1. Dấu hiệu cho thấy gãy xương
1.1. Phân loại gãy xương
- Gãy xương mở: Có thể gây ra bởi sự va đập trực tiếp từ bên ngoài, hoặc do sự va đập gián tiếp có thể làm xương vỡ và thủng da. Trong trường hợp gãy xương mở, thường kèm theo vết thương bên ngoài da ở vị trí gãy.
Gãy xương kín xảy ra khi có gãy xương mà không có chảy máu ra ngoài
- Gãy xương kín: Đây là trường hợp khi xương gãy mà không có vết thương ở vị trí gãy hoặc gần đó.
- Gãy nguyên vị trí: Xương bị gãy nhưng vẫn ở nguyên vị trí ban đầu, không bị di chuyển.
- Gãy xiên: Xương bị gãy theo một góc nghiêng so với đường thẳng của nó.
- Xương gãy thành nhiều mảnh.
- Đường gãy xương.
- Gãy ngang: Đây là trường hợp phần xương bị gãy ở góc vuông so với trục dọc của nó.
- Xương bị gãy thành 3 phần.
1.2. Dấu hiệu của gãy xương
Dưới đây là một số dấu hiệu của việc xương bị gãy:
- Nghe thấy tiếng ồn bất thường khi có va chạm đột ngột hoặc sau khi ngã.
- Ở vị trí bị gãy xương, bạn có thể cảm nhận đau rát, tê liệt do xương thiếu máu. Cơ thể cũng có thể có biểu hiện co cứng do cố gắng cố định xương.
- Có những vết bầm tím xuất hiện tại vị trí gãy hoặc xung quanh do máu bị tổn thương. Sau vài ngày, khi máu trở lại thông thoáng, những vết bầm có thể chuyển sang màu xanh hoặc màu vàng.
Giảm khả năng di chuyển do xương bị gãy
- Đối với những trường hợp bị gãy hở, người bệnh có thể chảy máu hoặc xương có thể lòi ra ngoài da. Khi đó, người bệnh có thể gặp tình trạng choáng váng, cảm giác chân tay lạnh, mất tỉnh táo, và ra nhiều mồ hôi do huyết áp giảm đột ngột.
- Biến dạng của chi: Độ biến dạng phụ thuộc vào mức độ của gãy xương. Trong trường hợp gãy kín, cấu trúc bên trong chi có thể bị thay đổi. Trong khi đó, ở trường hợp gãy hở, xương có thể bị chồi ra ngoài.
- Sự hạn chế về khả năng di chuyển.
2. Các biến chứng của gãy xương và cách xử trí
Nếu không được chăm sóc kịp thời và đúng cách, gãy xương có thể gây ra nhiều biến chứng, gây suy giảm khả năng di chuyển và nguy cơ tổn thương cơ quan nội tạng, đe dọa tính mạng của bệnh nhân. Dưới đây là một số biến chứng gãy xương và cách xử trí hiệu quả.
2.1. Sự sốc chấn thương do gãy xương
- Nguyên nhân:
+ Do đau vì các dây thần kinh cảm giác xung quanh vị trí gãy xương và vùng trên màng xương bị tổn thương.
+ Do mất máu: Khi các mạch máu xung quanh các mô mềm gần vị trí gãy xương hoặc các mạch máu chính bị tổn thương, điều này có thể gây ra chảy máu và mất nhiều máu.
+ Những trường hợp gãy xương kín kèm máu chảy bên trong có thể gây ra sự ứ đọng tại vị trí gãy và các mô mềm xung quanh, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.
- Hướng dẫn xử trí: Đối với những trường hợp bệnh nhân gặp sốc do đau và mất máu, có thể xử trí như sau:
+ Tiêm dung dịch, chất điện giải và thực hiện bù máu đã mất.
+ Cung cấp oxy cho bệnh nhân nếu cần.
+ Giữ máu và ổn định vị trí xương bị gãy.
+ Giảm đau bằng cách gây tê ổ gãy hoặc sử dụng thuốc giảm đau tác động đến hệ thần kinh trung ương đối với những trường hợp không gây tổn thương sọ não, vùng bụng hay ngực, phổi.
