Nguyên nhân và phân loại bệnh thoát vị bẹn
Nguyên nhân
Thoát vị bẹn là bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường xảy ra nhiều nhất ở người cao tuổi. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh này có thể kể đến như:
- Cơ bụng yếu.
- Áp lực trong ổ bụng gây tổn thương mô liên kết.
Nam giới có cơ bụng yếu dễ mắc thoát vị bẹn
- Sự căng thẳng, áp lực lâu dài lên bụng.
- Ống phúc tinh mạc trước đó bị bít giờ mở ra làm tăng áp lực trong ổ bụng.
- Thành bụng nam giới yếu vì có dây thừng tinh chạy qua.
Ngoài ra, nhiều nguyên nhân như khiêng vật nặng, bệnh xơ gan cổ chướng, ho lâu, u đại tràng, tuyến tiền liệt phì đại,... cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh thoát vị bẹn.
Phân loại
Bệnh thoát vị bẹn có thể được phân loại dựa trên nguyên nhân gây ra thành các nhóm như sau:
- Bị thoát vị bẹn
Nguyên nhân phổ biến trong trường hợp này là do tuổi già làm cho thành bụng suy yếu. Ngoài ra, phẫu thuật vùng bẹn, chấn thương, béo phì, suy dinh dưỡng cũng được coi là yếu tố gây ra thoát vị.
Đặc biệt, những vấn đề sau cũng có thể làm tăng áp lực ổ bụng trong thời gian dài và tăng nguy cơ bị thoát vị bẹn: ho kéo dài; táo bón kéo dài; có khối u lớn trong bụng; mang thai làm tăng áp lực bên trong, gây suy yếu cơ bụng.
- Thoát vị bẹn bẩm sinh
Thường thì sau khi sinh, ống bẹn sẽ tự đóng lại. Tuy nhiên, ở một số trẻ, vì một lí do nào đó mà điều này không xảy ra, dẫn đến việc các thành phần trong ổ bụng có điều kiện thuận lợi để chui qua ống này và gây ra thoát vị bẹn bẩm sinh.
Thoát vị bẹn bẩm sinh xảy ra khi ống bẹn không đóng lại
Những biến chứng nguy hiểm của thoát vị bẹn
Về cơ bản, thoát vị bẹn không phải là bệnh nguy hiểm mà nguy hiểm đến từ các biến chứng do bệnh gây ra. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra hoại tử mạc treo - ruột, đe dọa đến tính mạng. Các biến chứng điển hình có thể gồm:
- Thoát vị kẹt
Đây là trạng thái khi khối thoát vị bên trong không thể trở lại vào bụng dù đã cố gắng đẩy lên bằng tay. Khi đó, một phần của cơ quan trong bụng bị kẹt trong túi thoát vị tạo thành một khối cứng gây ra các triệu chứng như táo bón, buồn nôn, đau,...
Mặc dù máu vẫn được cung cấp đầy đủ trong biến chứng này, nhưng khối thoát vị sẽ gây áp lực lên các cấu trúc xung quanh. Nếu không được điều trị kịp thời, khối này có thể phát triển lớn hơn và gây chấn thương hoặc tiến triển thành thoát vị nghẹt.
- Thoát vị nghẹt
Biến chứng này rất nguy hiểm vì phần cơ quan trong túi thoát vị bị xoắn lại, làm máu không lưu thông đến đó, gây ra hoại tử. Người bị thoát vị bẹn trong tình trạng này thường xuất hiện triệu chứng đau, sốt, sưng đỏ, viêm. Các biến chứng thường gặp của thoát vị nghẹt bao gồm:
+ Nghẹt ruột
Nghẹt ruột xảy ra khi không thể đẩy cơ quan trong túi thoát vị trở lại vào bụng được. Nguyên nhân của tình trạng này thường là do cơ quan bị kẹt trong túi thoát vị, dính vào cổ hoặc các phần trong của túi thoát vị. Người bệnh thường không có triệu chứng nào ngoài đau và túi thoát vị tăng kích thước. Trong trường hợp có triệu chứng tắc ruột, người bệnh cần được phẫu thuật cấp cứu ngay lập tức.
Thoát vị bẹn biến chứng không được phẫu thuật cấp cứu kịp thời có thể gây nguy hiểm cho tính mạng
+ Tắc ruột
Tình trạng biến chứng thoát vị bẹn trong trường hợp này thường xảy ra với ruột non hoặc đôi khi là dạ dày, ít khi xảy ra với kết tràng. Người bệnh thường cảm thấy đau liên tục hoặc đau quặn, da vùng thoát vị biến đổi màu, buồn nôn, nôn,... Nếu không can thiệp ngay sẽ gây hoại tử nguy hiểm cho tính mạng.
+ Tắc ruột
Vì áp lực ở cổ thoát vị, quai ruột bị tổn thương dẫn đến không liên tục lưu thông trong ruột, gây tắc nghẽn. Bệnh nhân có thể gặp đau bụng, buồn nôn, nôn, và nếu để lâu có thể gặp viêm túi ruột.
Ngoài những biến chứng trên, thoát vị bẹn ở nam giới có thể tạo điều kiện cho hoại tử, teo, xoắn,... của tinh hoàn, gây vô sinh.
Nhìn chung, thoát vị bẹn không nguy hiểm nếu khối phồng có thể xẹp khi nghỉ hoặc đẩy trở lại được. Tuy nhiên, nếu biến chứng thành thoát vị nghẹt, cần phải đưa người bệnh đến bệnh viện mổ cấp cứu ngay để tránh nguy cơ hoại tử đe dọa tính mạng.
Để tránh biến chứng do thoát vị bẹn gây ra, khi có dấu hiệu như tăng kích thước khối thoát vị, đau nhói không giảm bớt, hoặc trẻ em gặp vấn đề này, cần phải thăm khám bác sĩ ngay.