Biểu diễn nhỏ chỉ trích những biểu hiện cạnh tranh không lành mạnh mang lại câu trả lời sáng suốt, chính xác nhất. Điều này giúp các học sinh lớp 11 có thêm nguồn tư liệu tham khảo nhanh chóng để hiểu và trả lời câu hỏi về trang 11 của sách Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 11 - Chân trời sáng tạo.
Biểu diễn nhỏ chỉ trích các biểu hiện cạnh tranh không lành mạnh
(*) Biểu diễn tham khảo: Ý NGHĨA CỦA “TÂM” TRONG KINH DOANH
1. Các Nhân Vật
- Chị Hương: là mẹ của Mai
- Mai: bạn gái 16 tuổi của bạn
- Bà Lan: chủ cửa hàng tạp hóa
- Anh Ba: đứng đầu Đội Quản Lý Thị Trường
- Tuấn: nhân viên trong đội quản lý thị trường
2. Cốt Truyện Tiểu Phẩm
Cảnh 1. Tại Nhà của Mai
- Người Kể Chuyện (đọc): Do có việc gấp cần xử lý, chị Hương không thể nấu cơm cho gia đình, vừa đang lo lắng, suy nghĩ sẽ viết lời nhắn cho con gái, thì thấy Mai đã về từ trường
- Chị Hương (phát biểu với tâm trạng vui vẻ): Ôi thật may, Mai đã về rồi! Mẹ phải ra ngoài một chút, không thể nấu cơm được. Con giúp mẹ chuẩn bị bữa tối nhé!
- Mai (nhanh nhẹn phản hồi): Vâng ạ! Mẹ muốn nấu món gì ạ? Mẹ đã mua đủ nguyên liệu chưa ạ?
- Chị Hương (lúng túng): Mẹ vừa mới về, chưa mua gì cả, con ơi, cầm tiền đi mua nguyên liệu cho mẹ nhé. Con thích món gì thì mua đủ nguyên liệu về, mẹ sẽ nấu. Nhớ mẹ nhắc con, thời gian này thực phẩm không an toàn lắm, vào siêu thị mua hàng nhé, đảm bảo chất lượng và nguồn gốc. Đây ( chị Hương mở ví, lấy tiền đưa cho Mai ), con đi mua đồ đi rồi về nấu giúp mẹ. Mẹ ra ngoài, khoảng hơn 1 tiếng nữa thì về.
- Mai : Vâng, chờ con thay đồ xong là con ra siêu thị ngay, mẹ yên tâm ạ!
Cảnh 2: Tại Cửa Hàng Tạp Hóa của Bà Lan
- Người Kể Chuyện (đọc): Bà Lan đang ngồi nhặt rau trước cửa, thấy Mai đi bộ qua, vừa đi vừa hát
- Bà Lan (ngưng tay, nhìn lên và hỏi)
- Mai (tươi cười đáp): Em ra siêu thị mua ít đồ về nấu cơm cho bà ạ!
- Bà Lan (vội vàng đứng dậy, kéo Mai, chỉ vào trong cửa hàng): Ôi trời ơi, siêu thị với cửa hàng thịt, con vào đó mua làm gì cho đắt đỏ ra, vào nhà bà mà mua đồ, gì cũng có, giá cả lại phải chăng nữa!
- Mai (phân vân): Em muốn mua thực phẩm tươi để nấu ăn, nhưng nhà bà bán đồ tạp hóa, chủ yếu là đồ dùng sinh hoạt…
- Bà Lan (vội vàng giải thích): Ừ, cái bé này, suốt ngày chỉ biết học thôi! Trước nhà tôi chỉ bán đồ dùng sinh hoạt, nhưng giờ nhu cầu của khách hàng đa dạng hơn nên tôi phải mở rộng hàng hóa. Bây giờ tôi bán cả thực phẩm đông lạnh, đồ ăn chế biến sẵn nữa! Đây, con vào đây xem, mọi thứ đều có nhé (kéo Mai vào cửa hàng). Con muốn nấu món gì? Cần gì tôi sẽ chỉ cho con!
- Mai (cười, tỏ vẻ phân vân): Cháu vẫn chưa biết nấu món gì nữa ạ!
