1. Bài 1: Tôn trọng sự công bằng
Câu 1:
a) Trả lời:
Hành động của quan tuần phủ Nguyễn Quang Bích phản ánh một tinh thần dũng cảm và trung thực kiên định. Ông là hình mẫu tiêu biểu của người sẵn sàng đứng lên và chiến đấu đến cùng để bảo vệ sự thật và công lý, không bao giờ chấp nhận những điều sai trái.
Những hành động của Nguyễn Quang Bích minh chứng cho tinh thần bất khuất trước áp lực và sự quyết tâm chiến đấu vì chân lý và công bằng. Ông là tấm gương tuyệt vời, chứng minh rằng dù trong hoàn cảnh khó khăn, tinh thần và trái tim con người có thể vượt qua mọi thử thách để xây dựng một xã hội công bằng và trong sạch hơn.
b) Trả lời:
Để xử sự đúng đắn trong các tình huống như vậy, mỗi người cần có nhận thức rõ ràng và hành động dựa trên sự tôn trọng sự thật, bảo vệ công lý và phản đối những hành vi sai trái. Trước hết, việc nhận thức đúng đắn là nền tảng thiết yếu. Mỗi cá nhân nên tìm hiểu thông tin và hiểu rõ tình hình trước khi quyết định hoặc hành động. Sự hiểu biết và nhận thức chính xác giúp đưa ra quyết định và hành động dựa trên sự thật và công lý.
Hành vi và cách ứng xử phù hợp là yếu tố quan trọng. Chúng ta cần hành động dựa trên nguyên tắc tôn trọng và công bằng, bảo vệ lẽ phải và phê phán những hành vi sai trái một cách có trách nhiệm. Đôi khi, việc đứng lên và nói lên sự thật có thể gặp khó khăn và áp lực, nhưng đó là cách chúng ta đóng góp vào xã hội và xây dựng môi trường công bằng hơn.
Câu 2:
1) Trả lời:
Em chọn phương án (C). Em sẽ chọn cách tiếp cận bằng cách lắng nghe ý kiến của bạn và tự mình phân tích, đánh giá xem ý kiến nào là hợp lý nhất để theo đuổi. Lý do là em tin rằng việc lắng nghe quan điểm của bạn là cách thể hiện sự tôn trọng và đánh giá cao ý kiến của người khác.
Việc lắng nghe ý kiến của bạn không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn giúp em nhận thức được các quan điểm và góc nhìn khác nhau. Tuy nhiên, em không dừng lại ở đó. Em sẽ tự phân tích và đánh giá mức độ hợp lý của ý kiến đó. Điều này yêu cầu sự khách quan và trí tuệ trong quá trình đưa ra quyết định.
Nếu em thấy ý kiến của bạn là hợp lý và đúng đắn, em sẽ bảo vệ quan điểm đó và chấp nhận nó, điều này chứng tỏ sự tôn trọng lẽ phải. Ngược lại, nếu em nghĩ ý kiến của bạn chưa chính xác, em sẽ cố gắng thuyết phục bạn và người khác bằng cách đưa ra lập luận và bằng chứng để chứng minh điều sai. Mục tiêu cuối cùng vẫn là tôn trọng sự thật và đưa ra quyết định hoặc hành động tốt nhất dựa trên thông tin và lẽ phải.
2) Trả lời
Em chọn phương án (c). Lý do là em tin rằng việc chỉ ra lỗi và hỗ trợ để cải thiện là hành động đúng đắn, không giấu diếm sai sót và đồng thời tôn trọng sự thật.
Khi bạn mắc lỗi, việc chỉ rõ và hỗ trợ bạn nhận ra sai sót giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề và cách cải thiện. Quan trọng là sự thẳng thắn và tôn trọng trong việc chỉ ra lỗi, điều này không chỉ giúp bạn nhận thức mà còn điều chỉnh suy nghĩ và hành vi theo hướng tích cực hơn.
Bằng cách này, em không chỉ giúp bạn mà còn xây dựng môi trường giao tiếp đáng tin cậy và lành mạnh. Điều này thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến sự phát triển của bạn, đồng thời giúp cả hai bên học hỏi và trưởng thành hơn.
3) Trả lời
Theo em, các hành động (a), (c), (e) thể hiện sự tôn trọng đối với công lý.
4) Trả lời
Hãy liệt kê một số ví dụ về việc tôn trọng hoặc không tôn trọng công lý mà em đã nghe từ bố mẹ hoặc đọc từ sách báo.
5) Trả lời
Vàng thật không sợ lửa.
Nói đúng củ cải cũng phải nghe.
Danh ngôn: “Những điều không rõ ràng không nên được công nhận'
6) Trả lời
Để trở thành người tôn trọng lẽ phải, chúng ta cần rèn luyện thói quen tự kiểm tra hành vi và liên tục cải thiện bản thân. Dưới đây là một số cách để thực hiện điều này: Xem xét hàng ngày: Dành thời gian mỗi ngày để đánh giá hành vi và quyết định của bản thân. Hãy tự hỏi liệu hành động của mình có dựa trên lẽ phải và tôn trọng người khác không. Phân biệt hành vi: Học cách phân biệt hành vi nào thể hiện sự tôn trọng lẽ phải và hành vi nào không. Điều này bao gồm việc đánh giá hành động từ góc độ đạo đức và pháp lý. Học hỏi từ người khác: Những người tôn trọng lẽ phải và dám phê phán hành vi sai trái là nguồn cảm hứng. Hãy học hỏi từ họ để cải thiện bản thân. Sống trung thực: Trung thực với bản thân và người khác là phần quan trọng trong việc tôn trọng lẽ phải. Tránh nói dối và che giấu sự thật. Tuân thủ quy định: Ở mọi nơi chúng ta sống, làm việc hoặc học tập, hãy tuân thủ nội quy và quy định để duy trì môi trường lành mạnh và tôn trọng lẽ phải. Thực hiện những thói quen này giúp xây dựng cuộc sống đạo đức và góp phần vào một xã hội công bằng và đoàn kết.
