Biểu hiện và biện pháp điều trị thoái hóa khớp

1. Giới thiệu về bệnh thoái hóa khớp

Tình trạng thoái hóa khớp thường phát triển một cách âm thầm nên nhiều bệnh nhân khó phát hiện bệnh kịp thời. Theo thống kê từ Bộ Y Tế, tỉ lệ người mắc bệnh ở độ tuổi trên 35 chiếm khoảng 30%, từ 65 tuổi trở lên là 60% và đối tượng trên 80 tuổi là 85%. Điều này cho thấy thoái hóa khớp là một vấn đề phổ biến đối với người Việt Nam. Đặc biệt, việc điều trị thoái hóa khớp chậm trễ có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác. 

Khám phá bệnh thoái hóa khớp

Thực tế, thoái hóa khớp có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau và gây ra nhiều ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Các vị trí có thể bao gồm: khớp háng, khớp đốt chân và khớp bàn chân, khớp gối, khớp đốt sống thắt lưng, khớp đốt sống cổ. Bất kể vị trí nào bị thoái hóa khớp, đều là dấu hiệu của sự lão hóa của sụn do rạn nứt hoặc bào mòn. 

Quá trình thoái hóa khớp thường diễn ra qua 4 giai đoạn sau:

• Giai đoạn 1 - Giai đoạn nghi ngờ: ở giai đoạn đầu tiên, sụn khớp tại vị trí bị thoái hóa đã mất khoảng 10%. Mặc dù vậy, cơ thể vẫn chưa thể hiện bất kỳ triệu chứng đặc biệt nào.

• Giai đoạn 2 - Mức độ nhẹ: một số dấu hiệu không bình thường dần trở nên rõ ràng hơn, như: gai xương, khe khớp dần hẹp lại và sụn khớp bị nứt.

• Giai đoạn 3 - Mức độ trung bình: sụn khớp bắt đầu nứt thành nhiều mảng nhỏ và có thể vỡ ra. Nếu tình trạng này xảy ra, có thể dẫn đến lộ xương và hẹp khe khớp trở nên nghiêm trọng hơn. 

Giai đoạn 4 là thời điểm nặng nhất của bệnh

• Giai đoạn 4 - Mức độ nặng: khi bệnh tiến triển đến giai đoạn này, khe khớp sẽ không còn tồn tại. Do đó, hai đầu xương sẽ tiếp xúc trực tiếp với nhau. Sụn có thể mất khoảng 60% so với người bình thường. Vì vậy, việc chữa thoái hóa khớp sớm là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. 

2. Nguyên nhân gây thoái hóa khớp

Để đạt hiệu quả cao nhất trong việc chữa thoái hóa khớp, việc chẩn đoán đúng tình trạng và nguyên nhân gây ra bệnh lý là rất quan trọng. Thực tế, thoái hóa khớp có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, chia thành hai nhóm chính: 

2.1. Nguyên nhân thứ phát 

Hầu hết bệnh nhân mắc thoái hóa khớp đều bắt nguồn từ một trong những nguyên nhân thứ phát sau đây:

• Béo phì: trạng thái thừa cân, béo phì cũng là một trong những nguyên nhân khiến khớp xương dễ bị thoái hóa, đặc biệt là ở khớp hông, khớp gối và cột sống. 

Béo phì là một trong những nguyên nhân gây ra thoái hóa khớp

• Yếu tố di truyền: đây được xem là yếu tố khiến những đối tượng mang gen khiếm khuyết có nhiệm vụ tạo thành sụn do yếu tố di truyền. Điều này cũng gây ra sự hao hụt và mòn sụn khớp, tạo điều kiện cho thoái hóa diễn ra nhanh chóng hơn.

• Vận động khớp quá mức: đặc biệt là những người lao động nặng nhọc như thợ thủ công, công nhân vận chuyển,... thường xuyên vận động tay, chân mạnh mẽ hoặc với tần suất cao, làm tổn thương các khớp cổ tay, cổ chân và gây bệnh.

• Chấn thương: một sự kiện gây tổn thương và ảnh hưởng đến khớp sẽ tăng nguy cơ thoái hóa.