- Bà Lan (cười rộ lên): Ôi dào ơi, bây giờ các em trẻ ít ai thích nấu nướng, và nếu nấu cũng chẳng ra hương vị truyền thống đâu. Nhà bà đang có mấy món chế biến sẵn, về chỉ việc hâm lại là ăn được ngay. Mày mua về mà ăn, tại sao phải nấu, mất thời gian và công sức, để thời gian đó mà thư giãn có phải tốt hơn không?
- Mai (phân vân): Vậy bác có những món chế biến sẵn nào không ạ?
- Bà Lan (phấn khởi, kéo Mai đến quầy hàng khác, giới thiệu các món): Đây, hộp này là bò sốt vang; hộp này là thịt cá basa sốt mắm tép, thơm ngon lắm đấy. Còn cái này là giò chả truyền thống của làng Ước Lễ; cái này là gà sả tắc; món này là cá kho truyền thống,…
- Mai (nhìn các hộp, hỏi bà Lan): Sao các hộp này không có nhãn mác ạ? Mẹ cháu bảo phải mua hàng có nguồn gốc rõ ràng, thôi, chắc cháu vào siêu thị mua thôi ạ (Mai định quay đi).
- Bà Lan (ngắt lời): Cái này đều là đồ Handmade, nhà tự làm nên không cần nhãn mác. Đây là của con dâu tôi, đầu bếp cho nhà hàng ở tỉnh, nổi tiếng với các món ăn ngon. Đồ của nhà bán cho cả thôn này, người ta từ khắp nơi đến đặt hàng.
- Mai (bối rối): Thật à bác, nBa cháu….
- Bà Lan (nhìn thấy Mai băn khoăn): Bác nói thế, mày không tin thì thôi, hàng xóm láng giềng đều tin tưởng, không có ai lừa. Giá trong siêu thị cũng cao hơn ngoài một chút, vì phải đền bù chi phí mặt bằng, nhân viên, vận hành...
- Mai (gật đầu): Bác nói đúng, giá trong siêu thị cao hơn ngoài một chút…
- Bà Lan (quả quyết): Bác bán hàng tạp hóa ở đây lâu năm, hàng luôn uy tín. Siêu thị mới chỉ mở được nửa năm, hàng chưa được đảm bảo. Chỗ mày mua hàng cũng là chỗ tin tưởng nhất.
- Người kể chuyện (đọc): Mai đang cầm hộp thức ăn thì thấy một nhóm người bước vào cửa hàng. Bà Lan vội chạy ra, họ mặc đồng phục, một người trong nhóm đưa thẻ ra và tự giới thiệu:
- Anh Ba: Chào bà Lan! Tôi là Nguyễn Quang Ba - Trưởng Đoàn kiểm tra thuộc Đội Quản lý thị trường số 3. Hôm nay, Đoàn kiểm tra tiến hành kiểm tra đột xuất cửa hàng tạp hóa của bà. Mong bà hợp tác.
- Bà Lan: Vâng, chào các anh. Mời các anh vào nhà nghỉ chân đã.
- Anh Ba: Cảm ơn bà! Chúng tôi sẽ kiểm tra ngay, bà chuẩn bị các giấy tờ liên quan đến nhập hàng hóa.
- Người kể chuyện (đọc): Anh Ba và các đồng nghiệp kiểm tra các sản phẩm, hàng hóa trong cửa hàng, phát hiện nhiều sản phẩm đã quá hạn sử dụng ghi trên bao bì, nhiều sản phẩm nhập khẩu không dán tem phụ.
- Anh Ba: Đề nghị bà xuất trình hóa đơn, chứng từ cho những lô hàng sản xuất ở nước ngoài mà không có tem phụ.
- Bà Lan (ấp úng) : Dạ…thì… bà chờ tôi tìm lại.
- Người kể chuyện (đọc):Bà Lan quay vào trong tìm hóa đơn, chứng từ, thực ra là chuẩn bị mấy chiếc phong bì định “bồi dưỡng” đoàn kiểm tra. Sau một lúc:
- Bà Lan: Báo cáo cán bộ, hóa đơn, chứng từ tôi để lẫn ở đâu đấy, già cả rồi, đầu óc không được nhanh nhạy như trước, cán bộ thông cảm! Thôi thì các anh bỏ quá cho, gửi các anh chút quà….gọi là uống nước thôi…. Công việc của các anh vất vả quá…!
