Bình luận về bài thơ Nhớ đồng

Đề bài: Bình luận về bài thơ Nhớ đồng của Tố Hữu

Bình luận về bài thơ Nhớ đồng của Tố Hữu
 

I. Kết cấu Bình luận bài thơ Nhớ đồng (Chuẩn)

Tập thơ 'Từ ấy' của Tố Hữu là biểu tượng cho tinh thần nhiệt huyết, tri ân đất đai, với bài thơ 'Nhớ đồng' đặc sắc nhất trong tập thơ này.

2. Phần thân bài

- Nỗi nhớ đậm sâu, làm trái tim tràn đầy cảm xúc trong những buổi trưa nhớ mãi.
- Mỗi lần nhớ, cảm giác cô đơn tràn ngập, như một khoảnh khắc 'hiu quạnh'.
- Niềm mong đợi ấy khắc sâu, đầy chờ đợi, hình ảnh quê hương hiện lên trong tâm trí.
+ Hương gió thoang thoảng, hòa quyện với mùi đất thơm dịu.
+ Những cánh tre xanh mát tạo nên bóng mát dịu dàng chiều hè...(Còn tiếp)

>> Chi tiết Xem Dàn ý Bình giảng bài thơ Nhớ đồng tại đây

II. Bài viết mẫu Bình giảng bài thơ Nhớ đồng (Chuẩn)

Tố Hữu, một trong những nhà thơ đặc sắc của văn hóa hiện đại Việt Nam, mang đến cho chúng ta những bản thơ tràn ngập niềm tin và lý tưởng cách mạng. Tập thơ 'Từ ấy' của ông là biểu tượng cho tinh thần sôi động và nhiệt huyết của tuổi trẻ giác ngộ ánh sáng cách mạng, và bài thơ 'Nhớ đồng' thuộc tập thơ này là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất.

Sáng tác trong những ngày tăm tối của ngục tối, 'Nhớ đồng' là biểu hiện của lòng khát khao và sự nhớ nhung về quê hương. Bài thơ bắt đầu bằng nỗi nhớ, âm nhạc tình yêu thương, thể hiện nỗi cô đơn và mong đợi sâu sắc trong trái tim người chiến sĩ cách mạng:

'Gì sâu bằng những trưa nhớ mãi
Hiu quạnh bên trong một tiếng hò'

So sánh tinh tế của tác giả gợi lên hình ảnh nỗi nhớ đậm sâu và đầy cảm xúc. Những ngày trưa nhớ về quê nhà không gì đau lòng và buồn bã hơn. Ký ức ngày càng hiện hữu, cảm giác cô đơn tràn ngập, 'hiu quạnh' ngày càng lớn lên. Tiếng hò tình quê như một bản nhạc mang theo những nỗi nhớ, là tiếng lòng hiu quạnh, lạnh lẽo, đơn độc của nhà thơ trong những ngày tù đày đau thương. Niềm mong đợi đó làm cho trái tim đau đớn, buồn bã nặng nề hơn bao giờ hết:

'Nơi gió cồn mang hương thơm đất mềm
Nơi những luồng tre mát lịm bóng thuở yên bình
Nơi những ô mạ xanh mơn mởn như bức tranh
Nơi những đường con bước vạn đời không đổi
Ngôi nhà tranh thấp yên bình dưới bóng cây
Dòng ngày tháng âm u, khắc sâu trong tâm khảm'

Quê hương thân yêu đẹp đẽ với những dấu ấn không thể nào phai mờ. Đó là nơi duy nhất có những vẻ đẹp đặc trưng, không gian không ai có thể thay thế. Hương gió nhẹ thoang thoảng, xen lẫn mùi đất thơm ngát, những cây tre xanh mát bóng dáng dịu dàng của chiều hè. Quê hương còn là những cánh đồng mạ xanh tươi, nơi người dân gieo mặt trời cày nhấp từng đợt lam lũ, giản dị, chân chất. Và còn những mái nhà tranh ấm áp, tuy nghèo nhưng trái tim rộng lớn, tràn đầy tình người. Cảm xúc, theo nỗi nhớ, lan tỏa từ trái tim sâu thẳm. Bài thơ bắt đầu với từ 'Đâu' như một câu hỏi mê muội, như tìm kiếm những gì quen thuộc từ những ngày xưa, khi chưa có chiến tranh, khi mất mát và đau thương chưa bao giờ xuất hiện. Đâu rồi những khung cảnh xưa, hiện tại trống trải và hụt hẫng đến thế. Nơi đây không chỉ là cảnh đẹp quê hương mà còn là những con người. Người lao động chăm chỉ, kiên nhẫn, vượt qua khó khăn, vẫn kiên trì lao động. Nhà thơ tri ân họ bằng tình yêu và sự kính trọng.

'Nơi những chiều sương bao phủ đồng cỏ
Lúa mềm mại xao xuyến ủ bên sông
Tiếng xe lùa nước vang lên như bản hò
Một giọng hò đưa đi nỗi nhớ thương'

Dù gặp khó khăn, vất vả, người nông dân vẫn giữ vững niềm tin, lạc quan trong những thử thách. Họ vẫn cất lên tiếng hò như một bản nhạc ngọt ngào, xua tan âm u và nỗi buồn. Kỷ niệm vẫn còn đó, giữ mãi trong tâm hồn của nhà thơ. Khi nỗi nhớ lớn dần, kỷ niệm cũng theo dòng cảm xúc trỗi dậy. Không ai có thể ngăn cản nỗi nhớ. Một lần nữa, nhà thơ phải thốt lên, nghẹn ngào:

'Những trưa thương nhớ, hiu quạnh bên sông
Một tiếng hò âm thầm vang lên'

Quá khứ đẹp tươi hiện về, làm lòng người rưng rức nhớ mãi. Nhưng không thể sống mãi trong ký ức, hiện tại là thử thách mà chúng ta phải đối mặt và vượt qua:

'Nơi đâu hình bóng quen thuộc, nơi đâu
Sự chia lìa, khoảng cách quá xa xôi
Thương nhớ chảy ròng ròng, thương nhớ
Mẹ ơi, giờ đây xa xôi lắm!'

Thực tại khắc nghiệt, nhà thơ đơn côi giữa biển người. Sự chia lìa, khoảng cách đã in sâu vào nỗi buồn cô đơn. Bóng hình quen thuộc, hình ảnh mẹ già xa xôi, chỉ còn lại nỗi nhớ đau đớn. Lời thương nhớ, lời kêu gọi 'Chao ôi', 'Ôi' lan tỏa, nồng nàn cay đắng. Nỗi đau vô tận, giọt lệ mặn mà rơi xuống từng câu thơ.

Tố Hữu - nhà thơ, chiến sĩ cách mạng yêu quê hương với trái tim trung thành và toàn vẹn. Tâm hồn luôn hướng về nguồn gốc, dành cho dân tộc và tổ quốc sự kiên trì, liên kết với nhân dân, đồng lòng với những người lao động. Dù trong ngục nguy hiểm, gặp khó khăn, nhưng ông vẫn hướng về cuộc sống ngoại ô với những nỗi đau của dân tộc. Không chỉ là nhân dân, là người nông dân, Tố Hữu còn tìm kiếm quá khứ của mình qua nỗi nhớ:

'Những ngày xưa ấy tôi nhớ mãi
Đi tìm lẽ sống, băn khoăn mê đắm
Bước chẳng rời khỏi vòng tròn lầm lạc
Muốn thoát khỏi, lòng than khóc.'

Mỗi người đều có một quá khứ và Tố Hữu cũng không ngoại lệ, nhà thơ nhớ lại những tháng ngày khó khăn khi tìm kiếm ý nghĩa sống, băn khoăn về ý nghĩa của cuộc sống nhưng vẫn luôn vòng quanh, không tìm ra lối thoát cho chính mình. Nhưng rồi, mọi thứ trở nên tươi sáng hơn khi ông gặp được niềm tin cách mạng sáng ngời:

'Rồi một ngày kia, tôi nhận ra
Mình nhẹ nhàng như chim hòa mi
Mê hồn nắng của đồng bào hát
Dưới bầu trời rộng mở chín tầng.'

Trái tim tràn đầy hứng khởi, nhẹ nhàng khi khám phá niềm yêu trong sự lựa chọn của mình. Sự phấn khởi, hăng say, tự hào và khát khao cuộc sống như một nốt nhạc tươi vui giữa cuộc sống. Thật sự, không gì hạnh phúc bằng việc sống chân thành với bản thân, mang theo sự nhẹ nhàng trong tâm khảm và trở thành chính mình. Hình ảnh so sánh niềm vui 'nhẹ nhàng' với đôi cánh của chim độc đáo và ghi điểm, chứng minh niềm vui không chỉ là cá nhân mà còn là niềm vui chung với tự nhiên, với đất trời.

'Có gì sâu sắc hơn nỗi nhớ
Quê hương yêu dấu ơi nhớ mãi!'

Bài thơ kết thúc bằng lời thơ được lặp lại đầy ắp một niềm thương, niềm khắc khoải không nguôi. Có lẽ, nỗi nhớ vẫn luôn nồng cháy, triền miên trong trái tim những người yêu nước.

Nhớ đồng là một trong những bài thơ xuất sắc của Tố Hữu. Để hiểu sâu hơn về bài thơ, ngoài việc đọc bình giảng bài thơ Nhớ đồng, các em có thể tham khảo thêm các tài liệu như: Phân tích bài Nhớ đồng, Soạn bài Nhớ đồng (Tố Hữu), soạn văn lớp 11, Dàn ý phân tích bài Nhớ đồng.