Buzz
Mùa xuân mang sự tươi mới của đất trời vào thi ca, mùa thu bước vào thơ ca một cách gần gũi với vẻ đẹp dịu dàng của thiên nhiên. Trước đây, Nguyễn Khuyến đã nổi tiếng với ba bài thơ về thu: “Thu điếu”, “Thu vịnh”, “Thu ẩm”, còn Xuân Diệu có “Đây mùa thu tới”. Hữu Thỉnh cũng nhẹ nhàng góp một góc nhìn về mùa thu vào thi ca Việt Nam với bài Sang thu.
“Bất ngờ nhận ra hương ổi
Vương trong làn gió se
Sương lướt nhẹ qua ngõ
Có vẻ thu đã đến
Chim chao đảo tìm mồi
Đám mây hè trôi dạt
Bước nửa bước vào thu”
Đoạn thơ mang đậm hương vị mùa thu của làng quê. Tín hiệu đầu tiên mà tác giả nhận ra là mùi ổi trong làn gió. Mùi hương quen thuộc tỏa lan, phảng phất trong không gian. Cảm giác bất chợt đến với nhà thơ “Bỗng nhận ra”. Một bất ngờ như đã mong đợi từ lâu, để giờ đây bung ra. Hương ổi, gió, và sương. Mùa thu đã quay trở lại. Mùa thu mang theo hương vị làng quê và sương mờ lạnh. Có thêm sương nên thu dễ nhận ra hơn. “Sương chậm chạp qua ngõ” như đang chờ đợi. Thu đến thật nhẹ nhàng, bất ngờ. “Hình như thu đã về”. Nhà thơ giật mình, đôi chút bối rối. Thu về? Từ hương hay từ gió, từ sương? Hữu Thỉnh cũng ngỡ ngàng trước sự trở về bất ngờ của mùa thu. Thu về trên quê hương, trên bờ đê, trên sông, và trên cánh chim trời.
Sự ngỡ ngàng ban đầu dần nhường chỗ cho cảm xúc mãnh liệt với mùa thu:
“Sông lúc này chảy lờ đờ”
Chim đã bắt đầu lao nhanh
Có đám mây hạ còn sót lại
Nửa phần mình chuyển sang thu”
Dòng sông quê vào mùa thu dềnh dàng hơn. Những cánh chim tất bật bay đi. Mọi thứ đều sôi nổi, gấp gáp khi thu đến. Không còn cái nắng gắt của mùa hè, chỉ còn lại một không gian ẩm ướt và se lạnh. Một chút bối rối nhường chỗ cho mùa thu. Mùa thu mới bắt đầu nhẹ nhàng, dịu dàng, như đất trời thay áo mới. Hữu Thỉnh không miêu tả bầu trời thu xanh trong của Nguyễn Khuyến, mà chỉ thêm một chút mây hè còn vương lại trong tranh thu:
“Có đám mây hạ còn vương”
Chuyển nửa mình vào thu”
Mây trời vắt nửa mình vào mùa thu. Lối diễn đạt của nhà thơ thật sáng tạo. Trong đám mây có chút nắng hạ, như đang lững lờ chuyển đổi. Thu đến làm mọi vật đổi thay, và mây cũng trở nên khác lạ.
Dù chỉ với hai khổ thơ ngắn gọn, nhà thơ đã tái hiện một bức tranh mùa thu đậm nét hương vị cuộc sống và tình yêu quê hương. Hình ảnh sang thu quen thuộc, mộc mạc nhưng đầy sức sống. Các từ láy như “chùng chình”, “dềnh dàng”, “vội vã” cùng giọng thơ pha chút ngạc nhiên và niềm vui, Hữu Thỉnh đưa ta về miền quê dân dã ấm áp tình người. “Sang thu” đã tôn thêm vẻ đẹp của đất nước, quê hương trong mùa thu chung của Việt Nam.
