Biến trở là thiết bị điện tử có khả năng điều chỉnh giá trị điện trở theo ý muốn. Chúng được sử dụng trong các mạch điện để tinh chỉnh hoạt động của hệ thống.
Điện trở của biến trở có thể được điều chỉnh bằng cách thay đổi chiều dài dây dẫn trong thiết bị hoặc bằng cách tác động từ các yếu tố như nhiệt độ, ánh sáng hay bức xạ điện từ.
Biến trở bao gồm hai phần chính: con chạy và cuộn dây làm từ hợp kim có điện trở suất cao.
Biến trở thường được lắp đặt trong thiết bị để hỗ trợ kỹ thuật viên trong việc sửa chữa và điều chỉnh máy móc.
Biến trở trong sơ đồ mạch điện có thể được biểu diễn bằng các ký hiệu khác nhau, ví dụ như sau:
Cấu trúc
Biến trở thường có ba chân kết nối: hai chân nối với hai đầu của biến trở, và chân còn lại kết nối với con chạy (hoặc tay quay).
Cấu trúc của biến trở bao gồm các thành phần chính như: cuộn dây làm bằng hợp kim (như nikelin, nicrom), con quay, tay quay và thanh than.
Loại hình
- Biến trở loại tay quay
- Biến trở loại con chạy
- Biến trở loại than
- Biến trở loại dây cuốn
Công dụng và nguyên lý hoạt động
Như tên gọi của nó, biến trở điều chỉnh giá trị điện trở. Nguyên lý hoạt động chủ yếu dựa trên việc thay đổi chiều dài dây dẫn bằng cách tách rời các dây dẫn. Các thiết bị có thể điều khiển bằng vi mạch hoặc núm vặn. Khi điều chỉnh các núm vặn, chiều dài dây dẫn thay đổi, dẫn đến sự thay đổi điện trở trong mạch.
Trong thực tế, khi thiết kế mạch điện tử thường gặp sai số. Để điều chỉnh mạch điện, người ta sử dụng biến trở để phân áp và phân dòng. Ví dụ: Trong máy tăng âm, biến trở điều chỉnh âm lượng; trong hệ thống chiếu sáng, biến trở điều chỉnh độ sáng của đèn.