tăng hoặc giảm tốc độ của xe. Sự khác biệt chính là về hình dáng và cách di chuyển của cần số khi sử dụng.

Kỹ năng sử dụng xe số tự động

Sử dụng bao nhiêu chân khi lái xe?

Khi lái xe ô tô số tự động, bạn chỉ cần sử dụng chân phanh và chân ga, không cần sử dụng chân côn như khi lái xe số sàn. Nếu sử dụng chân trái đạp ga, chân phải đạp phanh, khi gặp tình huống khẩn cấp, bạn có thể đạp cả hai chân khiến quãng đường phanh tăng lên đáng kể, giảm hiệu quả phanh và thậm chí gây ra tình trạng xe trôi.

Ngoài ra, vị trí của chân phanh ở giữa không phù hợp với vị trí chân trái của tài xế. Vì vậy, nếu cố gắng sử dụng lâu dài có thể gây chấn thương cho xương sống và cổ chân.

Xử lý khi xe mất phanh?

Khi mất phanh trên xe số tự động, hãy giữ bình tĩnh và thực hiện các bước sau: Phanh bằng số sau đó kéo phanh tay từ từ và tìm vật cản để đâm vào hoặc chuyển sang số N và định vị xe vào lề đường.

Phương pháp xử lý khi mất phanh

Lưu ý rằng tình huống mất phanh là rất nguy hiểm và đáng sợ, không nên tắt máy vì sẽ làm giảm áp suất dầu phanh và làm cho vô-lăng bị khóa, không thể đánh lái.

Phương pháp xử lý khi bị kẹt ga?

Trên thực tế, nếu bạn giữ bình tĩnh và xử lý đúng cách, tình huống bị kẹt ga là dễ giải quyết hơn so với mất phanh. Trong trường hợp này, đầu tiên tài xế nên nhanh chóng đẩy cần số về N để ngắt truyền động, khiến ga không thể truyền động xuống bánh xe.

Sau khi chuyển về N, giữ bình tĩnh và sử dụng phanh để giảm tốc độ xuống mức an toàn, sau đó đưa xe vào lề đường và gọi cứu hộ.

Lưu ý: Không được tắt máy vì sẽ làm giảm áp suất dầu phanh, vô-lăng bị khóa không thể đánh lái.

Cách sử dụng số thể thao (số tay, số bán tự động)

Số thể thao, hay còn gọi là số tay hoặc số bán tự động, là tính năng cho phép tài xế tự chuyển số theo ý muốn. Một số xe có ký hiệu M (+/-) hoặc S (+/-), cho phép chuyển số lên hoặc xuống tuỳ ý.

Nhiều xe cũ không tích hợp tính năng này, chỉ có D3, 2, 1 tương đương với các cấp số 1, 2, 3, được sử dụng khi đi qua đèo hoặc để vượt xe khác. Ngoài ra, số L cũng tương đương với số 1.

Xe thể thao hoặc các trang bị cao cấp thường đi kèm lẫy chuyển số trên vô-lăng. Lẫy này hoạt động tương tự (+/-) dưới cần số, một bên để tăng số và một bên để giảm số.

Khái niệm cấp số trong xe số tự động là gì?

Trong hộp số tự động có cấp, mỗi cấp tương đương với một cấp số trên xe số sàn, với mỗi cấp là sự kết hợp của các bánh răng khác nhau. Ví dụ, trong hộp số tự động 6 cấp, khi khởi động sẽ ở cấp 1, sau đó khi đi trên đường thẳng sẽ từ từ chuyển lên các cấp số 2, 3, 4... do xe tự tính toán.

Trong hộp số tự động vô cấp (CVT), cấp số là ảo. Hộp số này không có các bánh răng kẹp vào nhau, mà chỉ có hai puli nối với nhau bằng dây đai. Để tăng thêm trải nghiệm lái xe, một số xe còn thiết kế thêm cấp số ảo. Ví dụ, khi ở cấp số 2 trên hộp số CVT, xe giữ nguyên vị trí giữa các puli để tỷ số truyền tương tự như số 2 trên hộp số tự động thông thường sử dụng bánh răng.

Chuyển từ D về N khi đang chạy có gây hại không?

Chuyển từ chế độ lái D (Drive) sang chế độ N (Neutral) trong khi đang lái không gây hại cho xe của bạn, nhưng đây là một hành động không cần thiết và có thể gây nguy hiểm cho bạn và các phương tiện khác trên đường.

