Biến thể di truyền

Biến thể di truyền là sự khác biệt về ADN giữa các cá thể hoặc quần thể. Đột biến là nguyên nhân chính của biến thể di truyền, tuy nhiên, các cơ chế khác như phiêu bạt di truyền cũng có ảnh hưởng đáng kể.

Khái niệm cơ bản

• Biến thể di truyền đề cập đến các thay đổi di truyền có thể truyền lại cho thế hệ sau, khác với 'biến đổi' theo lý thuyết của Lamac (Jean-Baptiste Lamarck) và biến thể thường (hay tính mềm dẻo kiểu hình).
• Biến thể di truyền đóng vai trò cơ bản trong tiến hóa, không có nó, tiến hóa sinh học không thể xảy ra. Theo thuyết tiến hóa hiện đại, biến thể di truyền là nguyên liệu cho quá trình chọn lọc. Qua đó, quá trình chọn lọc (tự nhiên hoặc nhân tạo) có thể tạo ra các dạng sinh vật mới và hình thành các loài mới.

Các loại chính

Trong Di truyền học cơ bản, thường phân loại 3 dạng biến thể di truyền như sau:

• Đột biến (mutation) là sự thay đổi trong vật chất di truyền, bao gồm biến đổi DNA (hình 1) hoặc biến đổi cấu trúc nhiễm sắc thể (hình 2).
• Dòng gen (gene flow) chỉ sự di cư hoặc nhập cư giữa các quần thể khác nhau nhưng cùng một loài, giúp quần thể tiếp nhận các alen mới (hình 3).
• Giao phối tạo ra các tổ hợp gen mới không có sẵn trong quần thể nhờ phân li độc lập trong giảm phân và tổ hợp ngẫu nhiên trong thụ tinh (hình 4). Dạng này bao gồm cả tái tổ hợp gen, cả tái tổ hợp tương đồng và không tương đồng.

• Hình 1: Các dạng đột biến điểm trong gen.
• Hình 2: Các dạng đột biến thường gặp ở nhiễm sắc thể.
• Hình 3: Di cư hoặc nhập cư tạo nguồn gen mới cho quần thể.

Tham khảo

Xem thêm

• Ernst Mayr (1970): Các quần thể, loài và tiến hóa – Tóm tắt của Animal species and evolution. The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts và London, England, ISBN 0-674-69013-3.
• Theodosius Dobzhansky (1970): Di truyền học của quá trình tiến hóa. Columbia, New York, ISBN 0-231-02837-7.
• McGinley, Mark; J. Emmett Duffy (biên tập). 2008. 'Biến thể di truyền.' Trong: Encyclopedia of Earth. Washington, D.C.: National Council for Science and the Environment.
• 'Biến thể di truyền' trong Griffiths, A.J.F. Phân tích di truyền hiện đại, Tập 2., tr. 7
• 'Làm thế nào để duy trì biến thể di truyền trong quần thể' trong Sadava, D. et al. Cuộc sống: Khoa học sinh học, tr. 456
• Eviatar Nevo; Beiles, A. 'Biến thể di truyền trong tự nhiên'. Scholarpedia, 6(7):8821. Doi:10.4249/scholarpedia.8821
• Hedrick P. (2011): Di truyền học quần thể. Jones & Bartlett Learning, ISBN 978-0-7637-5737-3.
• Rieger R. Michaelis A., Green M. M. (1976): Từ điển di truyền học và sinh học tế bào: Cổ điển và phân tử. Springer-Verlag, Heidelberg - New York, ISBN 3-540-07668-9; ISBN 0-387-07668-9.
• Griffiths, A. J. F. (1999). Giới thiệu về phân tích di truyền. W. H. Freeman, San Francisco, ISBN 0-7167-3520-2.
• Luigi Luca Cavalli-Sforza, Bodmer W. F. (1999): Di truyền học của các quần thể người. Dover, Mineola, New York, ISBN 0-486-40693-8.

Liên kết tham khảo

• Biến thể di truyền