Ai có nguy cơ cao mắc tiền sản sau sinh?
Tiền sản sau sinh là gì và tác động ra sao?
Triệu chứng của tiền sản sau sinh xuất hiện từ 48 đến 72 giờ sau khi sinh, là hiện tượng hiếm gặp, được xác định bởi áp lực máu tăng đột ngột và sự tồn dư protein trong nước tiểu. Một số trường hợp có thể phát triển đến một tháng sau sinh mới bắt đầu phát hiện tiền sản sau sinh, được gọi là tiền sản sau sinh muộn.
Triệu chứng tiền sản giật sau sinh thường xuất hiện từ 48 đến 72 giờ sau khi em bé sinh ra
Các chuyên gia y tế cho biết, tiền sản giật có thể bắt đầu trong thai kỳ nhưng một số sản phụ không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi em bé chào đời. Khoảng 600 phụ nữ mỗi năm bị ảnh hưởng bởi tiền sản giật sau sinh, nhưng việc thống kê khó khăn vì một số người đã trải qua tiền sản giật sau sinh từ trước khi sinh và một số khác chỉ bị sau khi sinh xong.
1.2. Nhóm nguy cơ cao mắc tiền sản giật sau sinh
Việc xác định một sản phụ có thể mắc tiền sản giật sau sinh là rất khó khăn. Một số yếu tố sau đây được nhiều chuyên gia y tế cho rằng sẽ tăng nguy cơ mắc hội chứng này:
- Huyết áp tăng cao trong thai kỳ hoặc sau 20 tuần có biểu hiện huyết áp không bình thường.
- Có tiền sử tiền sản giật trong lần mang thai trước đó.
- Đã từng được chẩn đoán mắc tiền sản giật sau sinh trong các thai kỳ trước đó.
- Sản phụ đã tăng cân quá nhiều trong thai kỳ.
2. Tiền sản giật sau sinh có nguy hiểm không?
Tiền sản giật sau sinh là một biến chứng nghiêm trọng cần phát hiện sớm vì có thể gây ra nhiều biến chứng đe dọa tính mạng của cả thai nhi và mẹ:
- Sản giật sau sinh
Là tình trạng cơn co giật xảy ra sau sinh kết hợp với các triệu chứng của tiền sản giật sau sinh. Nó có thể đe dọa sức khỏe của mẹ và thai nhi bởi có thể gây tổn thương cho nhiều cơ quan như thận, gan, mắt, não.
- Phù phổi
Là tình trạng phổi của mẹ bị ngập nước, gây nguy cơ đe dọa tính mạng.
Bịnh đột quỵ
Đây là tình trạng cục bộ trên não do sự giảm cung cấp máu, khiến não thiếu chất dinh dưỡng và oxy.
Cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu, gây ra tình trạng thuyên tắc huyết khối cấp cứu.
Một tình trạng y tế khẩn cấp khi mạch máu bị tắc nghẽn bởi cục máu đông.
Hội chứng HELLP, một biến thể của bệnh nhân mẹ mang thai có nguy cơ cao cho cả mẹ và thai nhi.
Triệu chứng của hội chứng này bao gồm tăng men gan, huyết tán và tiểu cầu thấp, gây tổn thương cho các tế bào hồng cầu và đe dọa sự sống của phụ nữ mang thai.
Hội chứng HELLP gây tổn thương cho hồng cầu - một biến chứng nguy hiểm của tiền sản giật sau sinh.
Phát hiện và điều trị tiền sản giật sau sinh đòi hỏi sự chú ý đặc biệt.
Chú ý đến các triệu chứng lâm sàng trong việc phát hiện và điều trị tiền sản giật sau sinh.
Hầu hết các bà mẹ sau sinh khó có thể tự nhận biết triệu chứng của tiền sản giật. Có những người không bao giờ xuất hiện triệu chứng tiền sản giật suốt thời gian mang thai. Ngoài ra, sau sinh, cơ thể của phụ nữ vẫn chưa hoàn toàn phục hồi và họ phải tập trung vào việc chăm sóc em bé, dễ dàng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo bệnh tình.
Triệu chứng của tiền sản giật sau sinh khá giống với tiền sản giật:
- Huyết áp tăng cao vượt quá mức bình thường (> 140/90 mmHg).
- Protein trong nước tiểu tăng cao: > 0.5 g/L nếu lấy mẫu ngẫu nhiên hoặc >0.3 g/L nếu lấy mẫu trong vòng 24 giờ.
- Đau đầu cực kỳ mãnh liệt.
- Thị lực biến đổi: tạm thời mất thị lực, mờ mắt, nhạy cảm với ánh sáng.
- Đau bụng ở trên, chủ yếu ở phía dưới xương sườn bên phải.
- Lượng nước tiểu giảm đi.
Đây là các dấu hiệu cảnh báo tiền sản giật sau sinh, nếu mẹ bầu gặp phải cần được kiểm tra ngay tại cơ sở y tế.
3.2. Chẩn đoán gần lâm sàng
Khi sản phụ đi kiểm tra tiền sản giật sau sinh tại bệnh viện, cần thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng sau:
- Xét nghiệm máu
Mục đích của xét nghiệm là kiểm tra chức năng gan, thận, mức độ giảm tiểu cầu, và tình trạng đông máu có bình thường hay không.
- Xét nghiệm nước tiểu
Tương tự như tiền sản giật trong thai kỳ, sản phụ cần làm xét nghiệm này để đánh giá nồng độ protein niệu. Nếu Protein niệu ≥ 300mg/24 giờ hoặc protein niệu ≥ 0.3 (mg/dL) trong nước tiểu ngẫu nhiên, sản phụ có nguy cơ bị tiền sản giật sau sinh.
Xét nghiệm protein niệu hỗ trợ chẩn đoán tiền sản giật sau sinh
3.3. Phương pháp điều trị tiền sản giật sau sinh
Với những trường hợp đã được chẩn đoán tiền sản giật sau sinh đầy đủ, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp tùy thuộc vào mức độ của bệnh. Thông thường, sản phụ sẽ được kê đơn thuốc chống co giật trong vòng 24 giờ.
Sau khi sử dụng thuốc, bác sĩ sẽ kiểm tra lại huyết áp, các triệu chứng và nồng độ protein niệu của sản phụ. Nếu huyết áp vẫn cao, bác sĩ có thể sẽ kê thêm thuốc giảm huyết áp.
Hiện chưa có biện pháp phòng ngừa cụ thể cho tiền sản giật sau sinh, do đó, việc quan sát cơ thể và phát hiện triệu chứng sớm là quan trọng. Thai phụ cần chú ý đến các triệu chứng bất thường và đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.
Ngoài việc quan sát huyết áp, sản phụ cũng cần thường xuyên theo dõi, đặc biệt là những trường hợp có nguy cơ.
Sau sinh, cơ thể của sản phụ trải qua nhiều biến đổi và yếu đuối, đặc biệt trong việc chăm sóc con nhỏ. Việc có người thân ở bên cạnh để hỗ trợ và chăm sóc sức khỏe là quan trọng. Tiền sản giật sau sinh không được coi thường, nên nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ, sản phụ nên đi khám ngay để được chăm sóc tốt nhất.