• Các bệnh liên quan đến xương khớp khác: ví dụ như bệnh nhân mắc viêm khớp dạng thấp thường có nguy cơ cao gây ra thoái hóa khớp. 

2.2. Nguyên nhân tự nhiên

Đối với những trường hợp bị thoái hóa khớp do nguyên nhân tự nhiên, thường liên quan đến tuổi tác của bệnh nhân. Thực tế, lượng nước trong sụn khớp tăng theo tuổi tác. Điều này dẫn đến giảm chất Protid trong sụn, gây ảnh hưởng và dẫn đến thoái hóa. 

3. Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp

Gần đây, việc điều trị thoái hóa khớp không còn là thách thức lớn với y học vì đã có nhiều phương pháp can thiệp. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và tiến triển của bệnh cũng như mức độ tổn thương của sụn khớp. 

Theo bác sĩ, can thiệp cho thoái hóa khớp chủ yếu là để phòng ngừa chứ không phải là để chữa trị hoàn toàn, trừ khi bệnh nặng. Do đó, dù tình trạng sức khỏe chưa hồi phục hoàn toàn, bệnh nhân vẫn có thể cảm nhận sự cải thiện về đau nhức ở khớp. Vậy có những phương pháp điều trị thoái hóa khớp nào? Dưới đây là một số gợi ý cụ thể:

3.1. Phương pháp chữa trị bằng dược phẩm

Trong việc can thiệp vào tình trạng thoái hóa khớp bằng dược phẩm, các bác sĩ thường sử dụng các loại thuốc giảm đau. Ngoài ra, bệnh nhân cũng được chỉ định sử dụng một số loại thuốc khác có tác dụng chống thoái hóa. Như Piascledine, Diacerein, Chondroitin Sulfate, Glucosamine là những ví dụ điển hình. Có một số cơ sở y tế tiên tiến, với đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp có thể thực hiện các phương pháp chữa trị khác như tiêm huyết tương vào các khớp, tiêm chất nhờn vào vị trí khớp bị thoái hóa,... Việc sử dụng thuốc phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng thuốc. 

Sử dụng các loại thuốc giảm đau để chữa trị thoái hóa khớp

3.2. Phương pháp chữa trị không sử dụng thuốc

Đối với các trường hợp nhẹ, khi bệnh chưa gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, các bác sĩ thường ưu tiên chữa trị thoái hóa khớp bằng phương pháp can thiệp không sử dụng thuốc. Trong đó, có thể kể đến các hình thức điều trị sau:

• Tham gia vào việc tập vật lý trị liệu để giảm đau.

• Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp và chống lại sự thoái hóa khớp.

3.3. Phương pháp chữa trị bằng phẫu thuật

Theo các chuyên gia y tế, các phương pháp điều trị không sử dụng thuốc hoặc sử dụng thuốc thường không mang lại hiệu quả đối với những bệnh nhân mắc bệnh nặng. Do đó, đối với phần lớn trường hợp đau đớn kéo dài, thiếu sụn hoặc xảy ra lệch khớp,... thì phương án thường được đề xuất là can thiệp phẫu thuật. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương và tình trạng của bệnh nhân mà các bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp như cấy ghép tế bào sụn, khoan tạo xương hoặc phẫu thuật thay khớp. 

3.4. Các phương pháp hỗ trợ trong quá trình điều trị 

• Những người bị béo phì, thừa cân khi mắc bệnh cần điều chỉnh cân nặng ở mức phù hợp dựa trên chỉ số BMI. 

• Hạn chế các tư thế tạo áp lực lớn cho khớp có thể làm tình trạng thoái hóa khớp tiến triển nhanh chóng và ảnh hưởng tiêu cực đến mặt sụn. Ví dụ: mang vác những vật nặng, ngồi xổm, thường xuyên gập người hoặc cúi lưng,...

• Ngoài việc cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể, bao gồm collagen, vitamin D, canxi, phosphat, người bệnh cũng nên tăng cường sử dụng thực phẩm tốt cho khớp.

Với những chia sẻ trong bài viết, độc giả đã nhận được một số thông tin tổng quan về nguyên nhân gây ra bệnh thoái hóa khớp. Ngoài ra, mọi người cũng có thể tham khảo thêm một số phương pháp chữa thoái hóa khớp an toàn và hiệu quả nhất.