2. Bài 2: Liêm chính
Câu 1:
a) Trả lời: Hành vi của Ma-ri Quy-ri, Dương Chấn và Bác Hồ là những mẫu hình đáng học hỏi, ngưỡng mộ và kính trọng.
b) Trả lời: Điểm chung của ba người này là sự sống thanh cao, không vụ lợi, không mưu cầu danh lợi, làm việc với trách nhiệm và tận tâm mà không đòi hỏi lợi ích vật chất. Chính vì vậy, người sống liêm khiết nhận được sự tôn trọng và tin cậy, góp phần làm xã hội trở nên trong sạch và tốt đẹp hơn.
c) Trả lời: Trong bối cảnh hiện tại, khi lối sống thực dụng và chạy theo đồng tiền ngày càng gia tăng, việc học hỏi từ những tấm gương này trở nên cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn. Điều này giúp mọi người nhận diện hành vi liêm khiết hoặc không liêm khiết trong đời sống hàng ngày, ủng hộ và quý trọng người liêm khiết, đồng thời phê phán các hành vi tham nhũng, hám danh, hám lợi. Nó cũng giúp mọi người hình thành thói quen tự kiểm tra hành vi để rèn luyện lối sống liêm khiết.
Câu 2:
1) Trả lời:
Các hành vi (b), (d), (f) thể hiện sự thiếu trung thực. Hành vi (b) là làm mọi cách để đạt mục đích, dù có thể gây hại cho tập thể hoặc cá nhân khác, hoặc tạo ra hậu quả tiêu cực. Hành vi (d) là dùng tiền bạc, quà cáp để đạt được mục đích cá nhân, đây là hành vi hối lộ và làm tổn hại danh dự cả người nhận. Hành vi (f) là chỉ hành động khi có lợi cho bản thân, thể hiện tính ích kỉ và nhỏ nhen.
2) Trả lời: Em không đồng ý với các hành động trong tình huống (a) và (c) vì chúng đều thể hiện những khía cạnh khác nhau của sự không trung thực.
3) Trả lời: Em hãy kể về những câu chuyện mà em biết qua các nguồn như bố mẹ kể, những gì em thấy trên tivi hoặc đọc trong sách báo.
4) Trả lời: Theo em, để trở thành người trung thực, cần rèn luyện các đức tính như trung thực, siêng năng, kiên trì, tôn trọng kỷ luật, tự trọng, sống giản dị, yêu thương người khác, khoan dung, đoàn kết, và tôn trọng sự thật.
5) Trả lời: Cây ngay không sợ bị đổ. Sống giản dị và thanh bạch luôn đáng quý. Danh ngôn: cần kiệm, liêm chính, công bằng và vô tư.
3. Bài 3: Tôn trọng người khác
Câu 1:
a) Trả lời: Hải bị các bạn trêu chọc vì làn da tối màu, nhưng Hải không thấy điều đó xấu mà còn tự hào về điều đó, vì đó là đặc điểm của cha mình. Hải biết cách tôn trọng cha mình. Trong khi đó, Quân và Hùng lại cười đùa trong giờ học ngữ văn, thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với thầy giáo.
b) Trả lời: Hành vi của Mai và Hải đáng được học hỏi vì họ thể hiện sự tôn trọng người khác và có văn hóa, từ đó được mọi người quý mến. Ngược lại, hành vi của Quân và Hùng thể hiện sự thiếu tôn trọng và cần phải phê phán.
Câu 2:
1) Trả lời: Các hành vi như (a) và (i) thể hiện sự tôn trọng người khác. Ngược lại, các hành vi như (b), (c), (d), (đ), (e), (g), (h), (k), (l), (m), (n), (o) đều thiếu sự tôn trọng.
2) Trả lời: Em không đồng ý với ý kiến (a) mà ủng hộ ý kiến (b) và (c). Tôn trọng người khác là sự đánh giá đúng đắn và coi trọng danh dự của họ, không phải làm hạ thấp bản thân. Khi chúng ta tôn trọng người khác, chúng ta cũng nhận được sự tôn trọng từ họ. Đây là biểu hiện của lối sống văn hóa.
3) Trả lời:
- Tại trường học: Đối với thầy cô giáo, cần phải lễ phép, nghe lời và kính trọng. Đối với bạn bè, nên thể hiện sự hòa đồng, đoàn kết, thông cảm, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau.
- Tại gia đình: Đối với ông bà, cha mẹ cần thể hiện sự kính trọng và vâng lời. Đối với anh chị em, nên nhường nhịn, yêu thương và quý mến lẫn nhau.
- Ở nơi công cộng: Cần tuân thủ nội quy và không để người khác phải nhắc nhở hay khó chịu về hành vi của mình.
4) Trả lời
Tục ngữ: Kính trọng người lớn tuổi và yêu quý trẻ em. Cốt cách quan trọng hơn áo quần bề ngoài.