- Anh Ba: Bà Lan, bà cất điện thoại vào. Bà đừng làm thế. Chúng tôi sẽ lập biên bản về hành vi đưa hối lộ đấy. Bà cứ tìm kỹ không thì hỏi người nhà xem có để lẫn hóa đơn, chứng từ ở đâu. Nếu bà không xuất trình đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ thì dù không muốn, chúng tôi vẫn phải tiến hành lập biên bản của buổi kiểm tra hôm nay đấy. Đồng chí Tuấn chuẩn bị biên bản đi.
- Bà Lan: Ôi cán bộ ơi, cửa hàng tạp hóa nhà tôi chỉ buôn bán nhỏ lẻ, phục vụ bà con trong thôn này thôi. Anh xem, hàng hóa cũng có đáng giá bao nhiêu đâu. Tôi nghĩ các anh chỉ nên xử phạt những cơ sở sản xuất lớn thôi chứ.
- Anh Ba: Bà hiểu như vậy là chưa đúng rồi. Hành vi sản xuất, kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ, nhất là loại hàng hóa có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người thì không kể là cơ sở lớn hay nhỏ, nếu vi phạm thì đều bị xử phạt.
- Anh Tuấn (nói với anh Ba) :Báo cáo anh, theo thống kê thì số lượng hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ cộng với hàng hết hạn sử dụng ước tính giá trị khoảng 25 triệu đồng. Ngoài lô hàng này, chúng em còn phát hiện một tủ cấp đông chứa nhiều hộp thức ăn chế biến sẵn, cũng không có nhãn mác, với số thức ăn này, hiện chưa biết đó là loại thức ăn gì, chế biến như thế nào, giá trị là bao nhiêu và cũng không có ghi hạn sử dụng ạ!
- Anh Ba (quay sang nói với bà Lan): Bà Lan ạ, theo quy định tại khoản 6 Điều 17 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP của Chính phủ, hành vi kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ có số lượng hàng hóa vi phạm có giá trị từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng thì sẽ bị phạt tiền từ 7 triệu đồng đến 10 triệu đồng. Căn cứ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính quy định tại khoản 2 Điều 82 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, tôi là Đội trưởng Đội quản lý thị trường số 3 quyết định xử phạt hành vi này của bà 8 triệu đồng. Bây giờ chúng tôi sẽ lập biên bản, mời bà ký và ra Kho bạc Nhà nước nộp tiền phạt. Đồng thời, số lượng hàng hóa hết hạn sử dụng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ này, chúng tôi sẽ bị tịch thu để tiêu hủy theo quy định tại điểm a khoản 14 Điều 17 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP.
- Bà Lan (khẩn khoản, nài nỉ) :Xin các anh bỏ qua cho tôi lần này, tôi hứa sẽ không vi phạm nữa.
- Anh Ba (Giọng quả quyết): Chúng tôi cũng mong bác không tái phạm lần nào nữa. Qua đây là bài học kinh nghiệm không chỉ dành cho bác mà còn cho nhiều doanh nhân khác. Trong kinh doanh, tấm lòng rất quan trọng, bác ạ. Về việc vi phạm này, chúng tôi sẽ tiếp tục lập biên bản và xử phạt theo quy định của pháp luật, vì hành động này ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của con người.
- Người dẫn truyện (đọc): Mai đã chứng kiến toàn bộ sự việc, vội vàng bỏ hộp thức ăn xuống và ra ngoài, hướng về phía siêu thị để mua đồ. Trong lòng Mai, cô nghĩ rằng việc bà Lan buôn bán hàng không đảm bảo chất lượng là một hành vi không trung thực trong kinh doanh. Ngoài ra, những thông tin mà bà nói về siêu thị cũng chưa được kiểm chứng. Mai bỗng nhận ra mình may mắn khi phát hiện hàng hóa không có nhãn mác, không rõ nguồn gốc, xuất xứ đã kịp thời dừng lại, tránh cho người thân phải tiêu thụ thực phẩm không an toàn.