Bình giảng về bài thơ Tương tư

Đề bài: Bình giảng về bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính

Bình luận về bài thơ Tương tư

I. Chi tiết dàn ý Bình luận về bài thơ Tương tư (Chuẩn)

Giới thiệu về nhà thơ Nguyễn Bính và tác phẩm Tương tư:
+ Thơ của Nguyễn Bính mang đậm tâm huyết quê hương, hòa quyện với vẻ đẹp tinh tế và quyến rũ của miền quê. Chất liệu dân gian được ông khéo léo kết hợp, tạo nên những tác phẩm sâu sắc, hấp dẫn và cuốn hút.

2. Phần chính

- Trong tác phẩm 'Tương tư', tình cảm đơn phương của chàng trai thôn Đoài dành cho người con gái thôn Đông.
- Tình yêu 'Tương tư' trở thành một căn bệnh khiến trái tim chàng trai trở nên nặng trĩu với mối tình đơn phương...(Còn tiếp)

>> Chi tiết Dàn ý Bình giảng bài thơ Tương tư xem tại đây

II. Bài văn mẫu Bình giảng bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính (Chuẩn)

Phong trào thơ mới đã góp phần làm cho văn học nước nhà thêm phần rực rỡ, với sự xuất hiện của những danh nhân như Xuân Diệu, tình yêu và tuổi trẻ của ông Lưu Trọng Lư, tâm hồn mộng mơ của Hàn Mạc Tử, sự buồn bã ẩn sau những vần thơ của Huy Cận, và đặc biệt không kém, nhà thơ Nguyễn Bính, người luôn mang đậm tình quê và vẻ đẹp quê dung dị, gợi cảm, thu hút.

'Tương tư', mặc dù là một tác phẩm về tình yêu, nhưng lại mang một cảm xúc đặc biệt, chỉ có trong thơ tình của Nguyễn Bính. Bài thơ kể về mối tình đơn phương của chàng trai thôn Đoài dành cho người con gái thôn Đông. Tình yêu ấy đầy thương nhớ, đầy 'tương tư', tỏ ra thầm lặng nhưng sâu sắc và mãnh liệt.

'Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người
Nắng mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng'

Bằng cách sử dụng hoán dụ, tác giả mô tả chuyện tình của đôi trai gái hai thôn. Chàng trai ngồi thẩn thơ, nhớ về người trong mộng. Nỗi nhớ da diết, không nguôi 'chín nhớ mười mong' được miêu tả bằng thành ngữ dân gian, tạo nên một niềm thương mong da diết. Nếu thời tiết thất thường là 'bệnh trời', không thể thay đổi, thì tình yêu của chàng trai cũng kiên định. 'Tương tư' trở thành một lẽ tự nhiên, một căn bệnh chỉ có khi yêu thương. Bệnh 'tương tư' không ai chữa được, ngoại trừ người mà chàng trai thương thầm nhớ.

'Nắng mưa là bệnh của trời
Tương tư là căn bệnh của tôi yêu nàng'

Hai dòng thơ nhẹ nhàng, diễn đạt tình yêu một cách tinh tế và ý nhị. Chỉ với hai câu thơ, nó đủ khiến lòng người xao xuyến, làm cho những trái tim đang yêu đắm chọn nó làm ngôn ngữ để thổn thức. Từ đáy tâm hồn của những chàng trai đang yêu, hình bóng người con gái nhỏ luôn là nguồn cảm xúc yêu thương tràn đầy. Căn bệnh tương tư tự nảy sinh, hợp lý như là lẽ tự nhiên. Nhưng tình yêu không chỉ là những khoảnh khắc nhớ nhung, mong đợi, mà còn là những lúc trách móc không lý do khi cuộc hẹn không thành, cũng như khi gần mà lại thấy xa xôi:

'Hai thôn chung một làng
Cớ sao bên ấy chẳng chịu sang đây'

Dù sống trong một làng chung, cùng quê hương, đi qua những con đường chung hàng ngày, nhưng họ không gặp nhau vì 'bên ấy' không chịu đến 'đây'. Lời trách móc đáng yêu, người trách có lẽ đau lòng vì người mình mong đợi không đến, người bị trách có lẽ không hiểu tình cảm của chàng trai dành cho mình. Có thể, vì không gặp được 'bên ấy', chàng trai kéo dài nỗi mong đợi, nối dài dòng tình cảm nhớ, đợi chờ, thương trời đất:

'Ngày qua ngày lại trôi qua ngày
Lá xanh đã nhuộm thành lá vàng'

