Bài toán
Phân tích và nhận diện các lỗi lập luận trong các đoạn văn trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 12 trang 211
Giải đáp cụ thể
Phân đoạn a:
- Vấn đề: Đoạn văn này mắc phải lỗi lẽ và lý lẽ không phù hợp. Lập luận chưa được trình bày đầy đủ.
- Sửa chữa: Tầm quan trọng lớn nhất của văn học dân gian nằm ở giá trị nhân thức. Văn học dân gian chứa đựng một kho tàng kiến thức vô cùng phong phú về tự nhiên và đời sống xã hội: những câu tục ngữ, ca dao không chỉ mang lại kiến thức, kinh nghiệm sống mà còn tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người. Những câu chuyện cổ tích giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ giữa cái thiện và cái ác, tinh thần luôn hướng về hướng thiện của dân tộc.
Phân đoạn b:
- Vấn đề: Sử dụng từ ngữ không phù hợp trong mối quan hệ từ.
- Sửa chữa: Nhân vật thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long không chỉ say mê công việc mà còn yêu đời, yêu con người. Anh ta còn rất khao khát gặp gỡ người khác. Anh ta muốn gặp gỡ người tới mức tự mình kéo một cành cây lớn chắn ngang đường chỉ để có cơ hội gặp gỡ và trò chuyện với nhóm khách du lịch đang đi lên Sa Pa, dù chỉ trong vài phút. Sự khao khát gặp gỡ của anh ta giúp ta hiểu thêm về tính cách, tâm hồn của anh. Anh vẫn yêu đời, yêu con người.
Phân đoạn c:
- Vấn đề: Các câu văn diễn đạt ý không mạch lạc, không liên kết với nhau. Đây là tình trạng “lắp ghép' thiếu mạch lạc.
- Sửa chữa: Trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân, chúng ta được chứng kiến sức mạnh của lòng nhân ái trong những hoàn cảnh khó khăn của cuộc sống. Trong tình cảnh đói nghèo, họ đã học cách dựa dẫm lẫn nhau, chia sẻ. Đó là minh chứng cho giá trị nhân đạo trong tác phẩm.
Phân đoạn d:
- Vấn đề: Câu 3 và 4 không liên quan đến nội dung của bài viết.
- Sửa chữa: Ai đã từng đối mặt với biển đều có cảm nhận về vẻ đẹp kỳ diệu và sức mạnh của những con sóng dội bờ. Những con sóng luôn biến đổi không ngừng, đôi khi êm đềm, dịu dàng, đôi khi lại mãnh liệt, hung dữ. Chính vì vậy, Xuân Quỳnh đã so sánh tình yêu của mình với những con sóng “Dữ dội và êm ái - Ồn ào và yên bình'. Bằng cách này, cô ấy đã truyền đạt tình yêu của mình thông qua hình ảnh sóng biển.
Phân đoạn e:
- Vấn đề: Sự không nhất quán giữa quan điểm và bằng chứng, cùng với một số lỗi về từ ngữ.
- Sửa chữa: Tình thương của Nguyễn Du dường như tràn ngập trong tất cả các khía cạnh của Truyện Kiều. Mỗi đoạn trích đều thể hiện tâm hồn nhân ái của ông. Ông thương Kiều phải bán mình để chuộc tội cho cha và em. Ông cảm thấy tiếc nuối khi Kiều phải trải qua hai lần trải qua những cảnh khổ cực. Ông đồng cảm, chia sẻ với Kiều. Qua đó, chúng ta có thêm hiểu biết về vì sao Truyện Kiều lại nổi tiếng với tinh thần nhân đạo.
Phân đoạn g:
- Vấn đề: Trích dẫn không phù hợp với quan điểm được trình bày.
Quan điểm: “Hình ảnh những thế hệ cây xà nu cũng thể hiện sự kế thừa của thế hệ người Xô-man' không phù hợp với trích dẫn: “Có những cây non đã lớn ngang ngực đã bị đại gia chặt thành hai phần... nhưng cũng có những cây vươn lên-cao đầu người, cành lá mượt mà như con chim đã đầy lông, đầy lông vụn'. Có một số câu không rõ ý, cần phải chỉnh sửa.
- Sửa chữa: “Cây xà nu là một loài cây thuộc họ thông, phổ biến trong rừng Tây Nguyên. Xà nu là loài cây quý, nổi tiếng với sức sống mãnh liệt. Rừng xà nu là biểu tượng của người dân Xô-man. Hình ảnh những thế hệ cây xà nu là biểu tượng cho sự liên tục của thế hệ con người trong cuộc chiến tranh không đều với đế quốc Mỹ'.
Phân đoạn h:
- Vấn đề: Quan điểm không rõ ràng, lập luận chưa được cấu trúc chặt chẽ.
- Sửa chữa: 'Văn học dân gian góp phần nuôi dưỡng tinh thần con người. Các tác phẩm văn học dân gian luôn hướng con người về điều tốt lành. Câu chuyện về Cô Tấm sống chết nhiều lần để cuối cùng trở thành người, trừng trị kẻ thù, giành lại hạnh phúc. Thạch Sanh là biểu tượng của lao động mạnh mẽ, dũng cảm và trung thực, bị Lý Thông gian lừa dối nhưng cuối cùng vẫn trở thành phò mã, kế vị vua. Những câu ca dao làm cho ta đắm chìm trong tình yêu quê hương, tình yêu đất nước và sự gắn bó với con người, lòng biết ơn tổ tiên, cha mẹ, khích lệ mỗi người phát triển tâm hồn. Văn học dân gian còn là nguồn cảm hứng cho nhiều phong cách nghệ thuật, mở ra hướng đi cho văn chương viết. Nhà văn thường tìm kiếm trong truyện cổ tích, nhà thơ tìm kiếm trong ca dao. Có lẽ đó chính là văn học về nội dung truyện, cấu trúc truyện, những tình tiết, sự kiện, tình huống gây sự chú ý cho người đọc. Cách diễn đạt so sánh, ám chỉ, nhân hoá... của ca dao là bài học quý giá cho những nhà thơ và những ai 'mắc kẹt trong thơ'.