1. Bé nên bắt đầu ăn dặm vào độ tuổi nào?
Ngay từ khi mới sinh, cơ thể của bé vẫn còn rất yếu, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và hệ tiêu hóa cũng thế. Vì vậy, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng, đặc biệt là trong những tháng đầu đời khi sữa công thức chưa được phát triển. 6 tháng tuổi là thời điểm mà bé cần lượng dinh dưỡng cao hơn từ thức ăn khác, vì thế việc bắt đầu cho bé ăn dặm là cần thiết.
Biểu hiện cho thấy trẻ đã sẵn sàng bắt đầu ăn dặm là điều mà các bậc phụ huynh cần chú ý
Việc bắt đầu cho trẻ ăn dặm đồng nghĩa với việc bên cạnh việc bú sữa mẹ, trẻ cũng bắt đầu thử ăn các loại thực phẩm khác ở dạng mềm, xay nhuyễn, dễ tiêu hóa như cá, thịt, sữa, trứng, rau xanh,… Việc ăn dặm cần phải đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của trẻ ở độ tuổi này, đặc biệt là các loại Vitamin và khoáng chất, đặc biệt là sắt.
Tuy nhiên, thời điểm bắt đầu cho trẻ ăn dặm không nhất thiết phải là từ 6 tháng tuổi trở lên mà còn phải phụ thuộc vào sự phát triển cụ thể của trẻ. Việc bắt đầu ăn dặm cùng với việc tiếp tục bú sữa mẹ được khuyến khích duy trì ít nhất đến khi trẻ đạt 1 tuổi. Nhiều trẻ có dấu hiệu muốn ăn dặm từ rất sớm, nhưng các chuyên gia khuyên rằng không nên cho trẻ ăn dặm dưới 6 tháng tuổi. Việc bắt đầu cho trẻ ăn dặm quá sớm có thể gây ra nhiều vấn đề như:
-
Trẻ bắt đầu ăn dặm sớm và giảm bớt việc bú sữa mẹ hoặc ngưng bú hoàn toàn sẽ khiến trẻ bỏ lỡ một số chất dinh dưỡng quan trọng có trong sữa mẹ, bao gồm cả năng lượng và kháng thể để bảo vệ sức khỏe trong những tháng đầu đời.
Việc trẻ bắt đầu ăn dặm sớm khi hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện là không tốt
-
Hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện nên không thể hấp thu và tiêu hóa tốt khi trẻ ăn dặm sớm. 6 tháng tuổi là thời điểm lý tưởng khi hệ tiêu hóa đã tương đối hoàn thiện để đảm bảo cho việc ăn dặm.
-
Các cơ quan trong cơ thể trẻ trong 6 tháng đầu đời vẫn đang phát triển và hoạt động cùng nhau. Việc cho trẻ ăn dặm sớm có thể gây ra tình trạng nghẹn, sặc, nôn mửa thức ăn do đường họng và thực quản còn nhỏ.
Việc cho trẻ bắt đầu tập ăn dặm quá sớm là không cần thiết vì sữa mẹ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ trong 6 tháng đầu.
2. Các dấu hiệu cho thấy trẻ đã sẵn sàng ăn dặm mà cha mẹ cần chú ý
Khi trẻ đủ 6 tháng tuổi, cha mẹ nên quan sát các dấu hiệu cho thấy trẻ đã sẵn sàng bắt đầu ăn dặm dưới đây để bắt đầu cho trẻ tập ăn. Những dấu hiệu này bao gồm:
-
Trẻ đã có khả năng giữ đầu ổn định, có thể ngồi cân bằng, điều này cho thấy hệ xương và cơ thể trẻ đã mạnh mẽ. Đồng thời, các bộ phận của hệ tiêu hóa đã sẵn sàng tiêu hóa thức ăn đặc hơn thay vì chỉ dựa vào sữa mẹ như trước đây.
Cân nặng của trẻ tăng gấp đôi so với lúc mới sinh là dấu hiệu cho thấy trẻ cần ăn dặm để bổ sung dinh dưỡng
-
Cân nặng của trẻ tăng gấp đôi so với lúc mới sinh. Điều này cho thấy nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể trẻ đã vượt quá khả năng cung cấp của sữa mẹ. Vì vậy, chỉ cho trẻ bú sữa mẹ sẽ không đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển.
-
Lưỡi bé không còn phản xạ tự động đẩy vật lạ như trước, đây là dấu hiệu cho thấy trẻ đã sẵn sàng để tập ăn và nuốt thức ăn. Cha mẹ cần từ từ cho trẻ làm quen với việc ăn dặm.
-
Trẻ biết cách tự lấy thức ăn và đưa vào miệng. Điều này cho thấy trẻ đang đói, không đủ dinh dưỡng và cần bổ sung thức ăn từ nguồn bên ngoài bên cạnh sữa mẹ.
-
Trẻ thích thú, muốn thử thức ăn của người lớn. Cha mẹ sẽ nhận thấy sự háo hức, mong đợi của trẻ khi thấy cha mẹ ăn hoặc cầm thức ăn. Khi đưa thức ăn cho trẻ, trẻ thường sẽ đưa lên miệng để tập ăn.
Bé sẵn lòng nuốt thức ăn khi bắt đầu ăn dặm
-
Bé có thể quay đầu khi không muốn bú sữa hoặc ăn.
-
Bé tự đưa môi về phía trước để nhận thức ăn, một phản xạ quan trọng để cha mẹ có thể cho bé ăn dặm.
Nếu bé đã qua 6 tháng tuổi nhưng vẫn chưa có nhiều dấu hiệu sẵn sàng cho việc ăn dặm, cha mẹ nên tiếp tục quan sát kỹ lưỡng. Thử cho bé ăn dặm lần đầu và quan sát xem bé có nuốt hay không. Nếu bé nuốt, đó là dấu hiệu bé đã sẵn sàng và cha mẹ có thể tiếp tục cho bé ăn dặm. Nếu bé vẫn đẩy thức ăn ra, hãy chờ thêm một thời gian để bé sẵn sàng hơn.
Thời điểm bé sẵn sàng ăn dặm có thể sớm hoặc muộn hơn so với mốc 6 tháng, cha mẹ không cần lo lắng quá nhiều.
Việc cho bé ăn dặm quá muộn sẽ ảnh hưởng đến thói quen ăn uống
Nhớ rằng không nên trì hoãn việc cho bé ăn dặm quá lâu, không nên vượt quá 8 tháng tuổi. Nếu bé ăn dặm quá muộn, thói quen ăn uống có thể bị ảnh hưởng và sự phát triển của bé cũng sẽ chậm hơn.
Hiểu được dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng ăn dặm sẽ giúp cha mẹ chăm sóc bé hiệu quả hơn. Nhớ rằng việc ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn đều không tốt cho sức khỏe của bé. Vì vậy, nếu cần, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ dinh dưỡng.