Khi chuyển từ D sang N, động cơ của xe sẽ không còn kết nối với bánh xe nữa, do đó tốc độ của xe sẽ giảm dần và dừng lại. Hành động này không chỉ làm mất thời gian và khó khăn trong việc kiểm soát xe, mà còn có thể gây nguy hiểm cho các phương tiện khác trên đường.

Ngoài ra, việc chuyển từ D sang N khi đang chạy có thể gây ra các vấn đề cho hệ thống truyền động của xe, đặc biệt là hộp số tự động và các bộ phận liên quan khác. Thực hiện hành động này có thể gây hao mòn và gây ra sự cố, khiến chi phí sửa chữa tăng lên.

Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho bản thân và bảo vệ xe của bạn, luôn hãy sử dụng chế độ lái phù hợp và tránh chuyển từ chế độ lái D sang N khi đang di chuyển. Khi cần dừng xe, hãy sử dụng chân phanh để giảm tốc độ và đưa xe về trạng thái đứng yên.

Khi dừng đèn đỏ, nên để chế độ lái ở D, N hay P?

Theo chuyên gia lái xe của các hãng, tuỳ thuộc vào thói quen cá nhân mà có thể để ở D hoặc N, quan trọng là có thể kiểm soát xe ở trạng thái đứng yên. Nếu cần dừng nhanh và sẵn sàng để tiếp tục di chuyển, hãy để ở D và đạp phanh. Trong khi đó, nếu dừng lâu hơn, hãy chuyển sang chế độ N, kéo phanh tay và đạp phanh chân thêm.

Không nên để chế độ P vì P chỉ sử dụng khi đỗ xe. Để chế độ P ở đèn đỏ có thể gây hại cho hộp số nếu xe bị đâm từ phía sau. Ngoài ra, nhiều xe khi đặt ở chế độ P tự động mở khóa cửa, là cơ hội cho kẻ gian.

Việc giữ chế độ lái ở D (Drive) hoặc N (Neutral) khi dừng đèn đỏ không an toàn, đặc biệt khi muốn dừng xe trong thời gian dài. Trong chế độ D, động cơ của xe tiếp tục hoạt động và truyền động đến bánh xe, gây ra mòn hao cho các bộ phận của xe. Trong chế độ N, tốc độ của xe giảm dần và không khóa bánh xe, có thể gây nguy hiểm khi xe di chuyển đột ngột.

Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho bản thân và người khác, hãy chuyển chế độ lái vào N khi dừng đèn đỏ, đặc biệt khi muốn dừng xe trong thời gian dài.

Lái xe tự động khi lên xuống dốc

Leo dốc sử dụng số D hay số tay (+/-)?

Khi leo dốc, tốt nhất là sử dụng số D để hệ thống truyền động tự động điều chỉnh số và tốc độ theo địa hình, không cần phải chuyển sang số tay.

Xuống dốc sử dụng số D hay số tay (+/-)?

Khi xuống dốc, do quán tính xe trôi nhanh hơn đường bằng, hệ thống truyền động tự động có thể tăng số lên, khiến việc kiểm soát tốc độ trở nên khó khăn và phanh cũng có thể mất hiệu quả. Để giảm áp lực cho hệ thống phanh, tài xế nên sử dụng số tay, chuyển xuống số thấp để đạt hiệu quả nhất.

Khi đang ở số thấp, xe sẽ tự động phanh bằng hộp số, giúp tài xế duy trì tốc độ mong muốn mà không cần phải đạp phanh quá mạnh. Ngay cả các xe sử dụng hộp số CVT hiện nay cũng có các cấp số ảo, tài xế có thể chuyển xuống số thấp như khi sử dụng hộp số tự động thông thường.

Có nên tắt máy và chuyển về số N khi thả dốc không?

Không, khi thả dốc, nếu chuyển sang số N hoặc tắt máy, đó có thể là một cử chỉ nguy hiểm. Hầu hết các xe hiện đại sử dụng nhiều công nghệ điện tử, nếu tắt máy thì bánh lái sẽ bị khóa và không thể điều khiển. Thay vào đó, bạn nên sử dụng phanh để kiểm soát tốc độ và duy trì an toàn khi điều khiển xe trên đường dốc.

Khi bạn chuyển sang chế độ số N hoặc tắt máy, động cơ của xe sẽ không cung cấp đủ công suất để duy trì ổn định trên đường dốc. Nếu bạn không sử dụng phanh một cách đúng cách, xe có thể trôi dốc với tốc độ quá lớn và dẫn đến tai nạn.

Ngoài ra, khi thả dốc, bạn cũng có thể sử dụng phanh động cơ nếu xe của bạn có tính năng này. Phanh động cơ sử dụng sức mạnh của động cơ để giảm tốc độ của xe, giúp giảm tải cho hệ thống phanh và duy trì ổn định khi điều khiển trên đường dốc.

Tóm lại, để đảm bảo an toàn khi thả dốc trên đường dốc, bạn nên sử dụng phanh và tránh chuyển sang chế độ số N hoặc tắt máy.

Để tránh tụt dốc khi khởi hành

Trên đường dốc nhỏ, việc nhả phanh và nhấn ga đầu có thể giúp xe không bị tụt dốc, bởi lẽ nước ga sẽ giữ xe tiến lên. Xe trang bị Hỗ trợ Khởi hành Ngang dốc cũng giữ xe không tụt dốc trong khoảng 3 giây sau khi bạn nhả phanh.

Với đường dốc cao hơn, những chiếc xe không có hỗ trợ sẽ tụt dốc khi bạn nhả phanh. Dưới đây là một số cách để tránh tình trạng này:

• Người đã quen với việc lái xe số tự động có thể nhanh chóng chuyển từ phanh sang ga và nhấn ga nhẹ để giữ xe không bị tụt dốc. Phương pháp này chỉ làm xe lùi lại một chút mà không gây ra va chạm phía sau.
• Sử dụng phanh tay. Đây là phương pháp phổ biến nhất. Kéo phanh tay, chuyển sang ga, nhấn ga nhẹ để tăng tốc rồi giảm phanh tay tiếp tục di chuyển.
• Sử dụng cả hai chân. Đây là phương pháp mà một số người thích sử dụng, nhưng không được khuyến khích cho tất cả mọi người trên đường. Khi sử dụng cách này, chân trái giữ phanh, chân phải nhẹ ga, và khi cảm nhận được đà của xe, bạn có thể buông phanh trái để tiếp tục di chuyển.

Hãy lưu ý rằng, khi khởi hành trên địa hình dốc với xe số tự động, bạn cần phải thực hiện mọi thứ một cách nhẹ nhàng và chậm rãi để tránh xe tụt dốc. Khi xe đã bắt đầu di chuyển, hãy điều chỉnh tốc độ và chuyển sang chế độ lái xe bình thường.

Kỹ năng dừng đỗ xe số tự động

Khi đỗ xe, nên dùng phanh tay trước hay về P trước?

Nên dùng phanh tay trước. Quy trình an toàn nhất là đạp phanh chân, chuyển sang N, kéo phanh tay, thả phanh chân, sau đó mới về P.

Nếu về P trước, có thể quên hoặc vội vã không chuyển hết sang P và chỉ chuyển đến R, khiến xe lùi khi thả phanh chân. Ngoài ra, kéo phanh tay trước khi thả phanh chân có thể khiến xe nhúc nhích, tạo áp lực lớn lên bánh răng ở hộp số.

Cần dừng hoàn toàn khi chuyển từ D sang R và ngược lại?

Chính xác. Chỉ nên chuyển cần số khi xe đã hoàn toàn dừng lại. Khi cần lùi hoặc tiến liên tục để quay đầu hoặc đỗ xe, nhiều người lái thường chuyển số từ D sang R và ngược lại khi xe vẫn còn chuyển động.

Do sự vội vã, có thể bạn không chuyển cần số đúng và nhầm lẫn, điều này có thể dẫn đến nguy hiểm. Khi chuyển từ D sang R hoặc ngược lại khi xe đang chạy, hộp số sẽ phải thay đổi giữa hai chế độ khác nhau và các bộ phận truyền động sẽ hoạt động ở tần số và tốc độ khác nhau. Việc thực hiện thao tác này khi xe đang chạy có thể gây va chạm hoặc làm hỏng các bộ phận truyền động của xe.

Vì vậy, trước khi chuyển số, bạn nên dừng hoàn toàn xe và đặt chân lên phanh để đảm bảo an toàn. Sau đó, bạn có thể thực hiện thao tác chuyển số một cách nhẹ nhàng và chuyển sang chế độ lái xe tiếp theo.

Nút Shift Lock được sử dụng để làm gì?

Khi xe không được khởi động, cần số bị khóa và không thể di chuyển. Nút Shift Lock trên khu cần số có chức năng mở khóa giúp chuyển số. Trong trường hợp xe hết pin, tắt máy giữa đường, tài xế có thể nhấn giữ nút Shift Lock để chuyển số.

Tuy nhiên, trên một số xe, nút này có thể bị ẩn, chỉ có một nắp che và cần sử dụng một đồ cứng và mỏng để gỡ nắp che ra, sau đó sử dụng một chiếc lẫy nhỏ bên trong để chuyển số.