2.2. Chèn ép trong khoang cấp tính
Khi áp lực trong khoang cấp tính tăng cao sẽ gây ra sự ép vào các mạch máu, dẫn đến tê liệt các dây thần kinh, thậm chí là tử vong. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do sự phình to hoặc sự tích tụ máu bên trong kết hợp với việc bó bột quá chặt hoặc sự ép quá mạnh từ bên ngoài.
Sự bó bột quá chặt có thể dẫn đến chèn ép trong khoang cấp tính
Khi bị chèn ép trong khoang cấp tính, người bệnh có thể thấy đau đớn, giảm hoặc mất khả năng vận động, vùng da dưới nơi bị chèn ép có thể lạnh hơn bình thường, và nguy cơ bị hoại tử tăng lên khi thời gian bị chèn ép kéo dài.
Cách điều trị biến chứng gãy xương này như sau:
- Loại bỏ một số nguyên nhân gây chèn ép từ bên ngoài như cắt băng ép hoặc gỡ bột bè.
- Sử dụng thuốc giảm đau.
- Kê cao phần bị gãy. Tuy nhiên, chỉ cần kê cao đúng mức cần thiết.
- Nếu biến chứng không cải thiện sau 2 giờ, bác sĩ có thể quyết định phải phẫu thuật. Trong những trường hợp nghiêm trọng, việc cắt cụt chi có thể là cần thiết.
2.3. Tổn thương mạch máu chính
Biến chứng gãy xương này có thể là tổn thương kèm theo hoặc do đầu xương gãy di chuyển gây ép lên mạch máu chính. Những tổn thương mạch máu chính có thể gồm thủng, rách, đứt,... dẫn đến chảy máu nhiều hoặc tụ máu gây hội chứng chèn ép trong khoang.
Cách xử trí như sau: Sửa chữa xương sớm, phẫu thuật để tiến hành khâu nối hoặc ghép mạch.
2.4. Tổn thương thần kinh chính
- Nguyên nhân gây tổn thương thần kinh có thể là do tình trạng ép, căng, hoặc lệch. Người bệnh có thể gặp tình trạng mất cảm giác hoặc liệt ở chi bị tổn thương dây thần kinh chính.
- Phương pháp xử trí: Nắn sớm để giải phóng áp lực chèn ép. Trong trường hợp người bệnh không có sự hồi phục sau 4 tuần, bác sĩ có thể quyết định phải tiến hành mổ thám sát:
+ Nếu dây thần kinh bị kẹt giữa ổ gãy, cần giải phẫu để giải phóng áp lực.
+ Nếu dây thần kinh bị đứt, phẫu thuật nối hoặc ghép dây thần kinh sẽ được thực hiện.
+ Trong những trường hợp đã nối dây thần kinh nhưng không có sự hồi phục, cần tiến hành mổ chuyển gân.
2.5. Xương bị lệch
Có thể xảy ra do phương pháp điều trị không đúng cách, làm cho xương lệch trục, cong gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến khả năng vận động.
Xương bị lệch ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng vận động
Bác sĩ có thể xử trí bằng cách nắn xương hoặc phẫu thuật với một số phương pháp như sử dụng nẹp, tấm kim loại hoặc ốc vít, đặt thanh nội tủy vào trong hốc xương hoặc áp dụng một số phương tiện kết hợp từ bên ngoài.
2.6. Tổn thương nội tạng
Một số tổn thương nội tạng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng như vỡ xương chậu, vỡ bàng quang, chít hẹp niệu đạo, rò rỉ nước tiểu, làm dập phổi,... Tùy vào từng trường hợp và mức độ biến chứng, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp xử trí phù hợp.
Dưới đây là một số biến chứng gãy xương và cách xử trí hiệu quả. Để biết thêm thông tin hoặc kiểm tra sức khỏe xương khớp, Chuyên khoa Cơ xương khớp tại Bệnh viện Đa khoa Mytour là lựa chọn đáng tin cậy.
Trong các trường hợp cần phẫu thuật, Chuyên khoa Cơ xương khớp sẽ hợp tác với Khoa Ngoại tổng hợp và các chuyên khoa liên quan để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Khoa Ngoại tổng hợp tập trung các bác sĩ chuyên môn, giàu kinh nghiệm và được trang bị trang thiết bị hiện đại, mang lại sự an tâm và giảm đau tối đa cho người bệnh.