Buzz
Dàn ý
1. Mở đầu
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Công Trứ và vai trò của ông trong văn học.
- Khái quát về bài thơ Bài ca ngất ngưởng.
- Giới thiệu cái tôi ngất ngưởng trong bài thơ.
2. Thân bài
a. Cái tôi ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ thể hiện qua cách ông tự đề cao tài năng và danh vọng của mình
- Nguyễn Công Trứ khoe tài năng, danh tiếng và thành tựu của mình với thái độ tự hào, thể hiện sự tự nhận thức rõ về giá trị bản thân.
- Ông phô diễn tài năng đa dạng, từ văn chương đến võ nghệ, cùng với các chức vụ quan trọng như 'Thủ khoa', 'Tham tán', 'Tổng đốc đông'.
=> Sự tự hào này không chỉ là biểu hiện của cái ngông ngất ngưởng, mà còn là cách ông thể hiện nhận thức về giá trị và đóng góp của mình.
b. Cái tôi ngất ngưởng trong phong cách sống khác biệt
- Nguyễn Công Trứ lựa chọn cuộc sống bình dị, thậm chí 'nên dạng từ bi'.
- Ông đi thăm thú chùa chiền, danh lam thắng cảnh với hai nàng hầu xinh đẹp, tạo nên hình ảnh độc đáo, khiến ngay cả ông bụt cũng phải bật cười trước phong cách này.
c. Bản lĩnh sống độc đáo của người tài, không màng khen chê
- Nguyễn Công Trứ sống theo phong cách riêng biệt, không quan tâm đến đánh giá của người đời.
- Ông là một nhà Nho chính trực, sống theo tư tưởng trung quân ái quốc, thể hiện rõ lòng trung thành với triều đình.
3. Kết luận
- Tổng hợp về cái tôi ngất ngưởng trong Bài ca ngất ngưởng và cảm nhận cá nhân.
Bài mẫu
Thơ ca từ xưa đến nay luôn là bức tranh phản chiếu tâm hồn và tình cảm của nhà thơ. Hơn thế nữa, qua thơ, người đọc thấy được phong cách và cốt cách của mỗi thi nhân. Người ta nói rằng: văn là người. Điều này đúng với các nhà văn, nhà thơ lớn. Ở họ, văn và người là một, con người trong văn chương và ngoài đời thống nhất, dù không hoàn toàn giống nhau. Nguyễn Công Trứ là một trong số những nhà văn như thế. Qua Bài ca ngất ngưởng, ta thấy rõ chân dung tự họa của Nguyễn Công Trứ.
Cái ngất ngưởng trong bài ca là hình ảnh một con người đầy tự tin và bản lĩnh. Con người đó ý thức rõ về tài năng và phẩm giá của mình. Cái ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ không phải là lối sống thông thường mà là phong cách độc đáo, vẻ đẹp phóng khoáng của một tâm hồn lớn.
Ngay từ câu mở đầu, Nguyễn Công Trứ đã đặt ra: mọi việc trên đời đều là phận sự của ông: 'Vũ trụ nội mạc phi phận sự'. Câu thơ toàn âm Hán, vang lên trang trọng, biểu lộ sự tự tin và trách nhiệm sâu sắc. Ông nhắc nhiều đến Chí nam nhi, Chí làm trai, Nợ tang bồng... biểu hiện lối sống nhập thế tích cực của một nhà Nho chính trực. Bài thơ thể hiện giọng điệu ngất ngưởng, đầy hài hước và trang nghiêm.
Thái độ ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ không chỉ khi ông đương chức: Khi làm Thủ khoa, tham tán, Tổng đốc Đông; hay khi bình Tây cờ đại tướng; thậm chí về làm Phủ Doãn Thừa Thiên. Thái độ ấy càng đậm nét khi ông về hưu. Ông càng ngất ngưởng trong cách sống, cưỡi bò, đeo nhạc ngựa, sống ung dung.
Tay kiếm cung mà nên dạng từ bi
Gót tiên theo đủng đỉnh một đôi dì
Bụt cũng nực cười ông ngất ngưởng
Không chỉ trong cách sống, thái độ ngất ngưởng của ông còn thể hiện trong quan niệm về được mất và sự lạc quan trước cuộc đời:
Được mất dương dương người thái thượng
Khen chê phơi phới ngọn đông phong.
Giống như chuyện ông già biên ải mất ngựa, Nguyễn Công Trứ quan niệm được mất là lẽ thường tình; ở đời may rủi, sướng khổ đều như nhau, không có gì vội vàng. Khen chê cũng là chuyện thường, không bi quan sầu muộn, mà hãy sống phơi phới:
Khi ca, khi tửu, khi cắc, khi tùng
Không Phật, không Tiên, không vướng tục.
Trong xã hội phong kiến với nhiều lễ nghi, quan niệm ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ là thách thức, muốn khẳng định cá nhân. Ông tự ví mình với danh tướng Trái, Nhạc, thể hiện lòng trung thành với triều đình. Ông muốn sống theo cách sống mới, khẳng định bản thân.
Nguyễn Công Trứ đã sống và làm được hơn thế. Tên tuổi của ông đã được lịch sử ghi nhận, phong cách và cốt cách của ông vẫn còn in đậm trong mỗi trang thơ.
Kết thúc bài ca, ông viết Trong triều ai ngất ngưởng như ông! Câu thơ vừa hỏi vừa khẳng định; vừa tự hào, vừa tự bạch; vừa như lời nhận xét của người đời. Câu thơ và bài ca đều ngất ngưởng như chính ông vậy. Vẻ đẹp ngất ngưởng của bài ca và cuộc đời Nguyễn Công Trứ đã trở thành phong cách sống, mẫu hình tiêu biểu cho nhiều nhà Nho tài tử sau này. Ta thấy lại hình bóng và phong cách ấy ở Tú Xương, Tản Đà và một phần nào ở Nguyễn Tuân.