Thời gian vô tình trôi qua 'ngày qua ngày', không chờ đợi ai ngoại trừ trái tim chàng trai, ngày càng trở nên thiết tha và trăn trở. Nỗi nhớ vẫn giữ nguyên qua mỗi tháng ngày, từ mùa hạ đến mùa thu, vẫn là một trái tim đong đầy và tràn ngập tình cảm. Sự kết hợp tài tình của từ ngữ trong 'ngày qua ngày lại trôi qua ngày' không chỉ tạo ra không khí riêng biệt mà còn mô tả sự thiết tha và nhớ nhung của chàng trai. Nỗi nhớ đó lan tỏa qua không gian và thời gian. Mặc dù lòng chàng trai rõ ràng, nhưng liệu người kia có thấu hiểu, làm thế nào để tâm tư được giải tỏa, cảm xúc trở nên thư thái hơn, chàng trai tự hỏi lòng mình quá bồn chồn:

'Bảo rằng cách trở đò giang
Không sang đây chẳng có đường sang
Nhưng đây, từ đầu đến đỉnh
Có xa xôi đâu mà tình xa xôi'

Tình yêu xưa thường chia cách nhau như cách trở đò giang, bởi sông rộng và con đường dài. Đó là lý do tại sao có câu tục ngữ xưa nói:

'Ước gì sông rộng hóa làng
Bắc cầu dải yếm cho chàng đến chơi'

Vì cách trở khó khăn và đường tìm đến nhau cũng không dễ dàng, điều đó là hợp lý. Nhưng trong mối tình này, với một đình nhỏ nằm giữa, việc gặp gỡ và hò hẹn không còn là vấn đề. Chàng trai lo lắng cho tình cảm này, vì chỉ có 'tình xa xôi' mới khiến họ ngần ngại, ngần ngại đến mức không muốn tìm thấy nhau.

'Tương tư thức mấy đêm nay
Biết cho ai hỏi, ai biết cho'

Trong ca dao xưa, từ 'ai' thường được sử dụng để chỉ người đối tượng trữ tình. Ở đây, việc lặp lại từ 'ai' mang ý nghĩa trách móc và mong đợi, đang kêu gọi người mà chàng trai tương tư, người đêm đêm thức trắng trời biết cho lòng này, biết cho trái tim này đang đập những nhịp yêu thương, chờ đợi bao đêm. Dòng thơ cuối cảm giác buồn thấu đáo, sự chờ đợi không biết đến khi nào sẽ có ngày gặp lại, tia hy vọng dần mòn trong nỗi đau chờ đợi, đến khi nào mới thấy nhau một lần nữa?

'Khi nào bến mới đón đò
Hoa khuê các, bướm giang hồ hội ngộ'

Những biểu tượng như bến, đò, hoa, bướm thường xuất hiện trong văn hóa dân gian, đặc biệt trong ca dao, nó thường biểu hiện cho đôi trai gái trong tình yêu. Trong bài thơ, đôi trai gái ấy vẫn chưa thể gặp nhau, để tình duyên của họ trở thành một câu chuyện trăm năm hạnh phúc.

'Nhà em có giàn giầu sang
Nhà tôi có hàng cau liên phòng
Thôn Đoài nhớ thôn Đông
Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?'

Trầu cau là biểu tượng của mối tình trăm năm, là kết nối vĩnh cửu. Hình ảnh trầu - cau mang ý nghĩa đặc biệt trong mỗi niềm vui và hạnh phúc, Nguyễn Bính sử dụng nó như một biểu tượng của hy vọng, mong muốn cho mối tình đơn phương này có một kết thúc hạnh phúc. Đó là niềm nhớ, niềm tương tư chứa đựng niềm yêu thương và hy vọng.

Nguyễn Bính - một nhà thơ nông thôn, tràn đầy tình yêu dành cho quê hương và đất nước. Hình ảnh thôn quê, bến đò, trầu cau cùng với những nguyên liệu dân dụ được nhà thơ sáng tạo đưa vào bài thơ. Đây là tư duy nghệ thuật vô cùng tinh tế, một tư tưởng mới lạ hiện lên qua những tinh hoa, cốt cách văn học dân tộc, ngôn ngữ giản dị nhưng ý sâu lắng, cảm xúc chân thành. Khi đến với 'Tương tư' và thơ của Nguyễn Bính nói chung, tâm hồn chúng ta như được lọc bỏ, trở về với vẻ đẹp chân quê đầm thắm, những ân tình, cảm xúc dịu dàng như dòng sữa mẹ, khiến ta thêm yêu quê, thêm trân trọng vẻ đẹp của tình quê, hương đồng gió nội dân tộc.

"""""---HẾT"""""--

'Tương tư' là một bài thơ tình nổi tiếng của nhà thơ 'chân quê' Nguyễn Bính. Để hiểu đúng vẻ đẹp, sự chân thành của bài thơ, bạn có thể tham khảo thêm bài giảng về 'Tương tư', cũng như các phân tích như Phân tích bốn câu thơ cuối trong bài Tương tư, Phân tích khổ thơ đầu bài Tương tư, Diễn biến tâm trạng của chàng trai trong bài Tương tư, và Phân tích toàn bộ bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính.