Chủ đề: Bình luận về 'Ngóng Gió Đông'
Phân tích:
Nguyễn Đình Chiểu - một danh nhân văn hóa, là tinh hoa của dân tộc Việt Nam. Ông đã vượt qua mọi khó khăn, hiến dâng tài năng cho đất nước. Những tác phẩm của ông đậm chất nhân văn, tôn vinh tình yêu quê hương. Bài thơ 'Ngóng Gió Đông' là một minh chứng cho sự xuất sắc đó. Bài thơ là lời thanh minh của tác giả trước bức tranh thời cuộc, trước sự chia cắt của đất nước, là niềm đau không nguôi.
Là con người yêu nước, tác giả lo lắng cho số phận của đất nước:
'Hoa cỏ khao khát chờ gió đông
Chúa xuân ơi, đã đến chưa người?'
Để thấu hiểu sâu sắc về thời cuộc và tâm hồn Nguyễn Đình Chiểu, chúng ta phải nhìn nhận ý nghĩa ẩn sau các hình tượng của tác giả. 'Hoa cỏ' là biểu tượng cho đất nước, quê hương, nhân dân Việt Nam, tất cả đều đang mong đợi một làn gió mới từ 'gió đông'. 'Gió đông' là gió mùa xuân, làn gió mát lành mang lại điều tốt lành cho 'hoa cỏ', ngụ ý rằng nhân dân đang mong đợi tin tức tích cực, mong một vị lãnh tụ nào đó sẽ mang lại ánh sáng cho dân tộc. Nhưng câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ, câu trả lời vẫn chưa rõ ràng.
Hai câu tiếp theo của tác giả mô tả bức tranh toàn cảnh đất nước:
'Mây bủa ải Bắc, nhạn trời riêng
Non xanh mặt biển, tiếng hồng đó giờ'
Hình ảnh 'mây bủa ải' thể hiện tình hình đất nước bị bao vây, tấn công. 'Ải Bắc, non xanh' mở ra một không gian bao la, thời gian đều bị che phủ bởi sự mơ hồ của tin đồn. 'Nhạn trời riêng' - hy vọng nhận được một tin vui, nhưng khả năng là rất mong manh, và thật đúng với sự 'tiếng hồng đó giờ' - không có tin gì đến. Qua đó, tác giả thể hiện sự trách móc đối với người lãnh đạo của đất nước.
Sự thật đau lòng không chỉ của tác giả mà của cả dân tộc được tác giả bày tỏ rõ trong câu nói như một lời phê phán:
'Bờ cõi xưa, nơi chia cách đất đai
Ánh nắng hay há đua lên trời chung'
Từ thời xa xưa, ông cha đã phải chiến đấu để bảo vệ độc lập dân tộc. 'Bờ cõi xưa' - mảnh đất bình yên dành cho nhân dân, nhưng giờ đây, đau lòng khi nó bị 'chia cách' thành đất mới. Một nỗi đau sâu sắc, 'nắng sương' - những cố gắng khó khăn, xây dựng đất nước, không thể 'hòa mình' với bọn giặc xâm lược. Câu thơ như là lời thề, tuyên bố mạnh mẽ nhưng không tránh khỏi nỗi đau mất mát.
Bây giờ, hy vọng của đất nước chỉ đặt vào vị 'Thánh đế':
'Khi nào Thánh đế ân soi sáng
Một trận mưa nhẹ nhàng rửa sạch núi sông?'
Đất nước vốn gấm vóc, bây giờ lại dưới bàn tay giặc, nhân dân than khóc, tác giả ao ước có 'một trận mưa' lớn làm sạch bỏ 'bụi bặm' núi sông, trả lại hòa bình, sự yên bình như trước kia. Để làm điều đó, cần một vị vua anh minh, sáng tạo, có khả năng chỉ đạo, mang lại niềm vui cho nhân dân. Câu thơ rõ ràng và sâu sắc như tâm hồn của tác giả.
Với thể thơ đặc trưng, tác giả đã mô tả cảnh đẹp và đau thương trong đó ẩn chứa nhiều cảm xúc. Bài thơ đan xen niềm tin, khát vọng sâu sắc - 'ngóng gió đông'. Từ đó, chúng ta ngày càng trân trọng tình yêu và lòng trung hiếu của Nguyễn Đình Chiểu, một con người trung hiếu với đất nước, luôn mong đợi điều lành đến cho nhân dân.